Mozes de Haas

haasdejacobKort voor de oorlog zei Mozes de Haas dat hij zelfmoord zou plegen wanneer Duitsland Nederland zou bezetten.
In Amsterdam voegde hij op daad bij het woord.

Mozes de Haas werd in Sommelsdijk geboren op 16 oktober 1871 als zoon van Jacob de Haas (foto stier) en Antje Haagens.
Mozes huwde met Jeannette van de Giessen (Sliedrecht, 7 september 1879) en het echtpaar kreeg vier kinderen:
Anna Elisabeth (Sommelsdijk, 21 oktober 1900),
Elisabeth Anna (Bep, Sommelsdijk, 19 april 1902),
Jacob Samuel (Sommelsdijk, 17 september 1905) en
Samuel Jacob (Sommelsdijk, 26 januari 1912 – 1989).

haasdemozeswinkelsommelsdij
Boven de os in de deuropening rechts Mozes. Rechts Jeannetta met haar dochters Anna (de grootste) en Elisabeth. Links voor Jacob

Paasos
Op Goeree-Overflakkee was het traditie om voor Pasen met de Paasos door het dorp te lopen. Dit dier werd daarna geslacht. Op de foto onder de Paasos bij de slagerij van Moos de Haas.
In 1925 trok het gezin “naar de grote stad” en kwam op 2 april 1925 op de Avenue Concordia 38a te wonen. Op 5 juli 1929 gaan ze naar de Graaf Florisstraat 7a, op 3 oktober 1931 naar de Rochussenstraat 195a en op 2 maart 1939 naar de Nieuwe Binnenweg 70.

Zelfmoord
Kort voor de oorlog zei Mozes dat hij zelfmoord zou plegen als Nederland door Duitsland zou worden bezet. Hij is na het bombardement op Rotterdam naar Amsterdam gereisd en heeft daar daad bij het woord gevoegd door uit een raam van het Amstelhotel te springen.
Moeder Jeannette en de kinderen Anna, Elisabeth, Jacob en Samuel overleefden de oorlog. Jeannette overleed op 30 juni 1947 en werd begraven op de Joodse begraafplaats aan het Toepad in Rotterdam naast Mozes.

Het bericht in het politiearchief te Amsterdam luidt:
Rapporteert B Bergman, dat zich hedenvoormiddag te ongeveer 7.10 uur een persoon genaamd volgens aanwezig bevonden papieren Mozes de Haas, geboren te Sommelsdijk, 16 oktober 1871, van beroep beëdigd makelaar in vee en landerijen, wonende te Rotterdam, Nieuwe Binnenweg 70, uit een raam van de derde verdieping drie hoog (achterzijde) van het Amstelhotel, Prof. Tulpplein 1, heeft geworpen, waardoor hij ernstig werd verwond. Na door den GG en GD naar het O.L.Vr. Gasthuis te zijn vervoerd bleek hij te zijn overleden. Blijkens een door rapporten ingesteld onderzoek is van misdrijf geen sprake en kan slechts aan zelfmoord worden gedacht.

Begeleider stier
De jeugdige stier, Nico XI, vader Lords Nico, moeder Paulke, van beide kanten uit een preferente bloedlijn; gefokt op den hygiënischen melkstal De Vaan, ingeschreven in het register van jong vee, 6 maanden oud, 260 kilogram zwaar, heeft – hij is waarschijnlijk de eerste onder zijn soortgenoten die de reis op deze moderne wijze maakte – per vliegtuig de voor ons Hollandsen vee geblokkeerde Fransche grenzen doorbroken.
Om kwart voor vier besteeg hij, na eenig, tegenstribbelen, de cabine van de H N A B R op het vliegveld Waalhaven te Rotterdam werd eerst eenige oogenblikken gewend aan het snorren van den motor, en toen bleek, dat dit razende geronk niet al te erg op zijn stierenhersens werkte, nam zijn geleider, de heer Jacob de Haas, uit Sommelsdijk, naast hem zijn stoel in, zette de piloot Duymelaar zich aan het stuur en werd de tocht aanvaard. Natuurlijk werd dit belangrijk evenement in het jonge stierenleven door talrijke fotografen vereeuwigd.
Maar er was nog belangstelling van anderen dan de kodakmenschen alleen. De heele Nederlandsche Bond van Veehandelaren had zich opgemaakt om er getuige van te zijn, dat langs dezen onbesmetten weg, waarop het dier al heel weinig kans had het gevreesde mond- en klauwzeer op te doen, eindelijk weer eens een stuk Hollandsch vee over de frontieren ging.

 

bron:
Onze toekomst, Stier per vliegtuig naar Frankrijk, 6 aug 1924.
Vleeshouwerij M de Haas in Sommeldijk.
www.genealogieonline.nl, lemma gezin mozes de haas (geraadpleegd 7 maart 2015)
Stadsarchief Amsterdam, Politie Meldingsrapporten 1940-1945, lemma Mozes de Haas
toevoeging gegevens begraafplaats met dank aan Leo Vromen d.d. 7 december 2017

illustraties
oude prentbriefkaart van de haven, uitsnede
Nieuw Israelietitsch Weekblad, 20 september 1918, bar mitswah Jacob de Haas
fotograaf onbekend, inladen stier in KLM propellervliegtuig op Vliegveld Waalhaven, 1924

laatst bijgewerkt:
12 december 2019