door Inge Bal, 4 mei 2021
Vandaag denk ik aan mijn oma, Vega Green. Mijn oma vond ik een beetje gek. Ze was angstig, neurotisch en rende naar het schuurtje met een vergiet op haar hoofd om zichzelf te beschermen. Ze zat nooit stil en trilde. Ik was 16 toen ze overleed in 1987 en toen vertelde ineens een kennis dat ze Joods was. Ik had geen idee en vroeg ernaar bij mijn moeder. Zij zou mij meer vertellen als ik 18 was. Ik werd 18. Maar ze heeft me nooit wat verteld. Mijn niet-Joodse vader vertelde de korte versie: ‘Ja, je moeder is Joods, maar wil het daar niet over hebben. In de oorlog zat ze als klein meisje ondergedoken zonder haar ouders en zusjes. Oma heeft haar opgehaald, maar het was nooit meer echt gezellig daar thuis. Ze wil niet terugkijken, maar vooruit, dus begin er maar niet over’.
Af en toe begon ik er wel over, maar daar werd de sfeer niet vrolijk van. Pas nadat mijn ouders zijn overleden ben ik in archieven gaan spitten en vond het volgende:
Vega’s ouders, Salomon Green en Sarah Elon zijn geboren in Polen, het toenmalige Rusland. Rond 1902 zijn zij geregistreerd als vluchtelingen in Antwerpen en hebben zich daar gevestigd. Ze kregen twee dochters Vega en Georgine en twee zoons, Samuel en Jozef. Mijn oma was de oudste, geboren in 1904. Ook vanuit Antwerpen moesten zij in 1914 vluchten. Nu voor het geweld van de Eerste Wereldoorlog. Zij zijn in 1914 geregistreerd in Nijmegen als vluchtelingen. De broertjes van mijn oma overleden, 7 en 1½ jaar oud.
Met hun dochters, mijn oma en mijn oud-tante Georgine, bouwden Salomon en Sarah een leven op in Rotterdam. Ze hadden een sigarenwinkel. In de oorlog zijn zij naar Den Haag vertrokken. Vermoedelijk zijn zij alles in Rotterdam kwijtgeraakt tijdens het bombardement. Zij woonden in hartje Rotterdam, Pottebakkerssteeg 14a. Dit adres bestaat niet meer. Op oude kaarten zie ik dat het achter de Schiedamsedijk is. Uiteindelijk zijn zij in 1942 met de trein naar Polen gestuurd om daar vermoord te worden.
Ook Georgine, haar man Arie Cosman en zoontje David zijn in Auschwitz vermoord. Het laatst bekende adres in Rotterdam van Georgine is Zevenhuissteeg 5b. Ook in het hart van Rotterdam. Van het ouderlijk gezin van mijn oma bleef zij, Vega, alleen over. Vega heeft de oorlog overleefd met mijn opa en twee van hun drie dochters: mijn moeder en tante. Zij doken ieder apart van elkaar onder. Mijn moeders zusje, Helena, overleed in de onderduik. Er kon geen dokter bij haar komen, omdat ze Joods was.
Mijn oma verloor haar ouders, broertjes, zus, zwager, neefje en haar dochter. Ik vind het zo triest dat er niet over kon worden gesproken en zou de tijd soms terug willen halen om haar alsnog heel even goed vast te houden.
De enige foto’s die er zijn, zijn van Helena en van tante Georgine. Verder is er geen foto meer te vinden. Door dit verhaal te vertellen hoop ik dat mijn familie, net als al die andere mensen, die zoveel onrecht is aangedaan, niet in de vergetelheid raakt.
bron:
Inge Bal, Vega Green (4 mei 2021 via Facebook), met vriendelijke toestemming d.d. 10 mei 2021
Stadsarchief Rotterdam, Vega Green, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-557, pagina 608629
Stadsarchief Rotterdam, Salomon Green, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeente, inventarisnummer 851-158, pagina 167434
Illustraties:
met dank aan Inge Bal
gepubliceerd:
10 mei 2021
laatst bijgewerkt:
10 mei 2021