Daniël Mozes Ezechiëls

Na 1813 volgden er verwoede pogingen om de burgerlijke gelijkstelling in de praktijk te brengen. In 1824 was het in Rotterdam zover; de eerste Jood die in de gemeenteraad gekozen werd was Daniël Mozes Ezechiëls, koopman en bankier, die tot zijn dood in 1855 gemeenteraadslid bleef. Daniël werd in 1782 in Rotterdam geboren als zoon van vishandelaar Moses Ezechiëls en Aaltje Heijman Cohen en groeide op aan de Leuvehaven. Hij trouwde met Rebecca Salomons en zij kregen in ieder geval een dochter Alida.

Achterkleindochter Alida de Pinto was getrouwd met de zoon van Hartog Hijman Tels, oprichter van het NRC. Daniël was op meer gebieden in Rotterdam actief. Hij was ook een van de oprichters van Het Genootschap Nedrig en Menschlievend (in 1807 stond er al een mededeling van deze organisatie in de Rotterdamse Courant).
Deze organisatie, opgericht voor hulp aan de minderbedeelde Rotterdammers, was zeker nodig want het begin van de 19e eeuw – de Franse Tijd – kenmerkt zich door armoede. De blokkade van de haven zorgde voor grote werkloosheid.

Deze organisatie werd dwars door de religieuze scheidslijnen heen opgericht. De oprichters waren ds. Roll (Luthers), ds W de Goede (Remonstrants), pastoor Kuyter (oud-Katholiek), pastoor Pauwels (Rooms-Katholiek), Mozes Ezechiels (Joods), M Mensing en Pieter de Kemp. Maar hoewel de emancipatie van de Joodse Rotterdammers binnen dit verhaal een feit lijkt, was dit niet zo. Ezechiëls lidmaatschap van de Rotterdamse gemeenteraad leidde tot protesten vanwege zijn afkomst; zelfs tot protestliederen zoals:

Mozes heeft de Wet geschreven,
die hij op de berg bekwam.
Mozes is tot Raad verheven,
van de Wet van Rotterdam.
Laat ons maar eerbiedig zwijgen,
Daar het spreken toch niet baat.

Een jaar na het overlijden van Ezechiëls werd een andere Joodse Rotterdammer gemeenteraadslid, Lodewijk Pincoffs.

bron:
Michman, Jozeph e.a., Pinkas, geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Nederland, gemeentearchief Rotterdam
www.akevoth.org
Naamsaanneming en -behoud Rotterdam, Hillegersberg en Kralingen 1811-1812, Nederlandse Kring voor Joodse Genealogie, 1995; Moses Ezechiels, 23

laatst bijgewerkt:
6 september 2019