Spoorsingel


Het stratenplan voor dit gedeelte van de stad werd in 1895 (voor het gebied tussen de Schiekade en de Spoorsingel) en in 1898 (voor het gebied tussen de Spoorsingel en de gemeentegrens met Overschie) ingediend. De eerste bebouwing dateert dus van het einde van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw. De arme Joodse buurt rond de Zandstraat werd vanaf het begin van de twintigste eeuw deel voor deel afgebroken. Veel van de Joden uit deze buurt trokken naar de Helmersstraat en de buurt rond de Schiedamsedijk, maar er ontstond ook een Joodse gemeenschap aan de noordkant van het Centraal Station. Het eerste familiebericht van een Joods gezin dat op de Spoorsingel woont dateert van 1914. Verder zijn er meerdere Joodse families die op deze singel wonen, dit is op te maken uit de familieberichten. Er waren ook andere advertenties:

Spoorsingel 8 – familie Raap
Hier woonden David Raap (Den Haag, – Rotterdam, ) en zijn vrouw Rosetta Presburg (Rotterdam, – Auschwitz,

Spoorsingel 8b – familie Papier en familie Baks
Hier woonden Meijer Papier (Amsterdam, – Auschwitz, ), zijn vrouw Elisabeth du Bruin (Amsterdam, – Auschwitz, ) en dienstmeisje Sara Baks (Arnhem, – Auschwitz, ). Ook inspectrice van het Mikwe Kaatje van Leeuwen (Naaldwijk, – Sobibor, ) en haar man Maurits Baks (Arnhem, – Sobibor, ) woonden hier.

Spoorsingel 14a – familie Fierlier
Hier woonden kleermaker Nathan Fierlier (Rotterdam, – Birkenau, ) en zijn vrouw Mietje Danielson (Rotterdam, – Birkenau, ) met hun kinderen Louis (Rotterdam, – Birkenau, ) en Saartje (Rotterdam, – Birkenau, ).

Spoorsingel 28b – familie Roos
Hier woonden drogist Maurits Roos (Rotterdam, – Auschwitz, ) en zijn zus wijnhandelaar Hendrika Roos (Rotterdam, – Auschwitz, ).

Spoorsingel 39 – Mr. I. Cohen Mzn.
Mr. I. Cohen woonde op dit adres vanaf 1935. Hij was emigratiecommissaris voor Nederland van het Centraal Bureau van het Palestina Amt. Deze organisatie was een afdeling van het Jewish Agency for Palestine. Het kantoor van de organisatie werd in die tijd verplaatst van Schiekade 172 naar de Wijnhaven 62.

Spoorsingel 49 – familie Cohen
Hier woonden vertegenwoordiger Jules Adolf Cohen (Groningen, – Auschwitz, ), zijn vrouw Mathilda Rosa Haas (Amsterdam, – Auschwitz, ) en hun tweeling Harry Dolf (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Hetty Elly (Rotterdam, – Auschwitz, ) en de moeder van Mathilda Rachel Abrahamina van Lier (Amsterdam, – Sobibor, ).

Spoorsingel 51a – familie Roos
Hier woonden commissionair Elie Roos (Rotterdam, – Mauthausen, ) met zijn gezin en zijn moeder Sara Kooperberg (Oosterhout, – Sobibor, ). De echtgenote van Elias, Elisabeth Rachel Deen (Amsterdam, 1 januari 1902 – Oss, 5 mei 1947) en hun zoon Benjamin (Rotterdam, 1936) overleefden de oorlog.

Spoorsingel 56b – Henye Markovits
Op dit adres woonde Henye Markovits met twee van haar kinderen.

Spoorsingen 57a– Elias Cohen
Hier woonde voor de oorlog Elias Cohen (Rotterdam, 22 maart 1898) Elias was gehuwd met Sophia Bouwman (Rotterdam, 16 november 1904). Zij hadden twee kinderen; Isidore Bernard (Rotterdam, 18 april 1932) en Marianne Helena (Rotterdam, 24 mei 1933). Mogelijk was Elias lid van Sparta. Waarschijnlijk overleefde het gehele gezin de oorlog. In juli 1945 verscheen er een advertentie van S. Cohen – Bouwman met het adres Bergweg 388 in Rotterdam. Volgens Yad Vasjem was het gezin in Gouda ondergedoken.
De heer E. Cohen was in 1936 reisleider voor een autoreis door Zwitserland onder auspiciën van R.E.O.R.

Spoorsingel 62 – Levie Emanuel Andriessen
Op 30 december 1943 werd Levie Emanuel Andriessen (Rotterdam, – Auschwitz, ) gearresteerd door de Sicherheitsdienst. Op 2 februari 1944 werd hij overgebracht naar Westerbork.

Spoorsingel 62a – familie Witsenhuijzen
Hier woonden Joseph Witsenhuijzen (Amsterdam, – Rotterdam, ) en zijn vrouw Mietje Bril (Rotterdam, – Sobibor, ).

Spoorsingel 63a – familie Van Emden
Hier woonden de zussen Betsy (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Rosetta Louise van Emden (Rotterdam, – Auschwitz, ).

Spoorsingel 64b – familie Monderer
Hier woonden poelier Bernard Monderer (Oswiecim, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Hendel Monderer – Monderer (Usciesolne, – Auschwitz, ) met hun kinderen Benjamin en Isidor. Bernard was geboren in Oswieçim en werd vermoord in zijn geboorteplaats, tijdens de Duitse bezetting Auschwitz genoemd.  Na het bombardement van 14 mei 1940 was de synagoge op de Kipstraat van de van oorsprong Russische groep van ‘Agoedath Achiem‘ vernield en zij vonden gastvrijheid in een huissjoel op de eerste etage boven de poelierszaak. De panden in dit deel van de Spoorsingel zijn afgebroken.

Spoorsingel 65 – mevrouw De Jong – Meyer
Mevrouw De Jong – Meyer was in 1931 penningmeesteresse van de liefdadigheidsorganisatie ‘Jeschang Choulim‘, een organisatie die lectuur, bloemen en versnaperingen organiseerde voor Joodse patiënten die in de verschillende ziekenhuizen lagen.

Spoorsingel 72a – familie Monderer
Hier woonden Eljakim Brije Monderer en zijn vrouw Chana Breindel Wulkan.

Spoorsingel 72b – familie Van Rijs
Hier woonden Isaac van Rijs (Den Haag, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Heintje Bosboom (Amsterdam, – Auschwitz, ).

Spoorsingel 74b – Henrietta de Wind – Polak.
Hier woonde Henriëtta de Wind – Polak (Rotterdam, – Auschwitz, ).

Spoorsingel 74b – familie Hornman
Hier woonden Simon Hornman (Rotterdam, – Auschwitz, en zijn vrouw Betje Polak (Rotterdam, – Auschwitz, ) met wie hij sinds 1918 gehuwd was. Simon was vanaf 1892 gehuwd geweest met Sara Davidson (Noordwijk, 6 juli 1861 – Rotterdam, ) en was vertegenwoordiger van beroep. Sara en Simon hadden twee zoons, Joseph (Rotterdam, 24 februari 1894 – Rotterdam, ) en Jacob (Rotterdam, – Sobibor, ).

Spoorsingel 86a – Elisabeth Stroom – van Daelen
Hier woonde Elisabeth Stroom – van Daelen (Vlaardingen, – Auschwitz, ).

 

bronnen:
Evelien van Es, Cultuurhistorische Verkenning, 19e eeuwse wijken in Noord (Rotterdam 2013) 113 – 115.
“JESCHANG CHOULIM.”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 16-10-1931. Geraadpleegd op Delpher op 18-06-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874722:mpeg21:a0134.
www.joodsmonument.nl, verschillende lemata (geraadpleegd 18 juni 2016).
C Reijnders, Verenigingssynagogen of Chewresjoels in Rotterdam tussen 1857 en 1943 (informatie nummer 64b).
“Advertentie Sophie Cohen – Bouwman”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 1945/07/18 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 18-05-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010954691:mpeg21:p004
Stadsarchief Rotterdam, Levie Emanuel Andriessen, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3775.
Ibidem, Simon Hornman, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-205, pagina 221959.
www.joodsmonument.nl, lemma Levie Emmanuel Andriessen (geraadpleegd 21 augustus 2020).
www.joodsmonument.nl, lemmata bewoners Spoorsingel (geraadpleegd 21 augustus 2020)
Cohen, De joodsche wachter; halfmaandelijksch orgaan voor Groot-Nederlands jodendom, jrg 31, 1935, no 18, 03-05-1935. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005445070:00001
Cohen, De joodsche wachter; halfmaandelijksch orgaan voor Groot-Nederlands jodendom, jrg 31, 1935, no 18, 03-05-1935. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005445070:00001.
Elie Roos, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-401

illustratie:
kopfoto © joodserfgoedrotterdam.nl, 17 februari 2020
Spoorsingel 8 © joodserfgoedrotterdam.nl, 17 februari 2020
Cohen, De joodsche wachter; halfmaandelijksch orgaan voor Groot-Nederlands jodendom, jrg 31, 1935, no 18, 03-05-1935. Geraadpleegd op Delpher op 18-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005445070:00001

gepubliceerd:
18 juni 2016

laatst bijgewerkt:
10 februari 2024