Op de Claes de Vrieselaan 70 was het Israëlitisch Oudeliedengesticht gevestigd. Dit gesticht werd in 1837 opgericht als een tehuis voor zieken en bejaarden. Het is op verschillende plaatsen in Rotterdam gevestigd geweest, zoals bijvoorbeeld op de Hoogstraat tot ca. 1866, op de Houtlaan van 1866 tot 1900, en het kwam uiteindelijk in 1900 aan de Claes de Vrieselaan terecht. Het was gevestigd in een groot gebouw en er was tevens een synagoge in gevestigd.
Bestuur 1866
Na de verhuizing naar de Houtlaan werd het bestuur gevormd door voorzitter E. L. Jacobson van de Wijnhaven, vicevoorzitter David Sarluis (Den Haag, 5 mei 1820) van de Aan de Raambrug 738, thesaurier (penningmeester) I. J. van Witsen van de Hang 375, A. J. Polak van de Schiedamsesingel 638, Mozes Ezechiëls van de Zuidblaak 37 en secretaris S. J. Moscoviter van de Boymansstraat 9. De arts was Dr. L. Levie van het Westnieuwland 73, de chirurg Dr. A. Sijmons van de Oppert 226. De regentessen van de instelling waren L. L. Jacobson – Boas van de Noordblaak 304 en J. van Witsen – Nathans van het Hang 375.
De vader en moeder waren N. Sanders en echtgenote van de Hoogstraat 107.
Na mei 1940, toen de synagoges aan de Botersloot en de Boompjes gebombardeerd waren, is deze synagoge nog een tijdlang gebruikt om het verlies van de andere sjoels op te vangen. Het bejaardenhuis heeft hetzelfde lot gehad als het Joods ziekenhuis en weeshuis.
Op 26 februari 1943 werd op bevel van de bezetter het ziekenhuis, het bijbehorende bejaardentehuis én het Joodse weeshuis aan de Mathenesserlaan ontruimd door de Nederlandse WA en de Sicherheitsdienst. Tweehonderd zieken, ouderen en kinderen plus 61 man verplegend personeel gingen op transport naar Westerbork. Op 2 maart gingen ze vandaar naar Sobibor, waar ze op 5 maart werden vermoord. Zeven dagen later was iedereen, op twee verpleegsters van het ziekenhuis na, dood.Een aantal van de slachtoffers uit dit bejaardentehuis zijn te vinden via deze link.
Wie werkten er?
Het personeel dat in dit gesticht werkten was niet persé van Joodse afkomst. Zo was de katholieke Elizabeth Blom (Rotterdam, 26 april 1841 – Rotterdam, 17 juni 1899) er als dienstbode werkzaam voor haar huwelijk in 1866.
Gerelateerd:
Het verhaal over het echtpaar Bannet – Oesterman.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, adresboek 1866-1867
Nieuw Rotterdamse Courant, nieuwsberichten 1843-1846
Kwartierstaat Maria Boerlage (bezocht 28 december 2014).
1866, Stadsarchief Rotterdam, 21 Adresboeken Rotterdam, 1866-1867.
David Sarluis, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 33.
illustraties:
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, De sjoel van het Gesticht voor lsraëlietische Oude Lieden en Zieken aan de Claes de Vrieselaan werd van 1900 tot 1928 ook door omwonenden druk bezocht; van 1945 tot 1954 werd deze sjoel voor het laatst gebruikt. Collectie Stadsarchief Rotterdam beeldbank 4202_XX-62-02-2.
foto’s 2016 ©joodserfgoedrotterdam.nl
gepubliceerd:
4 mei 2016
laatst bijgewerkt:
14 januari 2025