Sophia (Sophie) van Biene werd op 13 januari 1852 in Rotterdam geboren als dochter van costumier Joseph van Biene (Rotterdam, 14 juni 1809 – Rotterdam, 4 mei 1858) en Eva van Noorden (Rotterdam, 6 december 1813 – Rotterdam, 7 februari 1881). Eva en Joseph hadden tien kinderen:
Mietje (Rotterdam, 26 oktober 1833 – Amsterdam, 18 februari 1894),
Emanuel (Rotterdam, 8 februari 1836 – Antwerpen, 5 maart 1911), acteur en muziekmeester,
Abraham (Rotterdam, 2 november 1838 – Rotterdam, 19 juni 1840),
Meijer (Rotterdam, 20 februari 1841 – Amsterdam, 30 september 1882), schouwburgdirecteur en muziekmeester,
Jeannette (Rotterdam, 2 november 1844 – Amsterdam, 19 oktober 1902),
Maurits (Rotterdam, 2 november 1846 – Rotterdam, 17 februari 1857),
Ezechiel (Rotterdam, 14 mei 1849 – Brighton, 23 januari 1913), cellist, acteur, toneelschrijver,
Sophia (Rotterdam, 13 januari 1852 – Amsterdam, 11 mei 1907), actrice
Johanna (Rotterdam, 23 mei 1854 – Rotterdam, 23 mei 1854),
Alida (Rotterdam, 27 januari 1857 – Rotterdam, 19 november 1857).
Volgens de archiefkaart in het Stadsarchief in Rotterdam werd Sophia in Rotterdam geboren. Een aantal andere bronnen spreken van Amsterdam, maar in dit geval is de kaart van vader de meest aannemelijke. Volgens deze kaart werden ook alle andere broers en zussen in de Maasstad geboren. Het gezin Van Biene woonde in ieder geval op de Oppert 188.
Sophia huwde met de Rooms-katholieke operazanger Desiderius Clementinus (Désiré) Pauwels (Gent, 22 mei 1861 – Amsterdam, 25 januari 1942) en kreeg met hem twee kinderen; François Désiré (Amsterdam, 25 november 1888) en Eva Sophie (Amsterdam, 27 januari 1890). Het gezin van Désiré en Sophia woonde onder andere op de Utrechtsestraat 31 in Amsterdam.
De eerste keer dat Sophia in de krant werd genoemd was op 10 november 1862 in de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Sophia was tien jaar oud en speelde de titelrol van de klucht ‘de vrouwelijke deserteur’ in de Nieuwe Schouwburg op de Kruiskade.
Rond 1877 werkte Sophia bij het Vlaamsch Toneel. Het ligt voor de hand dat ze in die periode haar echtgenoot ontmoette. Ze trouwden op 23 februari 1888 in Amsterdam.
Rond 1879 werd Sophia vaker genoemd. In 1879 speelde ze in Vondels’ Leeuwendaalers tijdens het Vondelsfeest in het Amstelhotel in Amsterdam en werd haar uitstekende spel geroemd in de Rotterdamsche Courant. Rond 1880 speelde Sophia bij het Nederlandsch Tooneel.
Sophia overleed in Amsterdam op 11 mei 1907. In een bericht na haar overlijden werd gememoreerd dat ze langdurig ziek was geweest en al een aantal jaren door een hartkwaal niet meer speelde. Dit werd als een gemis omschreven aangezien Sophia een geweldig actrice was. Het echte afscheid van het publiek was op 22 april 1906, toen Sophia haar laatste voorstelling speelde in een tjokvolle Stadsschouwburg in Amsterdam. Haar huwelijk werd als gelukkig omschreven en ze liet een echtgenoot, zoon en dochter achter. Sophia werd begraven op Zorgvlied in Amsterdam op 15 mei 1907.
bron:
Joseph van Biene. Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten.
Sophia van Biene, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 2206.
Deserteur, Advertentie. “Nieuwe Rotterdamsche courant : staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad”. Rotterdam, 10-11-1862, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010112814:mpeg21:p004.
Vondelsfeest, Vervolg, Binnenland. Rotterdam, 8 Febr.. “Rotterdamsche courant”. Rotterdam, 09-02-1879, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011005614:mpeg21:p005.
Eva van Biene – Van Noorden, Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 09-02-1881, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010103930:mpeg21:p006
Vlaamsch Toneel, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 8, 1877, no 44, 23-11-1877. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005394096:00001
huwelijk, Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 24-02-1888, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010142930:mpeg21:p004
Nederlandsch Tooneel, Allerlei.. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 17-08-1880, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010104511:mpeg21:p006
KUNST EN WETENSCHAP. Mevrouw Pauwels-van Bienet †.. “Provinciale Geldersche en Nijmeegsche courant”. Nijmegen, 14-05-1907. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM02:000008110:mpeg21:p003
KUNST EN LETTEREN. Mevrouw Pauwels—van Biene. †. “Haagsche courant”. ‘s-Gravenhage, 14-05-1907. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000131882:mpeg21:p002
Stadsschouwburg, Brieven uit de Hoofdstad. CDLIX. Amsterdam, 19 April.. “Leeuwarder courant”. Leeuwarden, 23-04-1906, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010597588:mpeg21:p009
illustratie:
Deserteur, Advertentie. “Nieuwe Rotterdamsche courant : staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad”. Rotterdam, 10-11-1862, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010112814:mpeg21:p004.
huwelijk, Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 24-02-1888, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 31-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010142930:mpeg21:p004
Mevrouw S. Pauwels – Van Biene, Geïllustreerd programma van den stadsschouwburg te Amsterdam, 1 sept. 1904-31 aug. 1905. Publiek Domein
gepubliceerd:
31 maart 2022
laatst bijgewerkt:
31 maart 2022