De Eendrachtsstraat is een straat tussen de Westblaak en de Schiedamsesingel. De straat lag bij het bombardement van 14 mei 1940 buiten het vernietigde gebied. Het bisschoppelijke retraitehuis Thabor was een van de toonaangevende panden in deze straat.
Eendrachtsstraat 4 – Algemeen Israëlitisch Verbond
Het Algemeen Israëlietisch Verbond (Alliance Israélite Universelle) had op 23 juni 1889 hier haar jaarvergadering. In de aankondiging in De Israëliet was er sprake van een logegebouw op dit adres. Dit gebouw, meestal Gebouw Loge genoemd, werd gebruikt voor verschillende Joodse en niet-Joodse activiteiten. De opperrabbijn van Rotterdam, Dr. Bernard Ritter, was een van de sprekers
Eendrachtsstraat 11 – gezin Hamme
Izaak Hamme (Gouda, 16 december 1872) woonde hier rond 1898 met zijn vrouw Rosalia Meijer (Groningen, 23 oktober 1872) en hun dochter Sara (Rotterdam, 1 maart 1896 – Rotterdam, 5 januari 1899). Het gezin woonde hier vermoedelijk vanaf 1895 tot 1909. Izaak voerde een naaimachine- en rijwielenmagazijn en het pand zat naast het Leger des Heils. Op 14 april 1899 plaatste Izaak in het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen de volgende advertentietekst:
‘Zoolang ik in en buiten ROTTERDAM met mijne Naaimachinen blijf regeeren.
Zal ik het hardst blijven concureeren.
Dames, huisvrouwen, naaisters enz., wanneer u wandelen gaat,
Bezoekt dan eens het Naaimachinenmagazijn in de EendrachtstraaL
Het is bepaald zeker en gewis,
Als u het Naaimachien ziet, u dan zegt, bezorgt mij het is.
Hebt u soms een oude Naaimachien, die een leven maakt van belang,
Dan ruil ik dat in voor een Naaimachien met onhoorbaren gang.
Dames, huisvrouwen, naaisters, enz., nu opgepast,
Voor 25 gulden een splinternieuw Handnaaimachien, met luxe afsluitkast;
Daarbij een doos vol gereedschap,
En werkt de Machine er netjes meê en knap.
Daarbij komt nog: wij dat Machien zes jaar garandeeren,
En een juffrouw bij u aan huis komt het u leeren.
Het Machien is voorzien van een schuitje zonder gaatje,
En werkt gemakkelijk zonder breken van naalden, over alle naatjes.
Maakt nu spoed, daar is maar van een dozijn,
En dat zal wel spoedig uitverkocht zijn.’
Eendrachtsstraat 14 – gezin Cohen – Gazan
De heer en mevrouw Cohen – Gazan boden hier in juni 1932 een slaapkamer met volledig pension aan. Dit waren Rebekka Gazan (Brielle, – Sobibor, ) en Bernard Cohen (Rotterdam, – Apeldoorn, ). Zij hadden vier kinderen; Johanna Rebecca (Breda, – Auschwitz, ), Hartog Joseph (Breda, – Sobibor, ), Salomon Abraham (Rotterdam, – Den Haag, ) en Juda Simon (Gouda, – Auschwitz, ). In het begin van de bezetting woonde het gezin op de Eendrachtsstraat 29a.
Eendrachtsstraat 28 – S. Bonn
Rond 1930 woonde S. Bonn hier, hij was actief in het Loterij-Comité voor de Joodsche Invalide in Amsterdam.
Eendrachtsstraat 29 – Harry Cohen en Annie van Stedum
Op 3 januari 1940 verloofden bakker Hartog Joseph Cohen (Breda, – Sobibor, ) zich met Johanna van Stedum (Amsterdam, 2 januari 1919 – Sobibor, 9 juli 1943), dochter van bakker Van Stedum die een filiaal had op de Kruisstraat 11.
Eendrachtsstraat 29a – gezin Cohen – Gazan
Zie nummer 14.
Eendrachtsstraat 44c – gezin Sanders
In het begin van de oorlog woonde hier het gezin Sanders. Willem Sanders (Rotterdam, – Auschwitz, ) was gehuwd met Johanna Rebecca Cohen (Breda, – Auschwitz, Cohen) en zij hadden een zoon Bernard Arend (Schalkwijk, – Auschwitz, ). Het gezin ging in onderduik bij Jaantje Hulshof in Schalkwijk. Dit is beschreven in het boek De Onderduikers, op de vlucht voor de Duitsers. Een overlevingsverhaal van mijn ouders van Pieter Hein en in Omzien naar de Tweede Wereldoorlog in Houten, ’t Goy, Schalkwijk en Tull en ’t Waal van P. M. Heijmink Liesert.
bron:
Izaak Hamme, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-173.
Sara Hamme, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-01-1899, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858724:mpeg21:p007.
Hamme, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-09-1898, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858707:mpeg21:p011.
Hamme, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 01-03-1901, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874296:mpeg21:p007.
Alliance, Israëliet. 21 juni 1889. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005573025:00001.
Hamme, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 25 februari 1898. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005409009:00001.
Hamme, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 14 april 1899. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005410015:00001.
S. Bonn, Officieel orgaan van de joodsche invalide. 1930-05. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005552035:00001.
Ciohen – Gazan, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 24 juni 1932. Geraadpleegd op Delpher op 28-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005426130:00001.
Cohen – van Stedum, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 29 december 1939. Geraadpleegd op Delpher op 28-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424052:00001
illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. PBK-2067 Bisschoppelijk retraitehuis Thabor aan de Eendrachtsstraat 93. 1938. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.
Hamme, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 01-03-1901, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874296:mpeg21:p007.
Alliance, Israëliet. 21 juni 1889. Geraadpleegd op Delpher op 27-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005573025:00001.
Cohen – van Stedum, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 29 december 1939. Geraadpleegd op Delpher op 28-10-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424052:00001.
gepubliceerd:
28 oktober 2023
laatst bijgewerkt:
29 maart 2025