In 1935 werd de ‘Rotterdamsche Israëlietische Amusanten Club O. K. 35’ opgericht. Er waren nog meer clubs met een soortgelijke naam. In september 1914 werd de Rotterdamsche Israëlietische Amusantenclub R. I. A. C. opgericht en er was een Rotterdamsche Israëlietische Dans- en Amusanten Club R. I. D. E A. C.
In het Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen van 7 april 1939 de samenstelling van het toen nieuw gekozen bestuur. Dat bestond uit voorzitter L. E. Goudsmit, secretaresse R. Marcus, 2e secretaris K. Velleman, vicevoorzitter B. Cohen, penningmeester J. Kokernoot, 2e penningmeester D. Braunbergen en commissaris van orde A. Frenk.
| Simon Velt (Rotterdam, 18 juli 1883 – Auschwitz, 2 november 1942) was muzikant van beroep en was gehuwd met Isabella Barendse (Rotterdam, 21 maart 1879 – Sobibor, 5 maart 1943). Zij woonden rond 1936 op de Helmersstraat 16b. Na het bombardement van 14 mei 1940 verhuisden ze op 16 november 1940 naar de Nieuwe Kerkstraat 116b in Amsterdam. |
Op 19 juli 1935 verscheen in hetzelfde weekblad een bericht over deze organisatie die maandagavond 8 juli een propaganda-avond organiseerde die werd geopend door Simon Velt. Twee bevriende organisaties, J. V. K. Touras Chajiem en Zerizoeth, waren vertegenwoordigd. Deze organisaties waren gericht op het bijeenhouden van en vormen van een hechte band tussen Joodse jongeren. Eenmaal per week werd er een clubavond georganiseerd en rond 1935 was er zelfs een fietsclub vanuit deze organisatie opgericht.
Vervolgens werd er op deze avond een uitgebreid programma, beginnend met cabaret, opgevoerd. Er was ook kritiek; consumpties die werden geserveerd stonden niet onder rabbinaal toezicht.
Op 17 november 1935 werd er wederom een avond georganiseerd. In de Palace-zaal werd een cabaret en een revue opgevoerd. M. Benjamins jr. had de leiding van de avond. Hij was een begenadigd conferencier, en ook de auteur en regisseur van de avond. Simon Velt had de muzikale leiding en de banketbakkerszaak van Viool zorgde voor consumpties. Die stonden onder rabbinaal toezicht!
Op 23 februari 1936 werd het eenjarig bestaan gevierd met een non-stop cabaretprogramma in de Tivoli-bovenzaal. Het was een succesvolle avond die onder leiding stond van A. Benjamins jr. Op 16 oktober 1936 verscheen er een bericht met het adres van het secretariaat, Claes de Vrieselaan 35 en op 15 november 1936 werd er weer een feestavond georganiseerd met een revue die deels geschreven werd door Simon Velt en waarvan de choreografie in handen was van Leny Berkelouw (mogelijk Leentje Boeki – Berkelouw; Rotterdam, – Sobibor, ).
| Herman Eijl (Rotterdam, – Auschwitz, ) woonde op de Van Nideckstraat 31b met zijn zus Estella (Rotterdam, – Auschwitz, ) en hun ouders Nathan (Rotterdam, – Birkenau, ) en Geertruida Kropveld (Vlagtwedde, – Sobibor, ). |
In 1937 werd de organisatie ‘Cabaret Club RIAC O. K. 35’ genoemd. Op 20 mei van dat jaar werd er in de Witte Sociëteit de halfjaarlijkse Algemene Ledenvergadering gehouden. De voorzitter, L. E. Goudsmit, werd erelid. Het verslag van secretaris I. Kokernoot werd goedgekeurd evenals het financiële verslag van penningmeester Ph. Pijpeman. Goudsmit moest door drukke werkzaamheden zijn functie opgeven, Kokernoot werd in zijn plaats gekozen. Herman Eijl werd tot secretaris gekozen. Eijl woonde op de Van Nideckstraat 31b in Blijdorp.
Op 10 juni 1937 kon het nieuwe clublokaal in gebruik worden genomen. Dit lokaal was gevestigd in Gebouw Thalia op de Sint Laurensstraat 44. Dit was vermoedelijk de achterzijde van bioscoop Thalia op de Hoogstraat. Op de locatie werd elke donderdagavond een clubavond georganiseerd, vanaf 20.30 uur.
Op 24 oktober van dat jaar werd er weer een grote revue- en cabaretavond georganiseerd in Palace op de Gedempte Botersloot 8.
| De groepsraad De groepsraad werd in 1936 opgericht en het doel was om het cultureel peil van Rotterdams Jodendom te verhogen. De samenwerking was bovendien welkom vanwege het aantal Joden in Rotterdam. De volgende organisaties hadden zich bij de oprichting aangesloten: „Harpe Davids” (A. Schnitzler), Joodsche Jeugdkring (B. Keizer), J.J.V. ’36 (S. de Haas), Joodsche Vrienden Kring (L. Parser), Oost-Joodsch Verbond (H. Frank), R.I.A.C. O.K. ’35 (J. Slager), Touras Chajiem (A. de Vries). Zaoth (A. Velleman) en Zeriezoeth (J. Frank). Het dagelijks bestuur werd gevormd door de heren A. Velleman, voorzitter; H. Frank, Schieweg 201, secretaris; B. Keizer, penningmeester. |
21 augustus 1938 – boottocht met de Maasnymph
Dat de verschillende Joodse organisaties in Rotterdam samenwerkten, bewijst een bericht uit het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen van 12 augustus 1938. Op initiatief van de groepsraad Rotterdam van de Bond van Joodsche Vereenigingen gingen de Rotterdams – Joodse organisaties Harpe Davids, Joodsche Vriendenkring, Jovoro, RIAC O. K. 35, Touras Chajiem en Zeriezoeth een boottocht naar Oostvoorne houden op zondag 21 augustus 1938. Het secretariaat van de groepsraad was gevestigd op de Van Oldenbarneveltstraat 129b.
Lustrum
Op 9 maart 1940 werd het eerste lustrum gevierd met een feestavond in gebouw Palace. Er werden dansen uitgevoerd door danseressen van de Rotterdamse dansschoolhoudster Phyllis Lightstone, er werden sketches opgevoerd en de Five Tigerraggers traden op met een parafrase op de Barbier van Sevilla. Met een bal werd de avond afgesloten. Het was een actieve organisatie die hier zijn lustrum vierde. Ondanks de dreiging van oorlog, die in maart 1940 gevoeld werd, kon niemand bevroeden dat het bij dit ene lustrum zou blijven.
Esther Ephraïm
Esther Ephraïm (Rotterdam, – Rotterdam, was een van de leden van de club. Dat is op te maken uit haar overlijdensadvertentie die de organisatie plaatste in verband met haar overlijden op 3 maart 1939. Esther was een dochter van Willem Ephraïm (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Branca Hart (Rotterdam, – Auschwitz, ) en een zus van Mimi (Mietje; Rotterdam, – Auschwitz, ) en woonde op de Korte Pannekoekstraat 2. Haar ouders en zus woonden in het begin van de bezetting op de Essenburgsingel 16.
bron:
Bestuur, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 7 april 1939. Geraadpleegd op Delpher op 26-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424014:00001.
Feestavond, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 19 juli 1935. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428029:00001.
17 november 1935, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 29 november 1935. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428048:00001.
Eenjarig bestaan, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 21 februari 1936. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428060:00001.
Eenjarig bestaan, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 28 februari 1936. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428061:00001.
Claes de Vrieselaan, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 16 oktober 1936. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428094:00001.
Cabaret-club, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 28 mei 1937. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005429022:00001.
Clublokaal, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 4 juni 1937. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005429023:00001.
Donderdagavond, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 11 juni 1927. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005429024:00001.
24 oktober 1937, Neerland’s jodendom. 24 juni 1937. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005692037:00001.
Boottocht, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 12 augustus 1938. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005429085:00001.
Esther Ephraïm, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.10 maart 1939. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424010:00001.
Listrum, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 15 maart 1940. Geraadpleegd op Delpher op 28-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424063:00001.
Groepsraad, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 10-04-1936, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 28-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871403:mpeg21:p006.
Feesavond, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 19-11-1936, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 28-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582091:mpeg21:p00010.
Leentje Berkelouw, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-042.
Simon Velt, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-487.
illustratie:
Bestuur, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 7 april 1939. Geraadpleegd op Delpher op 26-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424014:00001.
Esther Ephraïm, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.10 maart 1939. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424010:00001.
gepubliceerd:
27 oktober 2025
laatst bijgewerkt:
28 oktober 2025