Glashaven (Jodensteeg)

Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, XXV-208-1,-2 De Gedempte Glashaven met pand met trapgevel, rechts de Jodensteeg, 17 maart 1914, Fotocollectie algemeen – deel 1, toegangsnummer 4100

De Glashaven is vernoemd naar de glasblazerij die daar vanaf 1614 was gevestigd. De Staten Generaal verleenden op 5 februari 1614 aan Claes Jansz. Wijtmans en Compagnie octrooi om allerhande soorten huis- en vensterglas te mogen maken. Enige weken later besloot de Rotterdamse vroedschap om aan de Compagnie een zestal erven aan de meest westelijke Dwarshaven, tussen Wijn- en Scheepmakershaven, af te staan voor de stichting van een glasblazerij of glashuis. De Compagnie verbond zich om gedurende twintig jaar nergens anders dit bedrijf uit te oefenen. De overige erven aan de Dwarshaven werden pas in mei 1614 verkocht. Aan de glasblazerij ontleende de haven sindsdien haar naam. In 1882 werd de Glashaven gedempt. Sindsdien sprak men van Gedempte Glashaven, een naam die later weer gewoon Glashaven werd.

In 1674 werd een hoekpand aan de Glashaven ingewijd als synagoge. Het werd snel te klein en al snel werd de synagoge aan de Boompjes was de opvolger. Het pand zelf bleef tot aan het bombardement van 14 mei 1940 bestaan.  De bijnaam van dit stuk straat was echter de Jodensteeg, wat doet vermoeden dat er meer Joden zich in dit deel van de stad gevestigd hadden. Wat is er te vinden aan Joodse sporen langs de Glashaven?

Glashaven – Dr. Leonard Davids
Ten tijde van het overlijden van Dr. Leonard Davids woonde zijn gezin aan deze haven.

Glashaven 7 – deurwaarderskantoor
Het deurwaarderskantoor Fontijne, Litzau & Maarssen was op dit adres in 1922 gevestigd. Men adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. Een jaar eerder heette het bedrijf Litzau & Maarssen en vestigde zich op 1 mei 1921 op dit adres.

Glashaven 7 – Ernest Sanders
Ernest Sanders, beëdigd makelaar in assurantiën, was hier in 1927 gevestigd. Ernest Johan Noldus Sanders (Rotterdam, 22 september 1901 – Rotterdam, 22 april 1981) huwde op 19 april 1928 met Henriëtte van Raalte (Rotterdam, 16 april 1905) en zij hadden drie kinderen; Abraham (Rotterdam, 3 maart 1932), Paul (Rotterdam, 21 november 1933) en Elly (Rotterdam, 24 oktober 1934). In juli 1921 vestigde het gezin zich op de Westersingel 26a, in oktober 1936 op de Westersingel 70.

Glashaven 11 – L. L. Jacobson
Mevrouw L. L. Jacobson zocht in 1877 een keukenmeid en woonde op dit adres. Ze adverteerde ervoor in het Nieuw Israëlietisch Weekblad.

Glashaven 17 – Weil Hermanos & Cie
In 1917 werd hier het kantoor van deze grote graanonderneming gevestigd. Julius Flegenheimer was een van de directeuren.

Glashaven 25 – Salomon Wolfsbergen & Co.
Op dit adres, en op de Bierhaven 23, had Salomon Wolfsbergen zijn zaak in gasornamenten, petroleuamlampen, gashaarden en gaskachels rond 1885. In 1886 was de naam van de onderneming gewijzigd in Wolfsbergen & Bok.

Glashaven 27 – accountant J. Bosman
Rond 1927 was hier accountantskantoor J. Bosman gevestigd. In dat jaar werd de administratie van de krant De Joodsche Wachter hier gevoerd.

Glashaven 29 – synagoge
In dit hoekpand was de eerste Hoogduitse synagoge van Rotterdam gevestigd. Meer over deze sjoel via deze link.

 

bron:
“Advertentie Jacobson”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-02-1877. Geraadpleegd op Delpher op 23-09-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872363:mpeg21:a0012
“Advertentie deurwaarder”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-06-1922. Geraadpleegd op Delpher op 23-09-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874058:mpeg21:a0024
Stadsarchief Rotterdam, straatnamendatabase (geraadpleegd 27 juli 2021).
Bosman, De joodsche wachter; halfmaandelijksch orgaan voor Groot-Nederlands jodendom, jrg 23, 1927, no 3, 21-01-1927. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005441003:00001
Wolfsbergen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 16, 1885, no 41, 23-10-1885. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005401041:00001
Wolfsbergen & Bok, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 17, 1886, no 13, 09-04-1886. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005402013:00001
Litzau & Maarssen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 52, 1921, no 17, 28-04-1921. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422017:00001
Ernest Sanders, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 58, 1927, no 1, 07-01-1927. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425001:00009
Stadsarchief Rotterdam, Sanders, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-413, pagina 442217

illustratie:
“Advertentie deurwaarder”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-06-1922. Geraadpleegd op Delpher op 23-09-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874058:mpeg21:a0024
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, XXV-208-1,-2 De Gedempte Glashaven met pand met trapgevel, rechts de Jodensteeg, 17 maart 1914, Fotocollectie algemeen – deel 1, toegangsnummer 4100
Wolfsbergen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 16, 1885, no 41, 23-10-1885. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005401041:00001

gepubliceerd:
23 september 2017

laatst bijgewerkt:
27 juli 2021