Hakkie Davids

Het gezin Davids heeft heel wat talenten voortgebracht, Hakkie Davids werd als Hartog David in de Raamstraat in Rotterdam op 22 mei 1879 geboren en was de oudere broer van Louis Davids en Heintje Davids. Zijn ouders, Levie David (Rotterdam, 25 oktober 1857 – Rotterdam, 6 augustus 1909) en Francina Terveen (Rotterdam, 19 januari 1858 – Amsterdam, 22 mei 1927), verdienden hun geld door op kermissen op te treden met komische duetten. Toen de kinderen David opgroeiden gingen ook zij meewerken op de kermis en leerden al op jonge leeftijd wat het is om op te treden. Het waren vooral Hakkie, Rika, Louis en Heintje Davids die bekend werden.  De familie David kwam uit de Zandstraatbuurt.

Hakkie had ook talent en werkt als pianist en kapelmeester. Hij trouwde 1901 met Sophia van der Kruk (Rotterdam, 10 maart 1879) en ze kregen twee dochters. Dochter Francina overleed op jonge leeftijd in 1901 en op 19 februari 1903 kregen ze Sara. Op 23 december 1931 trouwde Sara met Jacob Lewin (Amsterdam, 24 augustus 1903) en zij kregen op 11 november 1935 een zoon Paul Igor François. Paul werd in Auschwitz vermoord op 28 januari 1944, Jacob en Sara overleefden de oorlog. Paul verbleef voor zijn deportatie in kindertehuis “De Viersprong” in Driebergen. Daar woonden 17 Joodse kinderen. Deze Joodse kinderen werden van de niet-Joodse kinderen gescheiden op 6 januari 1944 en via Amsterdam en Westerbork gedeporteerd naar Auschwitz. De Viersprong was opgezet als een kindertehuis voor de bleekneusjes uit de stad.

De eerste keer dat Hakkie in de kranten wordt genoemd is in Het Nieuws van den dag voor Nederlands-Indië van 2 oktober 1916. Er staat een lang artikel over het toneel in Nederland in de krant en de revue “Hadt je me maar”, dat in het Circus Oscar Carré werd opgevoerd door het gezelschap van Napoleon de la Mar (vader van Fien de la Mar), werd gememoreerd. De muziek van deze revue was van de hand van Hakkie.
De broer en zussen van Louis Davids hebben vaak in de schaduw van hem gestaan en dat geldt zelfs voor de nu nog bekende Heintje Davids. Voor Hakkie geldt dat zeker ook in de herinnering, maar in de jaren dertig hadden Louis en Heintje Hakkie hard nodig. Hij was toen zeer gewild in Nederland. Zo spreekt “De Haagsche Courant” op 2 juli 1930 over de “zeer populaire kapelmeester”. Maar toch komt Hakkie in de berichtgeving vooral naar voren als de begeleider van zijn broer Louis of zus Henriëtte (Heintje).
Na het overlijden van vader Levie trekt een groot deel van het gezin naar Amsterdam. De mogelijkheden voor de carrières zijn er beter. Hakkie en zijn gezin woonden op verschillende adressen in de stad en op 10 mei 1937 gaan ze op de Uiterwaardenstraat 334hs wonen, het adres waar ze nog wonen tijdens de oorlog.

Op 1 juli 1939 overleed broer Louis Davids in de Emmakliniek aan de Emmastraat in Amsterdam, slechts 55 jaar oud, en nog steeds op het toppunt van zijn roem. Louis was al geruime tijd ziek. Zijn crematie op Westerveld was een gebeurtenis die landelijke publiciteit trok, en er werden foto’s in de krant geplaatst. Op een van deze foto’s staan Henriëtte, Hakkie en Rika, de broer en zussen van Louis. Tijdens de oorlog trad Hakkie nog op, vaak met zijn zus Heintje in de Joodsche Schouwburg (Hollandse Schouwburg) aan de Plantage Middenlaan. Maar het optreden is minder en Hakkie staat geregistreerd als employee bij de Algemene Dienst van de Joodsche Raad. Of dit was om hem van een Sperre te voorzien waardoor hij niet op transport hoefde, of om het inkomen aan te vullen is niet bekend. De Sperre heeft niet geholpen, Hartog werd samen met Sophia op 4 juni 1943 in Sobibor vermoord.

bron:
“Tweede Blad. Het Tooneel in Nederland.”. “Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië“. Batavia, 02-10-1916. Geraadpleegd op Delpher op 19-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010169229:mpeg21:a0092
“STADSNIEUWS. Stapper’s Reyue : „’t Is voor de bakker”.”. “Haagsche courant“. ‘s-Gravenhage, 02-07-1930. Geraadpleegd op Delpher op 19-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000146322:mpeg21:a0184
“CINEMA PALACE REVUE „GAAT DAT ZIEN!””. “Nieuwsblad van het Noorden“. Groningen, 11-05-1935. Geraadpleegd op Delpher op 19-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010673642:mpeg21:a0199
“Crematie Louis Davids”. “Delftsche courant“. Regionaal/lokaal, 04-07-1939. Geraadpleegd op Delpher op 19-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000077223:mpeg21:a0002
Stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Hartog David,
Stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Jacob Lewin
www.joodsmonument.nl, lemma Paul Igor François Lewin (geraadpleegd 19 juli 2017)

illustratie:
“Crematie Louis Davids”. “Delftsche courant“. Regionaal/lokaal, 04-07-1939. Geraadpleegd op Delpher op 19-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000077223:mpeg21:a0002

laatst bijgewerkt:
10 september 2019