Fransche Water – Sint Laurensstraat

Stadsarchief Rotterdam, beeldbank, Bezoek van koningin Wilhelmina en prins Hendrik op 4 september 1913. De stoet rijdt door de Sint Laurensstraat. Toegangsnummer 4029, PBK-1983-221

Het Fransche Water(tje) was een gracht aan de rand van de Zandstraatbuurt. Deze gracht werd gedempt en heette daarna de Sint Laurensstraat.

Bulgersteyn
Dit deel van de stad is een van de oudste bewoonde stukken van de stad. Weliswaar niet waar ooit de dam in de Rotte werd gelegd, maar wel de plaats waar kasteel Bulgersteyn gestaan heeft. Het kasteel was in ca. 1578 afgebroken wegens verval en vanwege de 80-jarige oorlog, en in 1333 is er al sprake van een woning op deze plaats, in 1390 komt de naam Bulgersteyn naar voren. Op 26 maart 1941 werd begonnen met historisch onderzoek naar dit kasteel. Dat kon juist toen goed, de bebouwing was immers weggebombardeerd en de restanten van de bebouwing waren opgeruimd. Op 8 april 1941 werd de eerste muur van het kasteel blootgelegd en werd er middeleeuws aardewerk gevonden. Daarna vond men nog een stenen trap en de vloer van een kelder. Tenslotte vond men ook een buitenmuur en een gracht van het kasteel met de beschoeiing die in de 17e eeuw rond het eiland waarop het kasteel stond was aangebracht. Nu staat C & A op de restanten van dit kasteel.

De buurt
De Zandstraatbuurt had een bijzonder karakter in Rotterdam. een Engelse bezoeker aan de stad verbaasde zich in 1918 al over kroegen in deze buurt met namen als de “Liverpool Lighthouse”, de “Sutherland Bridge” en, in de Sint Laurensstraat, in 1918: “Electric Tatoeerinrichting – English Spoken”. Een chique buurt was het niet, wellicht vergelijkbaar met de buurt rond de Warmoesstraat in Amsterdam.
De bewoners/gebruikers van deze straat waren ook bijzonder. Zo stond in 1935 op nummer 59, op het binnenterrein tussen de Sint Laurensstraat en de Leeuwenstraat, het kerkgebouw van de Doopsgezinde Gemeente;
N. V. Bierbrouwerij d’Oranjeboom zat op 64. Daar zat ook Ziekenvervoer “De Maas”, op 23 zat N. V. A. Helders & Zonen (in haarden etc.) met overigens meer vestigingen in de stad en op 37 de Textiel Compagnie Holland.

Sint Laurensstraat 33b – Saartje en Rika Nachtegall
Voor de oorlog woonden hier Saartje Nachtegall – van Kappelen (Rotterdam, 16 februari 1859 – Auschwitz, 9 november 1942) en Rika Nachtegall (Rotterdam, 3 juni 1896 – Auschwitz, 9 november 1942).

Sint Laurensstraat 63 – Arnold van Emden
Op dit adres woonde Arnold van Emden een tijd lang.

Sint Laurensstraat 64 – d’Oranjeboom
De bierbrouwerij Oranjeboom komt uit Rotterdam en zat op de Coolvest. Maar ook in de Sint Laurensstraat was er een vestiging – een bijkantoor.

Sint Laurensstraat 67b – B. Frenkel
Hier woonden B. Frenkel, M. den Hartog, de weduwe S. Den Hartog – van Abtshoven en de weduwe R. Salomon – Frenk.

Sint Laurensstraat 72a – M. Ekstein & Zonen
De firma M. Ekstein & Zonen was een bedrijf dat papiervernietiging regelde én de alleenvertegenwoordiger in Nederland van de British Continental Trade Press.
Menasse Ekstein (Leeuwarden, 22 maart 1856 – Rotterdam, 1 juli 1930) was getrouwd met Leentje van Kleef (Gorinchem, 21 februari 1855 – Rotterdam, 21 december 1925). Het echtpaar had vijf kinderen: Christina (Rotterdam, 1 juni 1877 – Auschwitz, 26 oktober 1942), Levie (Louis) (Rotterdam, 7 februari 1890 – Rotterdam, 28 juli 1955), Hendrina (Rotterdam, 15 augustus 1892 – Rotterdam, 14 oktober 1892), Saartje (Rotterdam, 19 maart 1894) en Hartog (Rotterdam, 6 april 1895). Hoewel in 1921 het bedrijf op de Laurensstraat gevestigd was, woonden Menasse en Leentje toen al op de Stationsweg 7b, concluderend uit een overlijdensadvertentie in het Nieuw Israëlietisch Weekblad uit 1925. De twee zoons zijn in het bedrijf gegaan en ook na de oorlog zette het bedrijf de werkzaamheden voort. In 1921 kwam er een uitbreiding van het bedrijf naar nummer 69.

Sint Laurensstraat 73b – gezin Aandagt
Op 2 september 1914 werd de tienjarige Izaäk Aandagt door een hond gebeten. Het Rotterdamsch Nieuwsblad berichtte daarover. Een jaar eerder haalde zijn vierjarige zus Julie (Rotterdam, – Auschwitz, ) ook deze krant, toen ze van de trap viel bij haar grootmoeder die op de Halvemaanstraat 10 woonde. Ook Julie moest naar het ziekenhuis en had vermoedelijk een hersenschudding.
In 1921 was er een brand bij de firma M. Ekstein en Zonen, de Eerste Rotterdamsche Papiervernietigingen en Groothandel in Oud Papier, die op 73a een opslag had in het pakhuis daar. Er waren ongeveer 1000 balen oud papier opgeslagen. Bij koopman N. Aandagt, op 73b, moesten ook de brandslangen door het huis worden gelegd.
Isaac (spelling archiefkaart) overleefde de oorlog. Hij trouwde op 4 juli 1945 met Antonia de Geus. Hij was een zoon van Nathan Aandagt (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Sophia van Gogh (Rotterdam, – Auschwitz, ). Isaac overleed op

 

 

bron:
voorwaarts – sociaal-democratisch dagblad,
wikipedia,
akevoth.org,
nljewgen.org,
Izaak Aandagt,  “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 03-09-1914, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 15-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010295653:mpeg21:p005.
Julie Aandagt, Stadsnieuws. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 06-05-1913, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 15-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010222451:mpeg21:p009.
BRAND IN DE ST. LAURENSSTRAAT.. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad”. Rotterdam, 13-05-1921, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 15-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010210087:mpeg21:p005.
Isaac Aandagt, Stadsarchief Rotterdam, 999-06 Burgerlijke Stand Rotterdam, huwelijksakten, inventaris 1945D akte 870.

illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, beeldbank, Bezoek van koningin Wilhelmina en prins Hendrik op 4 september 1913. De stoet rijdt door de Sint Laurensstraat. Toegangsnummer 4029, PBK-1983-221.
Izaak Aandagt,  “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 03-09-1914, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 15-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010295653:mpeg21:p005.

gepubliceerd:
3 maart 2016

laatst bijgewerkt:
15 januari 2024