Gerard Polak Daniëls werd op 13 februari 1852 in Den Haag geboren als zoon van Daniël Polak Daniëls en Alida Polak Daniëls en trouwde met Marianne Boas (Amsterdam, 2 juli 1851 – 28 september 1931). Gerard was plaatsvervangend rechter van de Rotterdamse rechtbank. In de Joodse wereld was hij zeer actief en vervulde functies bij de Joodse gemeente (parnas-voorzitter) en tal van andere Joodse organisaties, zoals Mikweih Jisroeil waar hij voorzitter was en het Algemeen Israëlitisch Verbond waar hij voorzitter was van de Rotterdamse afdeling. Zijn voorzittershamer met cassette is bewaard gebleven en kan hier worden gezien. Het echtpaar Polak Daniëls-Boas woonde onder andere op de Westerkade 24 en de Mauritsweg 63.
Al in 1888 werd Gerard benoemd tot rechter bij het arrondissementsrechtbank in Rotterdam. Tot die tijd was hij daar substituut-griffier. Vijf jaar later werd hij gekozen als bestuurslid van Alliance Universelle Israëlite (Algemeen Israëlitisch Verbond), afdeling Rotterdam, de organisatie waar hij later de voorzittershamer zou krijgen. Volgens een bericht na zijn overlijden in het blad van de Allicance maakte Gerard sinds 1893 deel uit van het Centrale Comité van de Alliance. Daarnaast was hij betrokken bij het Centraal Israëlitisch Krankzinnigengesticht en zeker vanaf 1904 bij het schoolfonds.
Op een vergadering van 7 juli 1908 van de Alliance werd de afwezigheid van Gerard door ziekte vermeld. Gerard overleed nog geen week later, op 13 juli 1908 in Amsterdam op de veel te jonge leeftijd van 56 jaar. Een dag na zijn overlijden schreef de krant Land en Volk: ‘Met de ten Amsterdam overleden mr. G. Polak Daniels verliest Rotterdam een verdienstelijk burger. Jaren achtereen was de heer Polak Daniels als rechter in de arrondissements-rechtbank aldaar werkzaam waar hij te voren substituut griffier was geweest. Tot substituut-griffier was hij benoemd 1 mei 1877, tot rechter 26 september 1888, uit welk ambt hij in 1897 eervol werd ontslagen. De heer Polak Daniëls was sedert 1901 als plaatsvervanger-rechter aan de Rotterdamsche rechtbank verbonden. Doch bovenal voor de Israëlitische gemeente te Rotterdam is het heengaan van den heer Polak Daniëls een zwaar verlies’.
Het Nieuw Israëlietisch Weekblad besteedde op 17 juli 1908 aandacht aan het overlijden en schreef: ‘Mr. Gerard Polak Daniëls, van Rotterdam, die hier ter stede in een particuliere ziekenverpleging (Amsterdam – red) genezing zocht, is maandag jl. naar betere gewesten opgeroepen. Hij bereikte den ouderdom van slechts 56 jaren. Wordt zijn familie in de eerste plaats door zijn heengaan smartelijk getroffen, het verlies is ook groot voor de stad zijner inwoning, voor Rotterdam, en bijzonder voor den Joodsche gemeente aldaar. In de publieke organen is aan zijn nagedachtenis welverdiend hulde gebracht voor hetgeen hij als eminent rechtsgeleerde heeft gepresteerd, voor zijn eerlijke rechtschapen karakter, waardoor hij ook waardig de plaats van Rechter bij de Rechtbank te Rotterdam innam; voor de hooge achting, waarin hij bij zijn ambtsgenooten stond. Wij willen dus hier slechts aanstippen, dat hij was een der voornaamste steunpilaren der Israëlietische gemeente te Rotterdam, dat hij veel tijd en moeite aan de behartiging van de belangen dier gemeente, zoowel als parnas (bestuurder geloofsgemeente – red) en als raadslid met opofferende liefde wijdde, en dat hij steeds stond aan de zijde van hen, die daar het traditioneel Jodendom willen hoog houden. Hij was dan ook een speciaal vriend van den opperrabbijn, en heeft steeds alles in het werk gesteld, om het rabbinaal gezag te doen erkennen. Zijn belangstelling in de Joodsche aangelegenheden bleef niet beperkt tot de stad zijner inwoning maar strekte zich veel verder uit, hetgeen bleek aan ’t aandeel, hetwelk hij nam aan de werkzaamheden voor ons kerkgenootschap, en niet het minst aan zijn ijveren voor de Alliance Israelite Universelle. Trouwens, al wat kon strekken tot bevordering voor het religieus en materieel welzijn onzer geloofsgenooten, vond in hem een ware voorstander, die zijn goed hart en zijn daarvoor met de meest mogelijke bereidwilligheid en met de grootste liefde disponibel stelde. Vele verliezen in hem een helper in den nood, een kundig raadgever; veel wat goed is dankt ’t ontstaan aan zijn initiatief. Daarbij won hij aller harten door zijn gemoedelijkheid en vriendelijkheid in omgang ; hij was iemand, die niet vroeg naar rang en stand, maar blijk gaf, dat hij in zijn evenmenschen zag kinderen van één God, wier waarde niet wordt bepaald door de plaats, welke zij toevallig in de maatschappij innemen, maar door hun karakter en hetgeen zij presteren. Met hem daalt een braaf man ten grave.
De ter-aarde-bestelling had woensdagmiddag te Rotterdam onder zeer vele blijken van belangstelling plaats. In het Metaheir-huis werd allereerst het woord gevoerd door dr. B. L. Ritter, die den overledene schetste in gevoelvolle woorden, als een chaver (vriend), niet volgens de moderne begrippen maar volgens die der Joodsche wijzen, die spreken van chachmet lev, d. w. z. die wijsheid welke niet alleen het hoofd, doch ook het hart, het gevoel laat medespreken. Voorts wijdde de spreker uit, naar aanleiding van het woord der wijzen, dat den mensch drie namen ontvangt, namelijk dien zijner ouders, dien welke de maatschappij hem geeft, en dien welke hem, volgens zijn daden toekomt.
En hoe weinigen is het gegeven, om steeds dien naam in stand te houden, dien hij van zijn ouders ontvangen heeft. Deze overledene heeft niet alleen dien naam hoog gehouden maar hem nog steeds meer in aanzien gebracht. Voorts herdacht de Opperrabbijn, wat het Nederlandsch Jodendom en bijzonder de Israëlitische gemeente te dezer stede in hem verliest. Ook vanwege het hoofdcomité der Alliance werd hem hulde gebracht voor al hetgeen hij als voorzitter der afdeeling Rotterdam gepresteerd had. Vervolgens nam de Opperrabbijn op treffende wijze afscheid als vriend van den verscheidene. Vervolgens werd het woord gevoerd door de heeren B. Sanson, mr. M. Polak, S. v. Dantzig, mr. A. O. H. Tellegen en J. Hijmans van Veenendaal. De broeder van den overledene bracht in een kort, doch treffend woord dank voor de belangstelling ook namens de diepbedroefde weduwe en geen oog bleef droog, toen hij afscheid nam van zijn broeder.
Gerard Polak Daniëls werd begraven op de Joodse begraafplaats aan de Dijkstraat.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, Gerard Polak Daniëls, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-375.
benoeming, De Staats-Courant.. “De standaard”. Amsterdam, 29-09-1888, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011069636:mpeg21:p002
Algemeen Israëlitisch Verbond, “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 05-07-1892, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010146703:mpeg21:p001
verkiezing Alliance, NED. ISR. KERK.. “Het vaderland”. ‘s-Gravenhage; ‘s-Gravenhage, 04-01-1894. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB23:001425003:mpeg21:p00003
Krakzinnigengesticht, Centraal Israël. Krankzinnigengesticht.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 19-02-1904, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871690:mpeg21:p005
schoolfonds, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 07-10-1904, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871756:mpeg21:p005
afwezigheid, Algemeen Israelitisch Verband.. “Zutphensche courant”. Zutphen, 07-07-1908. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRAZ02:000370006:mpeg21:p00001
Mr. Polak Daniels. †. “Land en volk”. Den Haag, 14-07-1908. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB12:000182012:mpeg21:p00001
lijkrede, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 17-07-1908, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 21-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872618:mpeg21:p007
gepubliceerd:
21 augustus 2021
laatst bijgewerkt:
21 augustus 2021