De Proveniersstraat loopt van west naar oost net ten noorden van het Centraal Station, parallel aan de Provenierssingel. De straatnaam werd ontleend aan het nabijgelegen Proveniershuis aan de Schiekade. Dit huis was van oorsprong een onderkomen voor lijders aan lepra. Het bouwjaar is niet bekend, maar in 1428 bestond het al. Al in 1542 werden in dit huis proveniers of ‘kostkopers’ opgenomen. Het aantal leprozen werd steeds minder, zodat uiteindelijk alleen de proveniers overbleven. In 1806 werden de bejaarden uit het Oudemannenhuis aan de Hoogstraat in het Proveniershuis ondergebracht. Het oude huis aan de Schiekade werd in 1898 vervangen door een nieuw gebouw, het Heilige Geesthuis, aan de Gerard Scholtenstraat. Daarna werd het pand aan de Schiekade gesloopt.
Proveniersstraat 3 – E. A. Kwetser
Tot juli 1933 was Emanuel Abraham Kwetser (Leek, 24 april 1911) lid van de Joodse sportvereniging Zaoth. Hij was inwonend op dit adres.
Proveniersstraat 7 – handel in zijden stoffen van Abraham Bobbe
Deze handel in zijden stoffen van Abraham Bobbe was in 1935 op dit adres gevestigde.
Proveniersstraat 7b – Mosje Aron (Monik) Giloff
Op 11 Elloel 5700 (1940) deed Mosje (Mojzesz) Aron Giloff (Lodz, – Polen, ) zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Monik was de zoon van kleermaker Josef Gilof (Lutonnersk, 3 augustus 1895 – Auschwitz, 31 januari 1944) en Jochweta Szwarc (Szadek, – Auschwitz, ). Monik had een tweelingzus Sara (Lodz, 5 september 1927) en een oudere zus Dwojra (Lodz, 27 januari 1923) die de oorlog overleefden. Het gezin werd voor het eerst in 1930 in Rotterdam ingeschreven, toen kwamen ze uit Lissabon. In 1931 volgende een tweede inschrijving nadat ze uit Lodz vertrokken waren.
Proveniersstraat 7a – kapper Eckhardt
In 1937 was hier dames- en herenkapper Wilhelm Eckhardt.
Proveniersstraat 11b – Benjamin Marcus Koppels
In 1934 kon men alle inlichtingen betreffende de Bond van Joodsche Vereenigingen in Nederland in Rotterdam bij Benjamin Marcus Koppels (Maassluis, – Sobibor, ) verkrijgen, die op dit adres woonde. Benjamin was gehuwd met Martha Watermann (Bunde, – Sobibor, ) en zij hadden vier kinderen; Marcus Benjamin (Rotterdam, – Sobibor, ), Clara Frieda (Rotterdam, – Sobibor, ), Mijntje Belia (Rotterdam, – Sobibor, ) en Julia Hanna (Rotterdam, – Sobibor, ). Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op de Lumeystraat 11a in Rotterdam. Foto’s van het gezin staan hier.
Proveniersstraat 13 – Jacob Elias van Klaveren
Op 8 december 1926 werd Jacob Elias van Klaveren op dit adres geboren, zoon van David van Klaveren (Rotterdam, 26 april 1901 – Rotterdam, 29 augustus 1960) en Roosje van Leeuwen (Rotterdam, 30 juni 1903 – Rotterdam, 2000). Jacob Elias hield op 16 december 1939 zijn Bar Mitswa – toen woonde het gezin nog op dit adres. Jacob Elias (Jaap) overleed op 26 oktober 2020 in Amsterdam.
Proveniersstraat 16a– gezin Meerschwam
Dit is een van de adressen waar het gezin van Jakob Meerschwam heeft gewoond.
Proveniersstraat 19 – Weduwe Van Raalte
Weduwe Van Raalte bood zich rond 1910 met grote regelmaat via advertenties aan als ziekenverzorger.
Proveniersstraat 19a – Tandarts Herschfus
Tandarts Leon Herschfus verloofde zich in 1936 met Rene Finkelstein. De receptie werd op 11 oktober 1936 op dit adres gehouden. Vermoedelijk is Leon de op nummer 40 genoemde Leib Gersch Herschfus.
Proveniersstraat 20a – H. Monderer
In 1933 woonde H. Monderer op dit adres.
Proveniersstraat 21 – Instituut voor Vioolonderwijs
In 1908 had W. Hammelburg op dit adres zijn Instituut voor Vioolonderwijs. Het was de zaak van Wolf Hammelburg (Rotterdam, 23 juli 1880 – Rijswijk, 20 april 1935). Hij was gehuwd met Betsie Oberstein (Amsterdam, 30 juli 1882 – Voorburg, 11 februar1 1934) en zij hadden een zoon Eliazar (Rotterdam, 9 april 1908). In 1927 verhuisde het gezin naar de Nieuwe Binnenweg 324.
Proveniersstraat 21a – Judith Woudstra – Leefsma
Op 9 maart 1913 vierde Judith Woudstra – Leefsma haar 75e verjaardag, hetgeen geadverteerd werd in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. Judith werd als Judik Leefsma geboren in Gorredijk (Opsterland) op 19 februari 1838. Ze was gehuwd met David Woudstra (Noordwolde, 31 juli 1833 – Rotterdam, 19 juni 1882). David en Judik kregen zestien kinderen. Judith woonde ten tijde van deze verjaardag bij haar dochter Leentje Woudstra (Rotterdam, 30 maart 1879 – Baarn, 18 januari 1957) en haar schoonzoon David Woudstra (Noordwolde, 17 september 1877 – Den Haag, 24 december 1934). Judik overleed in Den Haag op 3 december 1916.
Proveniersstraat 23a – L. Benjamin
Rond 1916 woonde L. Benjamin op dit adres en hij was betrokken bij de vereniging ‘Genoegen door Vriendschap’ die op 19 maart een Bal Masqué organiseerde in de bovenzalen van gebouw Boneski aan de Coolsingel. Bij Benjamin kon men toegangskaarten verkrijgen, het andere adres waar dat kon was dat van schoenmaker B. H. Frenk aan de Krattensteeg.
Proveniersstrat 29a – Med. L. Philipson
Med. L. Philipson was secretaris van Zichroun Jangakouw en hij verhuisde in april 1928 naar de Adriaan Milderstraat 33a.
Proveniersstraat 32a – J. Wolf en R. Wolf – Godfried
J. Wolf en R. Godfried waren op 6 december 1918 12½ jaar getrouwd en werden in de krant gefeliciteerd door hun kinderen Jacques (Rotterdam, 19 juli 1907), Lucie Godfrieda (Rotterdam, 23 december 1910) en Alida (Rotterdam, – Auschwitz, ). Rosa Godfried (Hoogeveen, – Sobibor, ) was gehuwd met Joseph Wolf (Amsterdam, – Auschwitz, ). Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op de Lumeystraat 18b.
Proveniersstraat 38 – Barend Josua Polak
Barend Josua Polak werd op 24 januari 1931 Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig) en de receptie was ten huize van de familie Polak. Barend was een zoon van Jakob Polak en Grietje de Vries.
Proveniersstraat 40 – gezin Herschfus
Het gezin Herschfus woonde hier rond 1929 en iedere sabbat werd hier een cursus gegeven waarin de Neunzehn Briefe van Rabbijn Hirsch werden behandeld. Hier woonde de koopman in diamant Chuna Herschfus (Minsk, 1 maart 1887) en zijn vrouw Traina Sara Feigenblum (Novo Minsk, 8 november 1889). Zij hadden de volgende kinderen: Feige Malkat (Novo Minsk, – Auschwitz, ), Leib Gersch (Novo Minsk, 10 april 1912), Anne (Antwerpen, 13 juli 1914), Jechiel Aron (Rotterdam, 19 april 1918) en Schifra Ribeka (Rotterdam, 20 augustus 1924).
In 1929 was Leib een van de contactpersonen voor Agoedas Jisroeil, de jongensafdeling, samen met G. Stein uit de Van Borselenstraat 11b en B. Monderer van de Galerij 7a.
Proveniersstraat 44 – H. Catz
In 1932 werd H. Catz penningmeester van Agoedas Achiem, de vereniging van Oost-Joden.
Proveniersstraat 76b – Lion Rippe
Op 1 april 1923 werd Lion Rippe op dit adres geboren, zoon van Henri (Hessel) Rippe (Rotterdam, – Sobibor, ) en Jeannette Levison (Rotterdam, – Sobibor, ). Lion werd op 16 juli 1943 in Sobibor vermoord, 20 jaar oud. Lion had een jongere broer, Hans Nico (Rotterdam, – Sobibor, ). In het begin van de van de oorlog woonde het gezin Rippe nog op dit adres. Het gezin ging in onderduik bij de familie De Wit op de Lindenlaan 16 in Bennekom. Op 9 juni 1943 werden zij daar gearresteerd. Een foto van het gezin staat hier.
Proveniersstraat 76 – Joodsche Raad, afdeling Adviezen Zakelijk Belang
Op dit adres konden in 1942 adviezen worden ingewonnen op de dins- en donderdagen. Op de maan – en woensdagen kon dat op de Burgemeester Meineszlaan 75. Deze functie werd vervuld door Henri Rippe, die volgens de kaart van de Joodsche Raad ‘plaatsvervangend leider voor sociaal werk’ was en daarvoor een Sperre had. Toen de Sperre ongeldig werd verklaard moest het gezin naar Westerbork, waar ze op 29 juni 1943 werden ingeschreven en in Barak 97 werden gehuisvest. Op 29 juni 1943 moest het gezin op transport naar Sobibor.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, straatnamendatabase (geraadpleegd 28 januari 2022)
Judith Woudstra, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-02-1913, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860247:mpeg21:p006
Stadsarchief Rotterdam, Judik Leefsma, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten. inventarisnummer 851-544.
Lion Rippe, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-04-1923, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874098:mpeg21:p006
B. M. Koppels, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-04-1934, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874854:mpeg21:p009
Hans Nico Rippe, Familiebericht. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 16-03-1939, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000577003:mpeg21:p00004
Stadsarchief Rotterdam, Jozef Gilof, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-150.
Monik Giloff, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-08-1940, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858247:mpeg21:p003
Joodsche Raad, Rotterdam. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 02-10-1942, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318388:mpeg21:p001
Kaart Joodsche Raad, Hessel Rippe via Arolsen Archives, 130362398
Instituut voor Vioolonderwijs, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 39, 1908, no 35, 28-08-1908. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005417138:00001
Stadsarchief Rotterdam, Wolf Hammelburg, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-173.
W. Hammelburg, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 39, 1908, no 35, 28-08-1908. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005417138:00001
Van Raalte, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 43, 1912, no 10, 08-03-1912. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419010:00001
L. Benjamin, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 47, 1916, no 6, 11-02-1916. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420059:00001
Stadsarchief Rotterdam, Joseph Wolf, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-542.
Joseph Wolf, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 49, 1918, no 49, 06-12-1918. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421049:00001
Jacob Elias van Klaveren, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 57, 1926, no 50, 10-12-1926. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423155:00001
Phliipson, Tikvath-Israel = De hoop van Israël; maandelijksch tijdschrift voor de joodsche jeugd, jrg 9, 1928, no 6, 1928. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005614011:00001
Herschfuss, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 60, 1929, no 19, 10-05-1929. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425123:00001
Stadsarchief Rotterdam, Chuna Herschfus, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-187.
Herschfus, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 60, 1929, no 19, 10-05-1929. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425123:00001
Agoedas Jisroeil, Agûḏaṯ Yisra’el; officieel veertiendaagsch orgaan van de Afdeeling Nederland van den Wereldbond der Orthodoxie Agûḏaś Yisra’el, jrg 4, 1929, no 11, 06-09-1929. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005509089:00001
Barend josua Polak, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 62, 1931, no 3, 16-01-1931. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005426055:00001
Catz, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 63, 1932, no 11, 11-03-1932. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005426115:00001
Monderer, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 64, 1933, no 11, 17-03-1933. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005427011:00001
Kwetser, Zaoth-revue; orgaan de Rotterdamsche Sportvereeniging “Zaoth”, jrg 1, 1933, no 11, 1933. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005827011:00001
Leon Herschfus, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 37, 1936, no 40, 01-10-1936. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428092:00001
Eckhardt, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 58, 1937, no 36, 03-09-1937. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005429036:00001
Jacob Elias van Klaveren, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 70, 1939, no 49, 08-12-1939. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424049:00001.
Kwetser, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-281.
illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. Foto 1976-2567 Gezicht in de Proveniersstraat. 1946. Collectie Gerard Roos, toegangsnummer 4130
Hans Nico Rippe, Familiebericht. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 16-03-1939, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000577003:mpeg21:p00004
Monik Giloff, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-08-1940, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858247:mpeg21:p003
Instituut voor Vioolonderwijs, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 39, 1908, no 35, 28-08-1908. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005417138:00001
W. Hammelburg, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 39, 1908, no 35, 28-08-1908. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005417138:00001
Jacob Elias van Klaveren, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 57, 1926, no 50, 10-12-1926. Geraadpleegd op Delpher op 28-01-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423155:00001
gepubliceerd:
28 januari 2022
laatst bijgewerkt:
28 januari 2022