De Helmersstraat was tot het bombardement van 14 mei 1940 een belangrijke straat in het centrum bij de Kruiskade en de Coolsingel. De straat werd in in 1883 vernoemd naar de dichter-koopman Jan Frederik Helmers. Deze straat, en de Ammanstraat, werd bevolkt door het Joodse proletariaat van Rotterdam. Van de Rotterdamse Joden behoorde 90% tot deze groep.
De straten kregen zelfs een nog meer Joods karakter toen vanaf 1911 de Zandstraatbuurt in fasen gesloopt werd voor de bouw van het stadhuis en postkantoor. Een groot deel van Joodse bewoners van die buurt verhuisden naar dit deel van de stad en naar de Schiedamsedijk. De straat verarmde in de jaren dertig, tijdens de crisis. De bewoners die het in de economische opleving van vlak voor de oorlog het wat beter kregen trokken naar de nieuwbouwwijken van Blijdorp en Bergpolder. Toen de oorlog uitbrak woonden er nog veel Joden in deze buurt.
Voor de oorlog werd in Rotterdam tijdens Koninginnedag (31 augustus; verjaardag Koningin Wilhelmina) de verkiezing van mooist versierde straat gehouden. De Helmersstraat won deze prijs regelmatig en stond bekend door de mooie versiering. Deze versiering was een mengeling van Joodse symbolen – Davidsster en aanhankelijkheid aan het koningshuis en Nederland. Na het bombardemenr van 14 mei 1940 bleek er nauwelijks nog iets over te zijn van de straat. De herbebouwingsplannen voorzagen in een ander Rotterdam, er was geen plaats meer voor deze straat en ze werd dan ook niet herbouwd.
De Helmersstraat bestaat sinds 1993 weer, nu op de Kop van Zuid. Hier, in de buurt van de locatie van Loods 24, zijn een aantal straten vernoemd naar personen en locaties die herinneren aan het Joodse verleden van de stad.
De locatie van de oorspronkelijke Helmersstraat is ook weer te vinden. In 1996 werden op voor Joods Rotterdam belangrijke plekken plaquettes opgehangen, in totaal negen stuks. Op de plaats waar de Helmersstraat liep hangt nummer 1, en deze is te vinden op de uiterste pilaar van de VSB-bank aan de zuidkant van het Weena.
Meer informatie
De Joodse geschiedenis van de straat is zeer uitgebreid. Daarom meer informatie over de bewoners van deze straat via deze link. Vervolgens zijn er verhalen overgeleverd over de sfeer in de straat en de buurt en deze zijn te vinden via deze link. Wie er vlak voor het bombardement in de straat woonde kon worden achterhaald door de adresboeken van de stad. Dit stond vanaf 2015 op de site en is in december 2018 aangevuld met nader onderzoek, waardoor niet alleen de namen van de hoofdbewoner bekend zijn, maar ook de gezinnen zijn gereconstrueerd en wat er met hen is gebeurd tijdens de Holocaust. Dit is te lezen in het overzicht van de bewoners in 1940. Verder staat hier een bijzondere groepsfoto voor een wagenverhuurder in de Helmersstraat.
gepubliceerd:
1 maart 2016
laatst aangepast:
16 juni 2022