James Brandel was rector van de Willem de Zwijger HBS / Bergsingel-HBS. Hij had wiskunde, economie, geschiedenis, filosofie en literatuur gestudeerd. Het gezin Brandel woonde op de Breitnerstraat 31 in Rotterdam.
James werd geboren op 18 november 1903 te Rotterdam in het gezin van Aron Brandel (Rotterdam, 5 juni 1867 – Amsterdam, 22 maart 1943) en Charlotte Wolf (Tiel, 16 juni 1871 – Rotterdam, 21 februari 1950). James had een oudere broer, Eduard (Rotterdam, 1 juli 1896 – Sobibor, 23 juli 1943). De adressen waar het gezin van Aron en Charlotte woonde waren de volgende: Ammanstraat 27, Aert van Nesstraat 70, Kruisstraat 20, Goudscheweg 123, Oostzeedijk 153, Kruiskade 106, Beukelsdijk 21a, Burgerplein 2 en de Walenburgerweg 80c.
James
James trouwde op 28 december 1939 met Suzanna Pinheiro (1909- Rotterdam, 30 juni 1982). Voor de oorlog, vanaf 1938, werkte James als leraar aan de ’s Gravendijkwal-HBS, in de oorlog werkte James op het Joods Lyceum aan de Speelmandwarsstraat, tot het moment dat dit lyceum gesloten werd.
In 1945 werd James aangesteld als leraar wiskunde aan de Bergsingel-HBS. In 1955 deed hij doctoraalexamen wiskunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden en in 1956 werd hij onderdirecteur van de Bergsingel-HBS en gaf hij naast wiskunde ook mechanica en kosmografie. In mei 1962 werd James directeur van deze school.
In 1943 kwam een einde aan zijn werk op het Joods Lyceum. Zijn familie had zwaar te lijden onder de Jodenvervolging. Later zou hij jaarlijks een toespraak houden op 4 mei in de gymnastiekzaal en vertellen over de verschrikkingen van de 2e Wereldoorlog, over de verschrikkingen van elke oorlog én over zijn persoonlijke ervaringen.
Hij ontwikkelde verschillende voor die tijd moderne ideeën. Hij was voorstander van de “sabbatical leave”, omdat veel van zijn collega’s door hun drukke werk als docent geen tijd hadden om hun vak bij te houden. Bij de invoering van de Mammoetwet voorzag hij problemen voor de – wat we nu noemen – hoogbegaafde leerlingen. Hij zag dat het nieuwe systeem teveel gericht was op leerlingen die capaciteiten en belangstelling misten.
Toen Brandel directeur werd stopte hij met lesgeven, behalve bij zijn passie, de kosmografie. Brandel heeft niet lang kunnen genieten van zijn pensioen, dat op 30 november 1968 inging. Hij werd ernstig ziek en overleed op 13 mei 1971.
Eduard
Broer Eduard trouwde met Anna Else Rosenthal (Hamm, 2 juni 1909 – Sobibor, 23 juli 1943) en zij hadden twee dochters, Erica Charlotte (Voorburg, 21 juli 1931 – Sobibor, 23 juli 1943) en Jacqueline Yvonne (Den Haag, 28 mei 1936 – Sobibor, 23 juli 1943). Het gezin van Eduard en Anna woonde op de Groningschestraat 30 in Scheveningen.
bron:
www.jodeninnederland.nl, lemma James Brandel (geraadpleegd 29 maart 2016),
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Aron Brandel,
De Tijd, 30 dec 1939, burgerlijke stand, huwelijk James Brandel en Suzanna Pinheiro,
Het Vrije Volk, 2 mei 1962, Personen en Feiten, Benoemd,
De Telegraaf, 3 juli 1982, overlijdensadvertentie Suze Brandel – Pinheiro
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 11 mei 1990, Joodsche Raad bemiddelde bij de vergoeding van de reiskosten, foto leraren
Gouweloos, Loes, Gentlemen verloor van Mammoet in Nog één keer….de Bergsingel-HBS. Uitgegeven ter gelegenheid van de reunie in 2001 met dank aan Wim Molendijk.
Illustratie:
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 11 mei 1990, Joodsche Raad bemiddelde bij de vergoeding van de reiskosten, foto leraren.
gepubliceerd:
29 maart 2016
Laatst bijgewerkt:
18 juni 2021