Jannetje Philipse – van Buren

philipsejannetje

Jannetje van Buren (Goedereede, 7 augustus 1845 – Sobibor, 5 maart 1943) was de jongste in een gezin met zes kinderen. Haar ouders hadden een winkel in Goedereede. Jannetje trouwde op 14 mei 1875 met Joseph Salomon Philipse, een geboren en getogen Briellenaar. Het echtpaar vestigde zich in Brielle. Joseph begon daar zijn eerste dansschool. Menig Briellenaar kreeg bij hen dansles; de familie Philipse is een belangrijk onderdeel van de Brielse samenleving. Jannetje en Joseph krijgen negen kinderen.

Joseph overlijdt in 1923. Jannetje trekt bij haar zoon Jakob Joseph en schoondochter Rica Stranders in op de Koopmanstraat 7 in Brielle. Hoewel voor de oorlog de Joodse afkomst nauwelijks een rol speelt binnen de Brielse samenleving verandert dat tijdens de bezetting. Drie van de kinderen van Jannetje zijn gemengd gehuwd, vijf hebben een Joodse partner. Van haar kinderen vertrekt de oudste, Salomon, naar Engeland en is daar concertmeester. Hij overleeft de oorlog evenals de gemengd gehuwde zussen en broer. De andere vijf kinderen van Jannetje overleven de oorlog niet.

Haar kleinzoon Ed herinnert zich Jannetje, hoewel hij pas zes jaar was toen zij in 1943 werd opgeroepen. Hij beschrijft haar als uitermate lief. Ook hield ze van een geintje. Zo kan Ed zich herinneren eens een trosje druiven van haar te hebben gekregen die ze zorgvuldig had leeggezogen en opgeblazen om Ed voor de gek te houden. Het viel altijd op hoe klein ze was. Ze had vaak een stoof onder haar voeten als ze op haar stoel zat in de Koopmanstraat. Er zijn nog foto’s in de familie van Jannetje met andere familieleden waarbij Jannetje ervoor zorgde om op een stoeprand te staan, waardoor ze minder klein leek.

Een taxi bracht Jannetje Philipse naar het tramstation in Brielle. Na een tussenstop komt ze aan in Westerbork. Daar vertrok ze op dinsdag 2 maart met het eerste transport naar Sobibor. Met haar 97 jaar was Jannetje een van de oudste slachtoffers; de nazi’s maakten geen onderscheid in leeftijd bij de deportaties.

 

 

bron:
www.joodsmonument.nl (Joods Historisch Museum).
www.kampwesterbork.nl (Herinneringscentrum Kamp Westerbork).
Met medewerking van Ed en An Philipse.
Met dank aan Ed en An Philipse.

illustratie:
© collectie Ed en An Philipse
steen voor Jannetje Philipse van Buren in het Nationaal Holocaust Namenmonument.

Dit verhaal is opgenomen in de herdenkingsbox “negentien treinen, eindbestemming Sobibor” die in 2013 naar aanleiding van het herdenkingsjaar (70 jaar na 1943) door de Stichting Sobibor werd gepubliceerd. Dit artikel is onze bijdrage aan deze box. Meer informatie: www.sobibor.org

gepubliceerd:
5 maart 2016

laatst bijgewerkt:
2 januari 2024