Op 15 december 1871 verscheen in het Nieuw Israëlietisch Weekblad een bericht, dat op 11 december 1871 werd geschreven over Simon Zadoks. Simon had volgens dit bericht bijna 50 jaar lang de Joodse gemeente in Dordrecht gediend en na een feestelijke gebeurtenis in zijn familie verrijkte hij de gemeente met een Sefer Thora (Thora-rol), met sierlijke siertorens en een kostbare mantel. Op vrijdag 8 december 1871, ’s middags om drie uur, werd de rol door de heer Mozes Snijders (Dordrecht, 20 september 1832 – Dordrecht, 2 april 1906) in ontvangst genomen. Rond 1854 was het deze Simon Zadoks die zich inzette voor de bouw van de synagoge aan de Varkenmarkt te Dordrecht. Zijn zoon Philip legde in dat jaar de eerste steen voor deze sjoel. Simon Zadoks was een belangrijk man voor Joods Dordrecht. Wie was hij?
Koopman Simon Zadoks werd op 18 september 1803 in Rotterdam geboren en woonde met zijn gezin op de Voorstraat 894 (toenmalige nummering), een pand op de hoek met de Kolfstraat. Hij was gehuwd met Hesje (Esther) Heijmans (1803 – Dordrecht, 16 januari 1878). Simon was een succesvol ondernemer en werd president van het bestuur van de Joodse gemeente. Als ondernemer komt Simon naar voren als houder van een loterij-kantoor, hij was agent voor de Koninklijke Nederlandse Loterij – de huidige Staatsloterij.
Simon en Hesje kregen de volgende kinderen: Saartje, Aaltje, (Dordrecht, 5 mei 1829 – Leiden, 13 oktober 1899), Philip Simon (Dordrecht, 30 oktober 1830 – Parijs, onbekend), Catharina (Dordrecht, 7 mei 1833 – Dordrecht, 19 februari 1835), Elizabeth (Dordrecht. 3 april 1835 – Dordrecht, 25 mei 1836), Marcus (Dordrecht, 3 maart 1836 – Dordrecht, 10 februari 1837), Joseph Simon (Dordrecht, 9 april 1837 – Amsterdam, 24 mei 1910), Marianna (Dordrecht, 15 september 1839 – Dordrecht, 21 april 1869), Mozes (Dordrecht, 29 augustus 1840 – Dordrecht, 21 april 1869), Mozes (Dordrecht, 29 augustus 1840 – Dordrecht, 5 juni 1842), Izaac, Hendrik, Marcus (Dordrecht, 8 maart 1846 – Dordrecht, 19 augustus 1847).
Simon werd welvarend en zette zich in voor de Joodse gemeente van Dordrecht. Naast de genoemde betrokkenheid bij de synagoge én het schenken van de Sefer Thora komt zijn naam nogmaals naar voren bij een belangrijke gift aan de Dordtse kille (geloofsgemeente). In 1873 vierde Simon zijn zeventigste verjaardag en dat was wederom een reden voor feest. Hij kocht een stuk land aan de Nieuweweg en schonk dit aan de Joodse gemeente met het doel er een begraafplaats van te maken. De voorwaarde was wel dat er een plek zou worden vrijgehouden voor hemzelf, zijn vrouw, kinderen en behuwdkinderen, zo te lezen is in De Verdwenen Mediene Dordrecht, en verder: “De kerkeraad (…) ging onmiddellijk akkoord en stelde bij monde van de heer Snijders voor ‘om den edelen schenker op zijn verjaardag een ovatie te brengen voor die loffelijke daad, die voor de gemeente van groot belang is’. De overdracht had plaats op 1 mei 1874 ten overstaan van notaris Stephanus van Dorsser.”
Simon overleed op 16 april 1879 en werd begraven op de Joodse begraafplaats aan de Nieuweweg in Dordrecht.
bron:
Zadoks, Binnenland. Amsterdam, 14 December.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-12-1871, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873639:mpeg21:p002.
president, familie Zadoks te Dordrecht, https://blokland.dordtenazoeker.nl/joodse_families_03a.htm (geraadpleegd 28 juli 2022).
Loterij-kantoor, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 06-12-1836, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010070676:mpeg21:p004.
Simon Zadoks, Regionaal Archief Dordrecht, 256 Burgerlijke Stand en Bevolking van Dordrecht, inventarisnummer 373, bladzijde 1171.
Zadoks, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 23-07-1838, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 04-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010071245:mpeg21:p004.
Schenking begraafplaats: https://stolpersteine-dordrecht.nl/het_voorbije_joodse_dordrecht_familie_zadoks.html (geraadpleegd 4 oktober 2022)
Mieke Jansen, De Verdwenen Mediene Dordrecht (1995)
illustratie:
Zadoks, Binnenland. Amsterdam, 14 December.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-12-1871, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873639:mpeg21:p002.
gepubliceerd:
4 oktober 2022
laatst bijgewerkt:
4 oktober 2022