Op de Zeestraat 66a en 66b in Scheveningen, op de Stadhouderskade 41 in Amsterdam en op de Eendrachtsweg 8 en 9 in Rotterdam had de firma J. Hornman en Zoon in de jaren dertig haar zaken in woninginrichting / algemeen taxatiebureau. Wat is het verhaal?
De zaak was van Jacob Hornman (Rotterdam, – Auschwitz, ). Jacob trouwde op 6 juni 1900 met Koosje Levie (Rheden, 3 maart 1871). Bij het bruiloftsfeest van Koosje en Jacob werd geld ingezameld voor de Israëlietische Gezondsheidskolonie Rotterdam. Koosje overleed rond 1920 en op 28 januari 1921 hertrouwde Jacob met de niet-Joodse Lena Hendrika van Laan (Charlois, 26 februari 1885).
Koosje en Jacob kregen de volgende kinderen: Jetta (Rotterdam, – Auschwitz, ), Joseph (Rotterdam, 26 juli 1902 – Rotterdam, 8 oktober 1902), Nathan (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Josephine (Rotterdam, – Sobibor, ). De zoon van ‘woninginrichting Hornman & Zoon’ was dus Nathan.
Tot 1910 woonde het gezin in Rotterdam, daarna werden ze in Den Haag / Scheveningen ingeschreven en woonden onder andere op de Gevers Deynootweg 143 (vanaf september 1935).
De eerste keer dat de zaak van Hornman in Rotterdam wordt genoemd is in november 1926. Toen was de zaak gevestigd op de Eendrachtsweg 67, en wordt een filiaal genoemd van de vestiging in Scheveningen.
Een jaar later wordt op dat adres Michel Jacques (Rotterdam, – Auschwitz, ) geboren, zoon van Jetta Hornman en haar man Leonard Reindorp (Rotterdam, – Auschwitz, ). Zij waren de uitbaters van het Rotterdamse filiaal, en de firma J. Hornman & Zoon kan een familiebedrijf genoemd worden. In augustus/september 1927 verhuisde de zaak naar de Eendrachtsweg 8 en in 1932 wordt voor de eerste keer Eendrachtsweg 8 en 9 genoemd. Het filiaal in Amsterdam wordt voor de eerste keer in mei 1934 in een advertentie genoemd. Later tijdens de jaren dertig werd Eendrachtsweg 8 afgestoten.
Na het bombardement blijft de zaak op de Eendrachtsweg 9 adverteren. De laatste advertentie werd geplaatst op 15 oktober 1940.
| Leonard Eliazar De man op de bovenste foto, aan de linkerkant, is Leonard Eliazar. Meubelmaker Leonard werd in Rotterdam geboren op 18 oktober 1891 en trouwde met de niet-Joodse Ida Petronella Stephanie Assink (Delft, 26 december 1890 – Den Haag, 9 maart 1935) met wie hij drie kinderen kreeg. In 1936 hertrouwde Leonard met Louise Marie de Roos (12 september 1912), en kreeg met haar een dochter. Tijdens de oorlog woonden zij met de vier kinderen op de Daguerrestraat 99 in Den Haag. Leonard had polio gehad en was daardoor gehandicapt. Tijdens de oorlog kreeg hij toestemming van de bezetter om een fiets te gebruiken. Leonard overleefde de oorlog. Zijn broer Hartog noemde in een brief uit Westerbork aan Leonard de Reindorps: “In Westerbork heb ik verschillende kennissen ontmoet, waaronder Leo Reindorp met zijn vrouw en kind. Hij was erg aardig en zal proberen iets voor me te regelen. Hij werkt in de ziekenbarak. Maar door alle veranderingen die op dit moment plaats vinden is het bijna niet mogelijk om een baantje te krijgen. Als het wel lukt hoef je niet op transport.” |
Volgens de kaart van de Joodsche Raad woonde Jacob Hornman tijdens de oorlog op de Gevers Deynootweg 115. Op 12 september 1942 werd hij in Westerbork geregistreerd. Twee dagen later ging hij op transport naar Auschwitz waar hij op 17 september 1942 vermoord werd.
Nathan Hornman woonde in het begin van de oorlog op de Hasseltsestraat 27 in Den Haag. Hij werd op 19 augustus 1942 in Westerbork geregistreerd en ging op 21 augustus 1942 op transport. Hij werd in Auschwitz geselecteerd voor werk en de datum van zijn dood werd op 30 september 1942 gesteld.
Jetta Reindorp – Hornman woonde aan het begin van de oorlog met haar gezin op het Tuyll van Serooskerkenplein 19 in Amsterdam. Met haar man en zoon werd ze op 14 november 1942 in Westerbork geregistreerd en kwam in Barak 64 terecht. Op 31 augustus 1943 werd haar gezin op transport naar Auschwitz gesteld.
bron:
Hornman en Zoon, Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 14-10-1933, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110571674:mpeg21:p011.
Stadhouderskade 41, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 337.
Jacob Hornman, Gemeentearchief Den Haag, 0354-01 Bevolkingsregister gemeente Den Haag, inventarisnummer 774.
Koosje Levie, Stadsarchief Rotterdam, 999-01 Burgerlijke Stand Rotterdam, geboorteakten, aktenummer 1901.4226.
Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 16-11-1926, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010513841:mpeg21:p012.
Michel Jacques, Familiebericht. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 15-03-1927, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010513940:mpeg21:p016.
Eendrachtsweg 8, Advertentie. “Voorwaarts”. Rotterdam, 03-09-1927. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000199931:mpeg21:p006.
Eendrachtsweg 9, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 20-12-1932, p. 16. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB32:164662057:mpeg21:p00016.
filiaal Amsterdam, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 14-05-1933, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010663225:mpeg21:p004.
Advertentie. “De banier : staatkundig gereformeerd dagblad”. Rotterdam, 05-07-1940, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010850176:mpeg21:p006.
Jacob Hornman, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130309246 – Jacob HORNMAN.
Nathan Hornman, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130309250 – Nathan HORNMAN.
Jetta Reindorp – Hornman, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130361380 – Jetta REINDORP HOUSMANN.
toestemming gebruik fiets met dank aan Christine Eliazar, email 27 juli 2022
tekst brief aan Leonard Eliazar met dank aan Christine Eliazar.
Leonard Eliazar, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-123.
Ida Assink overlijden, Haags Gemeentearchief te Den Haag, BS Overlijden, Ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente ‘s-Gravenhage, ‘s-Gravenhage, archief 335-01, inventarisnummer 1601, 12-03-1935, Overlijdensakten Den Haag, aktenummer 971
illustratie:
Michel Jacques, Familiebericht. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 15-03-1927, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010513940:mpeg21:p016.
tekening pand, Advertentie. “Voorwaarts”. Rotterdam, 25-04-1931. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000204630:mpeg21:p004.
Advertentie. “De banier : staatkundig gereformeerd dagblad”. Rotterdam, 05-07-1940, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010850176:mpeg21:p006.
foto Hornman & Zoon, familiearchief Christine Eliazar, met dank.
gepubliceerd:
26 juli 2022
laatst bijgewerkt:
28 juli 2022