Brede Hilledijk

Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, PBK-2169 Gezicht op de Brede Hilledijk met rechts het gebouw van P. Thomson & Co. stuwadoorsbedrijf, uit het noordwesten, 1935. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.

De Brede Hilledijk is een straat die midden over het schiereiland Katendrecht loopt en daar overgaat in de Tolhuislaan. Aan de andere zijde loopt deze straat door tot aan de Laan op Zuid in de Afrikaanderbuurt.

Brede Hilledijk 48a – kantoorboekhandel Mozes van Praag
Op dit adres woonde het gezin van Mozes van Praag en Leentje te Korte.

Brede Hilledijk 84 – familie Engers
Op de Brede Hilledijk 84 woonde in 1920 de familie Engers.

Brede Hilledijk 86 – Ina Lachowitsky
In augustus 1920 verloofde Ina Lachowitsky (Nikolajev, 10 oktober 1897 – Auschwitz, 15 december 1942) zich met de Hagenaar Elkan Fresco (Den Haag, 8 september 1888 – Sint Annaberg, 15 november 1942). Kamp Sint Annaberg herbergde vanaf september 1942 Nederlandse Joden die in Kosel uit de trein (die onderweg was naar Auschwitz) waren gehaald.
Ina was de dochter van Mary Weissmann (Burgpole, 3 mei 1872 – Apeldoorn, 25 juni 1940) en de koopman in kleding Max Lachovitsky (Korsaw, 15 juni 1868 – Tunis, 23 april 1922). Elkan was handelaar in herenmodeartikelen en Elkan en Ina kregen drie kinderen, Max (Den Haag, 1 januari 1924 – Auschwitz, 28 februari 1943), Rebecca en Mary Edith. Mary Edith overleed in 1930 toen ze nog geen vier maanden oud was. Rebecca overleefde de sjoa.

Brede Hilledijk 98 – landverhuizershotel Uranium Steamship Company (Uranium Hotel).
Op deze dijk bij de Maashaven was dit landverhuizershotel gevestigd.

Brede Hilledijk 161a – familie Bierschenk
De uitgebreide familie Bierschenk (12 personen) woonde van juli 1933 tot maart 1934 op dit adres. Benedictus (Tiel, 3 oktober 1888 – Westerbork, 25 februari 1943) was koopman in manufacturen. Hij was gehuwd met Rika Cosman (Amsterdam, – Sobibor, ). In 2017 zijn voor dit gezin op deze locatie twaalf Stolpersteinen geplaatst, de eerste die op Zuid geplaatst werden. Lees verder in het kader van het project Joden van de Kaap.

Brede Hilledijk 164 – Koos en Rika Bierschenk
Koos en Rika Bierschenk woonden hier in de Tweede Wereldoorlog. Het pand is afgebroken.

Brede Hilledijk 175b – Simon Stad
Simon Stad (Rotterdam, 20 oktober 1896 – Auschwitz, 19 februari 1943) woonde hier in de oorlog. Lees verder in het kader van het project Joden van de Kaap.

Brede Hilledijk 209b – Selda Levikovna Sternson-Baumgarten
Selda Levikovna Sternson-Baumgarten (Zitebsk, 4 maart 1874 – Sobibor, 7 mei 1943) woonde hier tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees verder in het kader van het project Joden van de Kaap.

Brede Hilledijk 211a – gezin Baumgarten
Nathan Baumgarten (Jeruzalem, 2 september 1870 – Rotterdam, 24 augustus 1942) woonde hier met zijn vrouw Selda Livikovna Baumgarten – Sternson (Zitebsk [Vitebsk], 4 maart 1874 – Sobibor, 7 mei 1943). Zij hadden de volgende kinderen; Vega Chaia (Amsterdam, 15 december 1896), Wilhelmina Helena Paulina Maria (Amsterdam, 31 augustus 1898), Emma Amalia (Amsterdam, 23 mei 1902), Wilhelmina Maria Sophia Louisa (Rotterdam, 29 januari 1901), Elizabeth (Rotterdam, 9 november 1906 – Rotterdam, 22 november 1995), Ruhama (Rotterdam, 15 november 1908 – Auschwitz, 29 oktober 1942), Samuel (Rotterdam, 24 januari 1911 – Apeldoorn, 30 augustus 1941), Esther Juliana (Rotterdam, 22 maart 1913), Frieda Victoria Nathalia (Rotterdam, 29 juni 1916).
Frieda overleefde de oorlog en trouwde met K. W. Vega werd in 1912 uitgeschreven naar New York. Wilhelmina Helena Paulina Maria werd in 1920 uitgeschreven naar New York, Wilhelmina Maria Sophia Louisa werd eveneens uitgeschreven naar New York. Esther Juliana emigreerde na haar huwelijk naar Italië.
Op dit adres had het gezin een winkel en was er een logement. Nathan overleed omdat de bezetter de insuline, die hij nodig had voor zijn suikerziekte, onthield. Vader en moeder werden op 2 januari 1901 tot Nederlander genaturaliseerd.

1930 – Frieda vermist
In april 1930 stonden de kranten vol met een bericht over dochter Frieda. Ze was vermist. ‘Het Volk’ schreef:

Dertienjarig kind vermist. Meisje gaat met rijke dame mee als juffrouw van gezelschap. De politie verzoekt opsporing.
ROTTERDAM, 22 April. — De politie van het bureau Nassaukade heeft een vreemd geval te behandelen gekregen. Sedert Zondagavond tien uur wordt uit de ouderlijke woning aan den Breeden Hilledijk 211 vermist de 13-jarige Frieda Victoria Natania Baumgarten. Dat meisje vertrok op een oogenblik, dat niemand thuis was en liet een brief achter, waarin zij haar ouders meldde, dat zij bij een oude rijke dame als juffrouw van gezelschap in betrekking ging en met deze dame naar het buitenland zou vertrekken. Men gelooft bij de politie echter weinig hiervan en houdt het er meer op, dat het meisje, «lat voor haar leeftijd flink van postuur is en steeds in gezelschap van ouderen verkeerde, in handen is gevallen van den een of anderen handelaar in blanke slavinnen. Daarbij kan een oude dame hem wel behulpzaam zijn geweest. Onmiddellijk nadat kennis was gegeven aan de politie van de vermissing van het kind, is per extra Radio-politiebericht de opsporing verzocht.

enkele dagen later werd Frieda gevonden:

Brede Hilledijk 277a – gezin Grijsaart
In 1930 woonde het gezin Grijsaart op nummer 277a.

 

bron:
“Advertentie Engers”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-10-1920. Geraadpleegd op Delpher op 19-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859805:mpeg21:a0024
“Familiebericht Fresco”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-08-1920. Geraadpleegd op Delpher op 19-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859795:mpeg21:a0065
Stadsarchief Rotterdam, Nathan Baumgarten, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-021, pagina 20966
“Advertentie Baumgarten”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 08-03-1926. Geraadpleegd op Delpher op 19-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010495293:mpeg21:a0056
www.joodsmonument.nl, lemmata Brede Hilledijk
“Gemengd Nieuws. Dertienjarig kind vermist. Meisje gaat met rijke dame mee als juffrouw van gezelschap. De politie verzoekt opsporing.”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 22-04-1930. Geraadpleegd op Delpher op 19-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011116053:mpeg21:a0087
Stadsarchief Rotterdam, Seiva Zeilicovici, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-550, pagina 600919.
Stadsarchief Rotterdam, Benedictus Bierschenk, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-035, pagina 37498

illustratie:
“Advertentie Engers”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-10-1920. Geraadpleegd op Delpher op 19-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859805:mpeg21:a0024
“Familiebericht Fresco”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-08-1920. Geraadpleegd op Delpher op 19-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859795:mpeg21:a0065
“Advertentie Baumgarten”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 08-03-1926. Geraadpleegd op Delpher op 19-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010495293:mpeg21:a0056
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, PBK-2169 Gezicht op de Brede Hilledijk met rechts het gebouw van P. Thomson & Co. stuwadoorsbedrijf, uit het noordwesten, 1935. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.

gepubliceerd:
16 december 2017

laatst bijgewerkt:
18 maart 2023