De Bergweg is de oude verbindingsweg tussen Rotterdam en Bergschenhoek via Hillegersberg. Voor 1897 heette de weg de Blommersdijkscheweg en deze weg bestond al in 1611.
Die weg is tegenwoordig in verschillende gedeeltes verdeeld:
Tussen de oude Beukelsdijk en de Rotterdamse Schie (nu Schiekade) lag de West-Blommersdijkscheweg. Dat deel heet nu de Walenburgerweg.
Het verlengde aan de oostzijde van de Rotterdamse Schie was de Oost-Blommersdijkscheweg. Dit deel heet nu de Bergweg.
Wat nu de Straatweg heet, tussen Benthuizerweg en Hillgersberg, heette vroeger eveneens de Bergweg. Het verder verloop van de Blommersdijkscheweg is via de Bergse Dorpsstraat, de Grindweg, de Bergweg Zuid en de Bergweg Noord naar Bergsenhoek.
Bergweg 2 – station
Op Bergweg 2 was een station gevestigd van het staatsspoor.
Bergweg 66 – magazijn garenfabriek Bieze, Stork & Co
In 1939 was hier een van de magazijnen van deze garenfabriek gevestigd.
Bergweg 81 – ziekenhuis
In 1920 stond in de adresboeken van Rotterdam dat hier het gemeenteziekenhuis gevestigd was. Dit was het Bergwegziekenhuis en werd in 1908 gesticht aangezien het Coolsingelziekenhuis door het groeiende Rotterdam te klein werd. Aan het einde van de twintigste eeuw werd dit gebouw afgebroken. Op 1 september 1942 werd de directie van dit ziekenhuis overgenomen door de N.S.B.’er Dr. L. J. DelBaere. Zijn bewind duurde tot augustus 1944.
Bergweg 92 – familie Hes
In 1908 woonde A. A. Hes en S. Hes-Polak op dit adres. Hun zoon Louis vierde op 13 juni van dat jaar zijn bar mitswah. Twee jaar later, op 10 september 1910, vierde hun jongste zoon Sem zijn bar mitswah. Vader was commissionair Abraham Hes (Druten, 14 januari 1853) en moeder was Sara Polak (Tiel, 14 juli 1852). Ze hadden de volgende kinderen: Albert Abraham (Haarlem, 9 oktober 1885), David Abraham (Haarlem, 21 november 1886 – 1930), Josef Abraham (Haarlem, 6 augustus 1890), Anna (Den Helder, 16 september 1891 – Auschwitz, 12 oktober 1942), Roosje (Den Helder, 9 februari 1894 – Sobibor, 9 juli 1943), Louis Abraham (Den Helder, – Sobibor, ) en Samuel Abraham (Den Helder, – Auschwitz, ).
Bergweg 99 – familie Stein
De bovenste foto van het pand op Bergweg 99 dateert waarschijnlijk uit 1928. Op het plakkaat aan de rechterzijde van het pand is te lezen “Dit Heerenhuis is te koop”. In 1928 kocht de familie Stein samen met Izaak en Emma van Dam het pand. Meer over de familie Stein en dit pand via deze link.
Bergweg 108 – Bioscoop Victoria
In 1935 werd hier bioscoop theater Victoria gevestigd. De architect was Jacques van Gelderen (Schiedam, 24 februari 1888 – Auschwitz, 15 oktober 1944) en bood plaats aan 752 personen. Tijdens de bezetting moest het theater gedwongen dicht, maar werd nog wel gebruikt als kerkzaal. Na de oorlog werden er weer films vertoond. Op 5 januari 1971 moest het theater haar deuren sluiten en nam een elektronicazaak het gebouw over. In 2019 kwam het gebouw op de nominatie te staan om gesloopt te worden. Lees verder.
Bergweg 108-110 – Bioscoop Transvalia
In 1908 werd op deze locatie al een bioscoop gevestigd, Transvalia, ontworpen door architect C. N. van Goor. Vanaf 1910 heette het ‘Royal Bioscope Transvalia’ en op 30 april 1935 sloot deze bioscoop haar deuren.
Bergweg 124a – weduwe Beffie – Koopal
De weduwe Beffie – Koopal vierde hier in juli 1918 haar zeventigste verjaardag.
Bergweg 138a – gezin Maarssen
Hedwig Falkenstein (Hochneukirch, 28 oktober 1885 – Rotterdam, 17 mei 1985) was de tweede echtgenoot van verzekeringsagent Joseph Maarssen (Rotterdam, – Rotterdam, ). Joseph was eerder gehuwd met Saartje Polak (Rotterdam, – Rotterdam, ).
Bergweg 149 – Maurits Pool
Op 21 maart 1917 vierde Maurits (Mozes) Pool (Rotterdam, – Auschwitz, ) zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Maurits was een zoon van Betje de Vries (Leek, – Auschwitz, ) en Eliazar Philippus Pool (Rotterdam, 22 april 1848 – Rotterdam, 15 maart 1922). Maurits had een oudere broer Philip (Rotterdam, – Sobibor, ).
Bergweg 157b – Bertha Galewski
In 1938 woonde Bertha Galewski (Borgerhout, – Auschwitz, ) hier, en zij verloofde zich in mei van dat jaar met drs. J. A. Coltof. De verloving zou niet tot een huwelijk leiden. Bertha (Balia) trouwde op 25 september 1941 met procuratiehouder Alex Marcel van Westerborg (Rotterdam, – Midden-Europa, ). Abram Coltof overleefde de oorlog.
Bergweg 166a – Nationaal Socialistische Beweging
Op dit adres was in 1940 Kring Noord van de NSB gevestigd.
Bergweg 178 – W. A. de Koning
In 1941 voerde W. A. de Koning het Rotterdamse agentschap voor De Misthoorn, onafhankelijk en onpolitiek orgaan tot wering van den joodschen invloed: officieel orgaan van het Comité tot Bestudeering van het Joodsche Vraagstuk. Dit was een van de meest antisemitische ‘kranten’ die Nederland gekend heeft.
Bergweg 203b – Martha van Win
Martha Cecile van Win (Rotterdam, 29 maart 1894) was verpleegster in het Joods Ziekenhuis op de Schietbaanlaan. Ze ging mee toen de patiënten uit dit ziekenhuis werd gehaald en ze werd vermoord in Sobibor op 16 juli 1943.
Bergweg 220 – gezin Levie Coltof en Frederika Sekkel
Frederika Sekkel (Hoogezand, 6 december 1861 – Sobibor, 20 maart 1943) en Levie Coltof (Hoogezand, – Rotterdam, ) woonden hier en waren op 29 april 1922 veertig jaar gehuwd.
Bergweg 237a – Sophia Sanders – Samson
Op 15 december 1917 overleed Sophia Samson (Rotterdam, 22 juni 1861) op dit adres. Zij was de echtgenote van winkelier Abraham Marcus Sanders (Rotterdam, 12 maart 1861).
Bergweg 253 – huisarts B. D. de Haas
Huisarts Bernard Daniel de Haas (Rotterdam, 24 maart 1883 – Rotterdam, ) woonde op dit adres in 1943 (vanaf 1920) en was een van de artsen die door de Joodsche Raad werd genoemd als huisarts. Hij was gehuwd met Maria Anna van Lier (Amsterdam, 14 maart 1887) en zij hadden de volgende kinderen: Bernard Herman (Veenhuizen, 25 februari 1915), Johan Marius (Veenhuizen, 19 november 1916) en Maria Elizabeth (Rotterdam, 14 augustus 1921). Aan de geboortelocaties van de kinderen te beoordelen zou het kunnen zijn dat Bernard de Haas arts is geweest in de rijksinrichting in Veenhuizen.
Bergweg 282 – gezin Groenteman
Aron Groenteman had ‘het goedkoopste en modernste bloemenmagazijn’ van Rotterdam op dit adres in 1925. Aaron Groenteman werd in Amsterdam geboren op 2 augustus 1879. Hij was gehuwd met Vrouwtje Naarden (Amsterdam, 15 juni 1879) en zij hadden de volgende kinderen:
Sara (Amsterdam, 19 februari 1901 – Auschwitz, 19 november 1943), Joseph (Amsterdam, 21 oktober 1903 – Rotterdam, 12 januari 1931), Debora (Rotterdam, 26 februari 1906 – Auschwitz, 17 september 1942), Abraham (Rotterdam, 26 december 1908 – Rotterdam, 14 juni 1980), Emanuel (Rotterdam, 28 maart 1911 – Venlo, 10 maart 1970), Levi (Rotterdam, 13 april 1913 – Amsterdam, 26 maart 1981), Jansje (Rotterdam, 4 oktober 1919 – 9 oktober 1919) en Mozes (Rotterdam, 19 februari 1922 – 16 februari 1929).
Het gezin woonde, toen ze naar Rotterdam kwamen, eerst op de Zandstraat 7b.
Bergweg 297 – E. Glas – Zeckel
Mevrouw E. Glas – Zeckel overleed op 8 januari 1920, 64 jaar oud met dit als contactadres. Esther Zeckel (Hoogezand, 8 augustus 1855) was gehuwd met opzichter van een sigarettenfabriek en conciërge Abraham Glas (Hattem, 20 augustus 1858). Leentje Glas (Hattem, – Auschwitz, ) was een dochter van Esther en Abraham; Izaäk (Hattem, – Auschwitz, ) en Jesajas (Hattem, – Hilversum, ) broers.
Bergweg 307 – mevrouw Monasch – Kiek
Ten tijde van het overlijden van haar man woonde mevrouw Aaltje. Monasch – Kiek op dit adres.
Bergweg 323 – Ziekenhuis Eudokia
Eudokia werd rond 1920 een gesticht voor lijders aan chronische ziekten. Later werd dit een algemeen ziekenhuis en fuseerde met het Bergwegziekenhuis.
Bergweg 326a – Jacques en Helena Pienas
Het gezin van handelsagent Jacques (Jacob Lion) Pienas (Leiden, 14 juni 1849) wenste ieder in september 1907 een goed Joods nieuwjaar in het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen. Jacques was gehuwd met Helena Pool (Rotterdam, – Gouda, ). Jacques en Helena hadden tien kinderen; Leon Jacob (Rotterdam, 27 april 1879 – Rotterdam, 22 april 1889), Meijer Jacob (Rotterdam, – Auschwitz, ), Levie Jacob (Rotterdam, 20 juni 1882 – Rotterdam, 5 september 1884), Anna Catharina (Rotterdam, 2 augustus 1884 – Rotterdam, 27 december 1884), Nanette (Rotterdam, – Auschwitz, ), Mozes Jacob (Rotterdam, 8 juli 1887), Leonie Bertha (Rotterdam, 23 oktober 1889), Anna Elisabeth (Rotterdam, – Auschwitz, , Leon Jacob (Rotterdam, 7 mei 1893) en Rachel (Rotterdam, 19 mei 1896 – Rotterdam, 8 januari 1962).
Bergweg 338a – Makelaar Bouwman
Makelaarskantoor Bouwman vestigde zich in 1946 opnieuw in Rotterdam op dit adres, het adres waar zijn kantoor voor de oorlog ook gevestigd was. Izaak Bouwman (Rotterdam, 5 mei 1900) overleed in oktober 1946, 46 jaar oud. Hij was gehuwd met Wilhelmina Cats (Gouda, 26 februari 1900) en zij hadden twee kinderen; Marianne (Rotterdam, 1932) en Bernard (Rotterdam, 1934).
Bergweg 353a – advertentiebureau Benjamin
Het advertentiebureau van Louis Benjamin was voor de oorlog op de Stationsweg gevestigd. Louis heette Levie Benjamin Benjamin (Rotterdam, 25 juni 1881) en werd op 18 december 1942 gearresteerd op de Walenburgerweg 1c door Groep X. Een dag later werd hij ontslagen. Levie overleefde de oorlog.
Levie was gehuwd met Clara Slier (Rotterdam, – Rotterdam, ). Zij hadden drie dochters; Niesina Elizabeth, Elizabeth Lisette en Louisette Hester. Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op dit adres. Lees verder.
Bergweg 357 – gezin Davids – Godschalk
Koopman in ijzerwaren David Davids (Rotterdam, – Rotterdam, ) en zijn vrouw Betje Godschalk (Rotterdam, – Rotterdam, ) wensten in september 1923 vrienden, familie en bekenden een goed Joods Nieuwjaar toe. Zoon Meindert Davids (Rotterdam, 23 april 1911 – Auschwitz, 27 september 1943) vierde op 7 juni 1924 zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Meindert had een zus Catharina (Rotterdam, – Sobibor, ).
bron:
www.wikipedia.nl, lemma Bergweg (geraadpleegd 24 jan 2016)
ibidem, lemma Bergwegziekenhuis (geraadpleegd 24 jan 2016)
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 4 juni 1908, Hes, nummer 92
ibidem, 2 sep 1910, Hes, nummer 92
ibidem, 25 jan 1946, Bouwman, nummer 338a
ibibem, 25 okt 1946, Bouwman, familiebericht, nummer 338a
stadsarchief rotterdam, gezinskaart Aaron Groenteman
ibidem, gezinskaart Izaak Bouwman
stadsarchief rotterdam, adresboek 1920
www.maxvandam.info, lemma Aaron Groenteman (geraadpleegd 24 jan 2016)
www.joodsmonument.nl, lemma Martha Cecile van Win,
www.defilmkijker.com, lemma Victoria-theater (geraadpleegd 24 jan 2016)
“Van den Joodschen Raad Rotterdam”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 16-10-1942. Geraadpleegd op Delpher op 02-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318340:mpeg21:a0012
“Advertentie Victoria theater”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 22-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002393:mpeg21:a0096
Transvalia via http://www.cinemacontext.nl/cgi/b/bib/bib-idx?fmt=long;size=1;start=1;tpl=details.tpl;lang=nl;type=boolean;sid=506fe1a9b13685f348602c4a22599daf;c=cccbioscoop;rgn1=BiosId;q1=B000955
NSB – telefoonboek 1940, met dank aan E. van Maarschalkerweerd
annotatie Levie Benjamin Benjamin zie Stationsweg
Stadsarchief Rotterdam, Balia Galewski, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-141, pagina 148299
www.joodsmonument.nl, lemmata Balia Galewski (geraadpleegd 27 november 2020).
“Familiebericht Galewski”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1938/05/05 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 27-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000580062:mpeg21:p00006
“Advertentie garenfabriek”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1939/09/13 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 27-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000577029:mpeg21:p00013
“Advertentie W A de Koning”. “De misthoorn : onafhankelijk en onpolitiek orgaan tot wering van den joodschen invloed : officieel orgaan van het Comité tot Bestudeering van het Joodsche Vraagstuk”. Driebergen, 1941/01/11 00:00:00, p. 15. Geraadpleegd op Delpher op 27-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010448281:mpeg21:p015
Stadsarchief Rotterdam, Abraham Hes, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-187, pagina 201196
Dr. P. H. Kramer, Het gemeente-ziekenhuis aan den Bergweg in den oorlogsjaren (1940 – 1945) 237
Stadsarchief Rotterdam, gezin Benjamin, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-026, pagina 26745
Stadsarchief Rotterdam Levie Benjamin Benjamin, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3746.
Jacues Pienas, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 6 september 1907. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005417087:00001.
Aaltje Monasch Kiek, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 13 december 1907. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005417101:00001.
Jacob Leon Pienas, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-371.
Maurits Pool, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.12 april 1917. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420120:00001.
Sophia Samson, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-413.
Sophie Samson, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 31 december 1917. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420156:00001.
S. Beffie – Koopal, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.12 juli 1918. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421028:00001.
E. Glas – Zeckel, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 9 januari 1920. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421106:00001.
Abraham Glas, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-150.
Transvalia, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.26 november 1920. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421152:00001.
E P Pool overlijden, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 17 maart 1922. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422062:00001.
coltof-Sekkel, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 21 april 1922. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422067:00001.
Davids – Godschalk, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 7 september 1923. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422139:00001.
Meinderd Davids, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 30 mei 1924. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423022:00001.
Betje Davids – Godschalk, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 22 september 1926.Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423144:00001.
Falkenstein, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-05-1985, p. 30. Geraadpleegd op Delpher op 09-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859248:mpeg21:p030.
Falkenstein, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-309.
Illustraties:
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 25 januari 1946, Bouwman, nummer 338a
“Advertentie Victoria theater”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 22-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002393:mpeg21:a0096
Maurits Pool, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.12 april 1917. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420120:00001.
Sophie Samson, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 31 december 1917. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420156:00001.
Transvalia, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.26 november 1920. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421152:00001.
Meinderd Davids, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 30 mei 1924. Geraadpleegd op Delpher op 21-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423022:00001.
gepubliceerd:
26 februari 2016
Laatst bijgewerkt:
9 februari 2024