Voor zijn deportatie verbleef Heinz Joachim Unger in het Israëlietisch Weeshuis aan de Mathenesserlaan 208 in Rotterdam. Wie was hij?
Heinz Joachim (Berlijn, – Sobibor, ) werd in Berlijn geboren en was nog geen vijf jaar oud toen Hitler eind januari 1933 via verkiezingen de macht kreeg in Duitsland. Na dat moment werd de situatie steeds slechter voor Joden in Duitsland.
Heinz Joachim was een zoon van Frans Josef Unger (Schrimm [nu Srem], Polen, 27 april 1899) en Therese Felicia Rothholz (Berlijn, 30 maart 1906). Het gezin woonde op de Steffeckstraße 7 (nu Friedbergstraße) in Berlijn – Charlottenburg; in een mooi gedeelte van Berlijn. Het gezin besloot het nazi-regime te ontvluchten en ging naar het veilig geachte Nederland, waar ze al voor 1939 introkken bij de familie Pelz op de Postjeskade 215-1 in Amsterdam.
De familie Pelz kwam eveneens uit Berlijn. Georg Pelz (Rogasen, 25 september 1901), directeur van een hoedenfabriek, woonde al langer in Nederland en sinds 1938 op de Postjeskade 215-1 met zijn vrouw Maja Luise Cohn-Bloch (Posen, 5 mei 1902). Zijn vader Louis Pelz (Rogasen, – Amsterdam, ) trok bij hem in met zijn moeder Cacilie Pelz-Harlam (Posen, – Amsterdam,
Het lijkt er op dat vader Franz en moeder Therese na deze pogingen terug zijn gekeerd naar Duitsland en hun zoon in Nederland lieten. Waarschijnlijk moeten ze gedacht hebben dat Nederland, dat immers neutraal was gebleven in de Eerste Wereldoorlog, dat nu ook zou blijven. Daarmee zou Nederland veiliger zijn voor hun zoon. Op 5 januari 1939 werd Heinz Joachim ingeschreven in het Dommelhuis in Eindhoven, een huis dat gebouwd was als gezellenhuis voor Philips maar in die tijd gebruikt werd voor Joodse jongens die gevlucht waren uit Duitsland en Oostenrijk. Heinz Joachim bleef daar tot 16 augustus 1939 en ging toen naar Rotterdam en vond onderdak op de Hugo de Grootstraat 103, bij slager en vleesgroothandelaar Salomon (Eduard) Vecht (Rotterdam, – Sobibor,
Op 24 mei 1940 werd Heinz Joachim ingeschreven in het Joods Weeshuis Megaddelee Jethomim op de Mathenesserlaan 208 in Rotterdam. Hij werd er opgenomen na een beenbreuk en na zijn herstel kon hij niet terugkeren naar Eduard en Henriëtte, die hun woning aan de Hugo de Grootstraat 103 waren verloren door de brand die volgde op het bombardement van 14 mei 1940. Zij woonden inmiddels in een kleinere woning op de Zwart Janstraat 118b. De Controle-Commissie voor de Joodsche Vluchtelingenkinderen in Pleeggezinnen verzocht het Weeshuis dan ook om de uitstekende verzorging van Heinz Joachim voort te zetten.
Op 26 februari 1943 werd het weeshuis ‘ontruimd’. De kinderen, een groot deel van het personeel, en ook het Gesticht voor Oude Lieden op de Claes de Vrieselaan en het Nederlands-Israëlietisch Ziekenhuis op de Schietbaanlaan werden in vrachtwagens geladen. De meeste bejaarden, patienten en kinderen werden na hun aankomst in Westerbork zo snel mogelijk doorgestuurd naar de vernietigingskampen. Heinz Joachim is nog kort in Westerbork gebleven, tot bij op 13 april 1943 naar Sobibor gedeporteerd werd, zijn dood tegemoet.
Via deze link is een foto van Heinz Joachim te zien.
bron
Postjeskade 215-1, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 279.
Heinz Unger, kaart Joodsche Raad, Arolsen Arcihves, 130387669 (Heinz UNGER).
Heinz Joachim Unger, Stichting Duitse Oorlogskinderen in Nederland https://www.dokin.nl/deceased_children/heinz-joachim-unger-born-26-sep-1928/ (geraadpleegd 19 februari 2023).
Salomon Vecht, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-483.
Salomon Vecht, www.joodsmonument.nl, https://www.joodsmonument.nl/nl/page/407227/het-bombardement-van-rotterdam (geraadpleegd 19 februari 2023).
Heinz joachim Unger, www.joodsmonument.nl, https://www.joodsmonument.nl/nl/page/217377/heinz-joachim-unger (geraadpleegd 19 februari 2023).
Therese Unger, Stolpersteine in Berlin, https://www.stolpersteine-berlin.de/en/friedbergstr/7/therese-unger (geraadpleegd 19 februari 2023).
Georg Pelz, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 627.
gepubliceerd:
19 februari 2023
laatst bijgewerkt:
19 februari 2023