Marcu Cohn werd geboren op 13 februari 1882 in Ploppen, gemeente Borzesti (Roemenië), als zoon van landbouwer Brancu Cohn en Brana Goldman. Hij werd begin 1905 in Rotterdam ingeschreven en trouwde op 13 december 1906 met Rebecca Ossedrijver (Rotterdam, 18 mei 1882 – Wassenaar, 6 augustus 1949). In het huishouden van Marcu en Rebecca woonden ook een broer van Marcu, Itic (Botosani, – Sobibor, ), een zus van Rebecca, Naatje (Rotterdam, 7 juli 1877) en een nicht van Marcu, Brana (Botosani, 30 januari 1907) in. Marcu overleed op 5 februari 1949 in Wassenaar, zijn vrouw Rebecca een half jaar later.
De adressen van het gezin waren de Scheepstimmermanslaan 10, Zalmhaven 49, Zalmhaven 48b en de Pelikaanstraat 3.
Broer Itic trouwde met Sara Soesman (Zwartewaal, – Sobibor, ) en kreeg met haar drie kinderen; Jacob (Rotterdam, – Auschwitz, ), Marcu (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Wolf (Rotterdam, – Sobibor, )
Al voor 1911 begon Marcu met zijn onderneming. Hij was zeker inventief, dat bewijst een advertentie uit het Bataviaasch Nieuwsblad van 7 augustus 1911/ Marcu wilde inporteur worden voor Nederlands-Indië. Zijn bedrijf was gevestigd op de Victoriastraat 7-9 in Rotterdam. Dat is een locatie die bij het bombardement van 14 mei 1940 verloren ging en bij de Zalmhaven lag, ten noorden van het Willemsplein – ongeveer ter hoogte van de noordelijke oprit van de Erasmusbrug. De advertentie plaatste Marcu ongeveer ten tijde van zijn naturalisatie tot Nederlander. Hij was inmiddels vijf jaar getrouwd met Rebecca.
In 1917 verhuisden de kantoren van de onderneming naar de Pelikaanstraat 1. Ook deze straat verloor Rotterdam bij het bombardement en lag in de onmiddellijke omgeving van de Victoriastraat.
Het lijkt erop dat Cohn een solide bedrijf had. Er werd veelvuldig geadverteerd en regelmatig werd er personeel aangetrokken. In augustus 1919 blijken er vijftig personen bij Cohn te werken die op dat moment de krant halen omdat ze in staking gaan – vanwege het ontslag van twee knechts. In 1921 gaat het bedrijf de destilleerderij uitbreiden met twee elektromotoren. Er was dus ruimte om te investeren en innoveren.
In 1923 neemt het bedrijf deel aan de Jaarbeurs in Utrecht. Dan verschijnt in De Tijd ook de volledige naam van de onderneming, de N. V. M. Cohn’s wijn en spiritualiën handel mij. De vroegere onderneming had Marcu in 1920 tot een N. V. omgezet.
De oorlog
Het bedrijf ging bij het bombardement verloren en hoe het met Marcu en Rebecca verliep tijdens de oorlog is (nog) niet bekend. Wel kwam er een doorstart, en in 1948 blijkt de onderneming op de Willemskade 1 in Schiedam gevestigd te zijn, waar de onderneming in 1970 nog blijkt te zitten.
Joodse identiteit
De onderneming plaatste advertenties dat de pakhuizen ook op zaterdagochtend geopend waren. Heel strikt werden de religieuze voorschriften dus niet gevolgd, maar Marcu was beslist actief in Joods Nederland. Zo zat hij in het bestuur Mikweih Jisroel, het bestuur van de Montefiorevereniging, van het Centraal tehuis voor Israëlieten in Nederland te Gouda. Hij was eigenaar van boerderijen en ondersteuner Hechaloetswerk in Nederland. Dat laatste was een Joodse Zionistische jeugdbeweging die trainingen verzorgde voor vestiging in het Britse Mandaatgebied Palestina. Maar ook liet Marcu maatschappelijke zaken uitvoeren die niet met het Jodendom hadden te maken zoals sinds 1916 ontginningen te Marum in de provincie Groningen uitvoeren, lid van de beheersmaatschappij van de Stormpolder bij Krimpen aan den IJssel en het bouwen van arbeiderswoningen te Krimpen aan den IJssel
Bron:
Stadsarchief Rotterdam, Marcu Cohen, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-086, pagina 91931
Advertentie. “Bataviaasch nieuwsblad”. Batavia, 07-08-1911, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011035848:mpeg21:p008
Staking.. “De tribune : soc. dem. weekblad”. Amsterdam, 10-08-1919, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010465190:mpeg21:p004
Stadsnieuws. uitbreiding “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 29-01-1921, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010493658:mpeg21:p009 Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 07-02-1949. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000088170:mpeg21:p006
Advertentie. “De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad”. ‘s-Hertogenbosch, 20-03-1923, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010530172:mpeg21:p008
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 07-02-1949. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000088170:mpeg21:p006
Advertentie. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 15-10-1948, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010949866:mpeg21:p005
Advertentie. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 28-10-1949, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010950234:mpeg21:p004
Advertentie. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 04-02-1970, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010957149:mpeg21:p006
Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in Woord en Beeld, 312 via http://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/persoonlijkheden/#source=1&page=309&view=imagePane (geraadpleegd 16 juni 2021).
illustratie:
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 07-02-1949. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000088170:mpeg21:p006
Advertentie. “De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad”. ‘s-Hertogenbosch, 20-03-1923, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010530172:mpeg21:p008
Advertentie. “Bataviaasch nieuwsblad”. Batavia, 07-08-1911, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011035848:mpeg21:p008
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 07-02-1949. Geraadpleegd op Delpher op 16-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000088170:mpeg21:p006
gepubliceerd:
16 juni 2021
laatst bijgewerkt:
16 juni 2021