Op 24 augustus 1885 werd in Rotterdam Ernest (Ernst) Polak geboren, zoon van arts Marcus Polak (Rotterdam, 27 februari 1853 – Den Haag, 23 januari 1934) en Engeltje de Jongh (Rotterdam, 27 november 1855 – Den Haag, 29 januari 1938). Ernst had een zus Esther Catharina (Rotterdam, 7 september 1883) en een oudere broer James Joseph (Rotterdam, 31 augustus 1884). Het gezin van Marcus woonde op de Wijnhaven 114 en later op de Eendrachtsweg 6.
Ernst groeide op en werd advocaat en procureur. Tussen 1907 en 1922 woonde Ernst in Amsterdam. Eerst als student op de Ruysdaelkade 36, later dat jaar op de Frans Halsstraat 7 en in 1909 ging hij naar een pension. In januari 1912 verhuisde Ernst naar de Keizersgracht 466, in mei 1912 naar de P. C. Hooftstraat 30, in juni 1913 naar de Keizersgracht 330, in 1917 naar de Keizersgracht 262, een jaar later naar Oosteinde 7 en vlak voor zijn vertrek uit Amsterdam nog op De Lairessestraat 40.
In een deel van deze periode was Ernst getrouwd met Isabella Tas (Amsterdam, 10 april 1887 – 1971). Hij scheidde van haar voor 1924, op 6 juni van dat jaar trouwde hij met Dr. Renee Johanna Hirsch (Amsterdam, 21 september 1891), dochter van Ludovicus Hirsch (Antwerpen, 3 december 1864 – Amsterdam, 6 juni 1939) en Frederika Elisabeth de Vries (Amsterdam, 21 mei 1869 – Sobibor, 23 april 1943). Isabella Tas moet Salvador Dali hebben gekend, hij maakte van haar een beroemd schilderij.
Na zijn Amsterdamse tijd ging Ernst voor een korte periode naar Den Haag en werd vervolgens kantonrechter in Rotterdam. Renée Johanna en Ernst gingen op de Rozenburglaan 30 wonen en op de archiefkaart in Rotterdam is aangetekend dat hij betrokken was bij het ‘Verbond van Liberaal Religieuze Joden in Nederland’. Ernst werd echter bekender door een ander talent, het tekenen. Vooral in karikaturen was hij goed en portretten van hem werden gepubliceerd in “De Amsterdammer” en in “De Nieuwe Amsterdammer”. In 1919 verscheen de bundel Amsterdammers, 45 teekeningen van Ernst Polak (bijschriften van hier en ginder), (Stadsarchief Amsterdam, Collectie Meijer: 15005/2126 – X00667). In het Rijksmuseum en het Stadsarchief in Amsterdam is een collectie van zijn karikaturen aanwezig.
Een gedeelte van de karikaturen betrof politici en Ernst was een man die vermoedelijk politiek geëngageerd was. Op 15 mei 1940, om één uur ’s middags, maakte Ernst een einde aan zijn leven. In de dagen ervoor had hij de inval in Nederland en het bombardement op Rotterdam (14 mei 1940) meegemaakt. Bijna drie jaar later werd zijn vrouw Renee Johanna Hirsch, op 9 juli 1943, in Sobibor vermoord.
In 2010 werden op de Rozenburglaan 30 te Rotterdam Stolpersteinen gelegd voor Renee en Ernest.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, archiefkaart Marcus Polak NL-RtGAR_494-03_851-376_0401572R.jpg
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Polak, E. – 24-08-1885 – 5422-1152-0810
stamboom Renee Hisch via https://dutchjewry.org/genealogy/souget/106.htm (geraadpleegd 8 juni 2019)
portret van Isabella Tas via https://collectie.rijksmuseumtwenthe.nl/zoeken-in-de-collectie/detail/id/112c753a-3181-55b9-b8b8-176f3f72ff7d (geraadpleegd 8 juni 2019)
algemene informatie via https://archief.amsterdam/inventarissen/printversie/30879.nl.pdf
“Familiebericht overlijden E. Polak – de Jongh”. “Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad”. ‘s-Gravenhage, 30-01-1938. Geraadpleegd op Delpher op 08-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010017644:mpeg21:a0101
aanpassing met dank aan A de Vries (email 24 juni 2019).
Isabelle Tas, Familiebericht. “NRC Handelsblad”. Rotterdam, 26-07-1971. Geraadpleegd op Delpher op 27-12-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000031671:mpeg21:p004.
aanpassing met dank aan W. Visser (email 27 december 2023).
Illustratie:
Portret van Aletta Jacobs door Ernst Polak. Collectie Stadsarchief Amsterdam.
gepubliceerd:
8 juni 2019
laatst bijgewerkt:
27 december 2023