In het adresboek van 1910 is er sprake van een Kostenloze Godsdienstschool op de 2e Lombardstraat 92a. Wat is er nog van te vinden?
Op 92b woonde David de Jong. David werd geboren in Leeuwarden op 16 juni 1867 en hij trouwde op 13 september 1911 met Henriëtte Heijermans (Rotterdam, 6 september 1880 – Sobibor, 4 juni 1943). David was in eerste instantie koopman in lompen maar werd later suppoost en bode.
David en Henriëtte kregen een zoon, Abraham (Rotterdam, 18 mei 1913). Het gezin woonde vanaf 13 maart 1909 op de 2e Lombardstraat 92b. David overleed op 2 juli 1938.
Het is goed denkbaar dat hij suppoost en bode was van de lokaliteit die op nummer 92 was. Dat pand moet zo groot geweest zijn dat de receptie van de Bar Mitswah van Nathan Italie (de zoon van Heintje ’t Hart) daar plaats kon vinden. Wat ook blijkt uit deze drie advertenties is dat het een belangrijk pand was in de Joodse gemeenschap. En dat klopt ook, het was het adres van de achterkant van de synagoge aan de Botersloot. En aan die achterzijde zat het leerhuis en woonden gezinnen die betrokken waren bij de synagoge. David was er waarschijnlijk de sjammes (koster van een synagoge).
Enoch Italie (Lemsterland, 16 januari 1867 – Rotterdam, 15 jan 1922) huwde op 30 mei 1889 met Heintje ’t Hart (Amsterdam, 1869 – Rotterdam, 22 oktober 1939). Hun zoon Nathan werd geboren op 10 april 1890 te Leeuwarden en op 26 maart 1943 in Sobibor vermoord. Hij was gehuwd met Sara Schaap (Sneek, 1 december 1897 – 7 december 1932). Naast Nathan had het echtpaar een zoon Gabriel (Rotterdam, 13 december 1895 – 28 januari 1956).
Vader Enoch was mohel, voorganger, sofer en onderwijzer en sinds 1895 hoofd van de Kosteloze Godsdienstschool. Hij schreef veel over de Rotterdamse gemeente en werkte ook bij het Doofstommeninstituut aan de Coolsingel. Lees meer over Enoch Italie.
Abraham Lutomirski was hoofdonderwijzer van deze school. Meer informatie over hem.
Nota bene:
- waarschijnlijk is dit dezelfde school die in 1878 gevestigd was op het Zijl 29c.
- rond 1930 beheerde de Nederlands Israëlitische Gemeente in Rotterdam vier godsdienstscholen.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, adresboek 1910
www.jodeninnederland.nl, lemma Gabriel Italie en Enoch Italie (geraadpleegd 30 dec 2014)
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 61, 1930, no 7, 14-02-1930. scholen. Geraadpleegd op Delpher op 05-06-2021,http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005426007:00001
illustraties:
David de Jong, Algemeen Handelsblad, 3 juli 1938
Heintje ’t Hart, Nieuw Israëlietisch Weekblad, 27 oktober 1939
Bar Mitswah Nathan, Nieuw Israëlitisch Weekblad, 17 april 1903.
gepubliceerd:
9 maart 2016
laatst bijgewerkt:
5 juni 2021