Een stuk land tussen het dorpje Schoonderloo en de Beukelsdijk werd rond 1280 bedijkt en kreeg de naam Middelland. Op 27 juli 1894 kreeg deze aangelegde straat officieel de naam Middellandstraat. Het oostelijk deel werd de 1e Middellandstraat, het westelijk deel de 2e Middellandstraat en per 7 maart 1900 werd het deel waar de Claes de Vrieselaan aansluiting kreeg het Middellandplein genoemd.
Middellandplein 5a – gezin Van Dam – Sternfeld
In september 1920 plaatsen de heer en mevrouw Van Dam – Sternfeld een nieuwjaarswens in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. Dit waren Diena Sternfeld (Renkum, – Auschwitz, ) en Salomon van Dam (Groningen, – Auschwitz, ) en zij hadden een zoon Hugo Julius (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Richard Walter (Rotterdam, 16 april 1919 – 1992). Ten tijde van de oorlog woonden Diena en Salomon op de Statenweg 84c.
Middellandplein 7a – Sarah Valk
In november 1923 verloofde Sarah Valk, die op dit adres woonde, zich met Jacob Israël.
Middellandplein 19a – J. Polak
In 1915 woonde op dit adres J. Polak die in een advertentie duidelijk maakte dat hij een huishoudster zocht.
Middellandplein 19b – Maurits de Haas
Op 3 juni 1916 werd Maurits de Haas Bar Mitswah (kerkelijk meerderjarig). Maurits – in het echt Mozes – (Rotterdam, 21 mei 1903 – Mauthausen, 24 juni 1942) was de pleegzoon en neef van Adrianus Wiggers (Rotterdam, 7 juli 1873 – Rotterdam, 22 januari 1963) en Elisabeth Wiggers – Eijl (Rotterdam, – Rotterdam, ).
Middellandplein 23 – slagerij ORT N. van Straten
Rond 1937 was hier de koosjere slagerij van N. van Straten gevestigd. Het was de zaak van Nathan van Straten (Rotterdam, 18 oktober 1895 – Auschwitz, 31 januari 1942), die eerst op het Hang gevestigd was. Nathan trouwde twee keer, eerst met Keetje Levie (Rotterdam, 2 februari 1889 – Rotterdam, 25 november 1921) en daarna met Johanna de Wit (Rotterdam, 9 augustus 1893 – Auschwitz, 28 november 1942). Nathan had de volgende kinderen: Sientje (Rotterdam, 19 november 1921 – Rotterdam, 8 december 1921), Samuel (Rotterdam, 28 oktober 1925 – Auschwitz, 31 januari 1943), Philip (Rotterdam, 12 oktober 1926 – Auschwitz, 31 januari 1943) en Sientje (Rotterdam, 13 augustus 1928 – Auschwitz, 28 september 1942). Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op de Schietbaanlaan 88a.
Middellandplein 23a – Elisabeth Waisvisz
Op 28 augustus 1923 werd hier Elisabeth Eva Waisvisz geboren, dochter van Eduard J. (Ephraïm) Waisvisz (Den Haag, – Sobibor, ) en Hella (Chaje Reizel) Reich (Podgörze, – Sobibor, ). Op 24 oktober 1925 kregen Hella en Eduard een zoon Jacob Henri, die in Den Haag op 13 juli 1929 overleed. Elisabeth overleefde de oorlog.
Middellandplein 24 – Koffie, Thee en Comestibles A. N. van Gelder
A. N. van Gelder verkocht in 1918 vanaf dit adres vleesbouillonblokjes O.R.T.
Middellandplein 25 – Ari Presburg
Op 12 juli 1920 werd hier Ari Presburg (Auschwitz, 31 december 1944) geboren, zoon van Wolf Presburg (Rotterdam, 19 oktober 1886 – Auschwitz, 28 januari 1944) en Setje Witstijn (Dordrecht, 18 mei 1886 Dordrecht – Auschwitz, 28 januari 1944). Ari had een zus Rosetta (Rotterdam, 19 november 1916 Rotterdam – Auschwitz, 28 februari 1944).
Middellandsplein 27a – Samuel Kadiks en Jannetje de Jong
Hier woonde grossier in vlees Samuel Kadiks (Rotterdam, – Maastricht, ) en zijn vrouw Jannetje de Jong (Rotterdam, – Auschwitz, ). Jannetje werd op 16 december 1942 door Groep X gearresteerd en op 8 januari 1944 doorgestuurd naar Westerbork. De reden van arrestatie was onderduiken.
Al eerder was Samuel (Salles) gearresteerd in Limburg. Daar werd op 5 augustus 1942 een groep van acht Rotterdamse joden gearresteerd. Samuel deed bij zijn arrestatie een zelfmoordpoging en werd opgenomen in het ziekenhuis te Maastricht en overleed daar op 13 april 1943. David (Rotterdam, – Midden-Europa, ), zoon van Salles, trouwde in het kamp met zijn gelijktijdig gearresteerde geliefde Belia Dormits (Rotterdam, – Auschwitz, ).
Middellandplein 27b – Izäck ten Brink en Froukje Speijer
Op 12 januari 1918 vierden Izäck ten Brink (Denekamp, – Auschwitz, ) en Froukje Speijer (Harlingen, – Rotterdam, ) het feit dat ze twintig jaar getrouwd waren. Ten tijde van de oorlog woonde Isack op de Drievriendenstraat 42.
Middellandplein 29a – S. H. de Vries
Bij S. H. de Vries waren in 1924 loten te koop voor de 1e grote Rotterdamse verloting van de Israëlitische Weldadigheidsvereniging ‘Ten Bate der Armen’. Handelsagent Samson Hartog de Vries (Rotterdam, – Auschwitz, ) was gehuwd met Henriëtta van Rhijn (Rotterdam, – Auschwitz, ). Ten tijde van de oorlog woonden Henriëtta en Samson op de Emmalaan 9 in Rotterdam.
Middellandplein 30b – Joseph van Witsen en Bertha Pijnappel
Op 7 april 1919 kregen Joseph van Witsen en Bertha Pijnappel hun zoon Jacob (1919 – 2009).
bron:
“Advertentie Polak”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1915/11/12 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859590:mpeg21:p007
“Advertentie Ten Brink”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1918/01/11 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860540:mpeg21:p007
“Familiebericht Van Witsen”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1919/04/11 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859726:mpeg21:p006
“Advertentie Van Dam – Sternfeld”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1920/09/10 00:00:00, p. 16. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859800:mpeg21:p016
“Familiebericht Valk – Sternfeld”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1923/11/09 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872455:mpeg21:p006
“Advertentie S. H. de Vries”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1924/09/05 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872504:mpeg21:p004
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Sternfeld (geraadpleegd 9 november 2020).
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Ten Brink (geraadpleegd 9 november 2020).
Stadsarchief Rotterdam, Samson Hartog de Vries, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-516, pagina 560035.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin De Vries (geraadpleegd 9 november 2020).
Stadsarchief Rotterdam, Adrianus Wiggers, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventaris 851-534.
Maurits de Haas, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 47, 1916, no 21, 26-05-1916. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420074:00001
A. N. van Gelder, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 49, 1918, no 35, 30-08-1918. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421035:00001
Richard Walter van Dam, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 50, 1919, no 16, 18-04-1919. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421068:00001
Ari Presburg, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 51, 1920, no 29, 16-07-1920. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421133:00001
Elisabeth Waisvisz, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 54, 1923, no 35, 31-08-1923. Geraadpleegd op Delpher op 25-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422138:00001
Stadsarchief Rotterdam, Nathan van Straten, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-462.
Stadsarchief Rotterdam, Waisvisz, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-521.
Jacob Henri Waisvisz, Haags Gemeentearchief te Den Haag, BS OverlijdenAmbtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente ‘s-Gravenhage, ‘s-Gravenhage, archief 335-01, inventarisnummer 1563, 13-07-1929, Overlijdensakten Den Haag, aktenummer 2780
Herman van Rens, Vervolgd in Limburg. Joden en Sinti in Nederlands-Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog (Dissertatie Universiteit van Amsterdam 2013, Maaslandse Monografieën 76; Hilversum: Verloren, 2013, 447 pp., ISBN 978 90 8704 353 7) (Kadiks)
www.joodsmonument.nl, lemmata Kadiks (geraadpleegd 27 augustus 2021)
Stadsarchief Rotterdam, Jannetje de Jong, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3515.
illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. PBK-4682 1e Middellandstraat in de richting van de West-Kruiskade, vanaf de kruising ’s Gravendijkwal rechts en de Henegouwerlaan links, uit het westen. Middellandplein en -straat, Rotterdam, 1909. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam toegangsnummer 4029.
“Familiebericht Van Witsen”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1919/04/11 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859726:mpeg21:p006
“Advertentie Van Dam – Sternfeld”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1920/09/10 00:00:00, p. 16. Geraadpleegd op Delpher op 08-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859800:mpeg21:p016
Maurits de Haas, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 47, 1916, no 21, 26-05-1916. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420074:00001
gepubliceerd:
8 november 2020
laatst bijgewerkt:
26 november 2021