De Bergsingel is een singel in Rotterdam op de grens van het Oude Noorden en het Liskwartier en loopt van de Bergweg tot aan de Gordelweg. Het Liskwartier kende voor de oorlog aardig wat Joodse inwoners.
Bergsingel 77 – gezin Altschul
Op 30 augustus 1942 werd winkelier Victor Altschul (Mozyr, – Auschwitz, ) gearresteerd door de Sicherheitspolizei omdat hij was verhuisd zonder vergunning. Op 13 september 1942 werd het gezin doorgezonden naar Westerbork. Victor was gehuwd met Rosa Kraun (Rotterdam, – Auschwitz, ) en zij hadden een dochter Sara (Rotterdam, – Auschwitz, ). Waarschijnlijk was Victor actief in een Oost-Joodse gemeente en was hij in 1938 met de heren Taub en Hecht de Rotterdamse afgevaardigden voor een vergadering van de Federatie Oost-Joodsch Verbond.
Bergsingel 110 – gezin Spetter
Schilder-decorateur Simon Spetter (Rotterdam, 7 februari 1881 – Rotterdam, 17 juli 1938) woonde hier van juni 1922 tot juli 1924. Zijn werkplaats was op de Crispijnlaan 84-86. Hij was gehuwd met Willemina van der Giessen (Sliedrecht, 3 juni 1882 – Sobibor, ) en hadden drie kinderen; Jacob (Rotterdam, 28 mei 1910 – Rotterdam, 1926), Elizabeth (Rotterdam, 18 juli 1912) en Rozetta (Rotterdam, 17 augustus 1919 – Den Haag, 3 maart 2017).
Bergsingel 126a – tandheelkundige Dirk Laats
In september 1940, dus na het bombardement, vestigde tandheelkundige Dirk Laats zich op dit adres. Dirk Laats (Groningen, 1888) was gereformeerd maar door zijn advertentie in het Nieuw Israëlietisch Weekblad richtte hij zich mede op de Joodse clientèle.
Bergsingel 133a – echtpaar Den Hartogh – van Mierop
Het echtpaar Den Hartogh – van Mierop zat in de directie van Lumiere.
Bergsingel 157a – gezin Cohen
Izak Cohen (Hellevoetsluis, – Auschwitz, ) bood vanaf dit adres in 1941 slaapgelegenheid aan en was aangesloten bij REOR. Izak was gehuwd met Helena Davidson (Zwolle, – Auschwitz, ) en zij hadden een zoon Elias (Rotterdam, 28 maart 1898 – 1 mei 1977), dochter Sara Johanna (Rotterdam, – Auschwitz, ) en een zoon Barend Abraham (Rotterdam, – Sobibor, ).
Bergsingel 208a – gezin Gompel
Aan het begin van de oorlog woonden hier Salomon Gompel (Rotterdam, – Sobibor, ), zijn echtgenote Rebecca van Straten (Herwijnen, – Sobibor, ) en hun dochter Judith (Rotterdam, – Sobibor, ). Salomon en Rebecca hadden nog een dochter, apothekersassistente Sara Dina (Rotterdam, 28 juli 1908).
Bergsingel 226 – Joost van den Berg
In maart 1943 meldde het Nieuw Israëlietisch Weekblad dat een brief voor Joost onbestelbaar was gebleken. Josua van den Berg (Groningen, – Sobibor, ) woonde op 226a met zijn vrouw Rosa Kohn (Chemnitz, – Sobibor,
bron:
“Advertentie Spetter”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 22-09-1922. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874070:mpeg21:a0104.
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Spetter NL-RtGAR_494-03_851-449_0483173V.jpg.
“Advertentie Laats”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-09-1940. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858248:mpeg21:a0007.
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Dirk Laats NL-RtGAR_494-03_851-282_0299485R.jpg.
“Onbestelbare brieven”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 12-03-1943. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318360:mpeg21:a0065.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Van den Berg (geraadpleegd 17 juli 2019).
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Josua van den Berg NL-RtGAR_494-03_851-029_0029507R.jpg.
Stadsarchief Rotterdam, Victor Altschul, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3746.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Altschul (geraadpleegd 21 augustus 2020).
Stadsarchief Rotterdam, Izak Cohen, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-086.
Stadsarchief Rotterdam, Salomon Gompel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-153.
Federatie Oost-Joodsch Verbond. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-10-1938, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874646:mpeg21:p003.
Simon Spetter overlijden, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1938, no 29, 22-07-1938. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005429082:00001.
illustratie:
“Onbestelbare brieven”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 12-03-1943. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318360:mpeg21:a0065.
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, PBK-1990-18 De Bergsingel. Op de achtergrond links de rooms-katholieke Familiekerk, gezien uit het zuidoosten vanaf de Bergweg, 1930. Toegangsnummer 4029, Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam.
gepubliceerd:
11 maart 2017
laatst bijgewerkt:
19 mei 2023