Sinds 1977 heet het gedeelte van de Binnenweg tussen Karel Doormanstraat en Westersingel de Oude Binnenweg, tussen 1888 en 1974 Binnenweg. De naam Binnenweg is zeer oud en werd al in 1454 genoemd. De bebouwing aan de Binnenweg had in de zeventiende eeuw de tegenwoordige Mauritsstraat bereikt; in 1706 werd dit gedeelte bestraat en met bomen beplant. In 1876 werd begonnen met de verbetering van de Binnenweg en het tot een verkeersweg maken tussen Rotterdam en Delfshaven.
Nieuwe Binnenweg 56 – Maison Roza
Maison Roza was op dit adres gevestigd in 1941 en verkocht damesconfectie. De eigenaar van de zaak was Rozetta Corper-van Hesse (Rotterdam, 14 december 1894 – Sobibor, 28 mei 1943). Ze was gehuwd met Elias Corper (Amsterdam, 20 oktober 1898 – Sobibor, 23 april 1943). Ook hun dochter Hester (Amsterdam, 14 april 1927) werd op 28 mei 1943 in Sobibor vermoord. In 1941 werd de zaak in het Nieuw Israëlietisch Weekblad genoemd als een van de Joodse zaken die nog aan Joodse klanten mocht verkopen. Lees verder.
Nieuwe Binnenweg 58 – Overstrijd uurwerken
Dit was het woonadres van Louis Overstrijd en na het bombardement van 14 mei 1940 werd de horlogezaak van Hoogstraat 223 hier opnieuw geopend.
Nieuwe Binnenweg 58 – Betje Beek – Bosman
Tot aan het bombardement woonde Betje Beek – Bosman en haar dochter op dit adres.
Nieuwe Binnenweg 64 – Bets Rosenbach
Logopediste Bets (Belia) Rosenbach (Rotterdam, – Sobibor, ) woonde aan het begin van de oorlog op dit adres met haar man Jacob van der Meusen (Dordrecht, – Auschwitz, ). In 1926 woonde Bets nog op de Van Weelstraat bij haar ouders, vertegenwoordiger Salomon Benjamin Rosenbach (Tiel, – Rotterdam, ) en Helena Haagman (Antwerpen, 29 oktober 1867) van wie hij in 1904 scheidde.
Nieuwe Binnenweg 65a – banketbakker Raphaël Viool
Banketbakker Raphaël Viool woonde op dit adres met zijn gezin. Het gezin bestond uit Raphaël (Rotterdam, 4 december 1895), zijn vrouw Sophia Soesman (Rotterdam, 28 januari 1895) en hun dochters kapster Betje Judik (Rotterdam, 25 april 1924) en verkoopster Judik (Rotterdam, 4 mei 1926). Raphaël, Betje Judik en Judik werden op 31 oktober 1943 bij Sobibor vermoord, Sophia op 23 april 1943 in Sobibor. Sophia, Judik, Betje Judik en Raphaël werden op 10 april 1943 in Westerbork geregistreerd. Op 20 april 1943 gingen ze op transport naar Sobibor, waar Sophia direct na aankomst werd vermoord. Vader en zijn dochters werden, volgens een verklaring van Sobibor-overlevende Selma Engel – Wijnberg van 14 augustus 1945, geselecteerd voor werk in het vernietigingskamp. Ze waren ‘Arbeitsjuden’, en kwamen na de opstand in Sobibor (14 oktober 1943) om.
Nieuwe Binnenweg 70 – De Haas
Het gezin De Haas woonde in 1939 op dit adres.
Nieuwe Binnenweg 97 – Fruit en Delicatessen Ph. Mug
Rond 1931 was hier de zaak in fruit, bonbons, delicatessen en blikgroente onder rabbinaal toezicht van Ph. Mug gevestigd.
Nieuwe Binnenweg 141 – L. Meijer
L. Meijer was fotograaf en op dit adres gevestigd in 1920. In 1941 adverteerde Karl L. Meijer vanaf dit adres. In 1941 werd deze zaak genoemd als een van de Joodse zaken die nog open was voor Joodse klanten.
Nieuwe Binnenweg 143 – Van Witsen
A. van Witsen was hier in 1946 gevestigd en had hier een boeken- en tijdschriftenhandel. Ook Hebraïca en Judaïca werden er verkocht.
Nieuwe Binnenweg 145 – Machiel Reens
In 1941 was hier het bloemenmagazijn van Machiel Reens (Amsterdam, – Auschwitz, ) gevestigd. Hij was een van de Joodse zaken die nog mocht verkopen aan Joodse klanten. Machiel was gehuwd met Sara Reens (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zij hadden de volgende kinderen: Louis (Rotterdam, – Auschwitz, ), Marianne (Rotterdam, – Auschwitz, ), Rachel (Rotterdam, – Sobibor, ), Alexander (Rotterdam, – Auschwitz, ), Margaretha (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Philip (Rotterdam, – Auschwitz, ).
Nieuwe Binnenweg 149 – Van Cleeff
J van Cleeff Izn was voorzitter van de Godsdienstige Israëlitische Schoolcommissie te Rotterdam en woonde hier in 1916. Zijn vrouw was Elisabeth van Cleeff-Lob, presidente van de regentessen van het Israëlitisch Ziekenhuis.
Nieuwe Binnenweg 153b – Marcus Drukker
Marcus Drukker overleed op 6 december 1918 op dit adres, 53 jaar oud. Hij werd begraven op de begraafplaats aan het Toepad.
Nieuwe Binnenweg 174 – Van Straaten
Voor de oorlog woonden op dit adres het artsenechtpaar Jacques van Straaten en Dina Hage. Dina en de drie kinderen in dit gezin overleefden de oorlog.
Nieuwe Binnenweg 175 – Herch Gerschtanowitz
Het gezin van Hersch Jozef Gerschtanowitz woonde op dit adres in 1941.
Nieuwe Binnenweg 178 – B. de Haas
Mejuffrouw B. de Haas was in 1937 het contactadres voor de meisjeskampen van Agoedas Jisroeil.
Nieuwe Binnenweg 193 – banketbakker Van Dijk
In de jaren zeventig van de vorige eeuw kon hier koosjer gebak worden besteld.
Nieuwe Binnenweg 197b – Grietje en Isaac de Haan
Op deze locatie woonden aan het begin van de oorlog Grietje de Haan (Rotterdam, – Auschwitz, ) en haar broer Isaac (Rotterdam, – Sobibor, ). Isaac was in ondertrouw met Estella Haas (Breda, – Sobibor, ) maar voordat ze konden trouwen was of Estella of Isaac al in Westerbork.
Hier woonden ook de ouders van Isaac en Grietje; Rosetta de Haan – de Haan (Rotterdam, – Auschwitz, ) en melkverkoper en broodbezorger Mozes de Haan (Rotterdam, 29 december 1879 – Auschwitz, 3 september 1942).
Naast Isaac en Grietje waren er de volgende kinderen in het gezin: Levie Mozes (Rotterdam, 2 november 1906) en Philippus (Rotterdam, 23 oktober 1907).
Nieuwe Binnenweg 201 – (bioscoop)theater Capitool
Op dit adres werd in 1911 het Weisbard-theater geopend, later stond het bekend als Capitool.
Nieuwe Binnenweg 273 – Vanackere
Vanackere Vischhandel was hier gevestigd in 1935 en richtte zich mede op het Joodse publiek.
Nieuwe Binnenweg 276 – De Heemraad
In 1934 adverteerde Dick Kemper in Het Beloofde Land en riep Joodse verenigingen in ‘De Heemraad’ te vergaderen.
Nieuwe Binnenweg 285 – Liever de Liver
Na de Tweede Wereldoorlog werd hier de stoffenzaak van Frits Tugendhaft gevestigd.
Nieuwe Binnenweg 297 – kleding Drielsma
N. E. Drielsma verkocht dames- en heerenkleding in 1941. De zaak was op sjabbes en feestdagen gesloten.
Nieuwe Binnenweg 320 – R. Wiener-Lob
De Vereeniging tot Bescherming van Joodsche meisjes had als voorzitter Dina Sanson. Mevrouw Wiener-Lob was een van de bestuursleden.
Nieuwe Binnenweg 322 – Weisbard & Neufeld
Weisbard & Neufeld waren kleermakers en op dit adres gevestigd in 1941.
Nieuwe Binnenweg 326 – bioscoop Capitool
Hier was bioscoop Capitool gevestigd.
Nieuwe Binnenweg 326b – Karl Weisbard
Karl Weisbard, van Capitool op nummer 201, woonde op dit adres in 1921.
Nieuwe Binnenweg 335b – Louis van Dam en Klaartje Kloot
Hier woonden Louis van Dam (Rotterdam, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Klaartje Kloot (Arnhem, – Auschwitz, ). Hun zoon was koopman in dameshoeden.
Nieuwe Binnenweg 364 – gezin De Jongh
Hier woonde het gezin van Bruno de Jongh. Hij had een manufacturenzaak op de Hoogstraat.
Nieuwe Binnenweg 442 – Schoenenwinkel Frenk
In 1960 had Charlie Frenk op dit adres zijn schoenenzaak.
bron:
stadsarchief Rotterdam,
joodsmonument.nl,
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 19 mei 1905, Blom, nummer 23
ibidem, 27 okt 1916, Van Cleeff, nummer 149
ibidem, 15 mei 1920, Wiener-Lob, nummer 320
ibidem, 11 juni 1920, Meijer, nummer 141
ibidem, 23 sep 1921, Weisbard, nummer 326
ibidem, 27 sep 1935, Vanackere, nummer 273
ibidem, 18 juni 1937, De Haas, nummer 178
ibidem, 4 juni 1946, Witsen, nummer 143
Het Joodsche Weekblad, 25 april 1941, Maison Roza, nummer 56.
ibidem, 16 mei 1941, Drielsma, nummer 297
ibidem, 30 mei 1941, Meijer, nummer 141
ibidem, 4 juli 1941, Weisbard & Neufeld, nummer 322
www.joodsmonument.nl, lemma Rozette Corper-Van Hesse, lemma Raphaël Viool,
“Advertentie”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 01-08-1960. Geraadpleegd op Delpher op 06-04-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010951114:mpeg21:a0032
“Advertentie Reens”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 04-07-1941. Geraadpleegd op Delpher op 03-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318162:mpeg21:a0063
“Advertentie Roza”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 04-07-1941. Geraadpleegd op Delpher op 03-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318162:mpeg21:a0063
“Advertentie Meijer”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 04-07-1941. Geraadpleegd op Delpher op 03-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318162:mpeg21:a0063
“Advertentie Horneman”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1892/09/16 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 27-05-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000564031:mpeg21:p00006
Stadsarchief Rotterdam, Jacob Levie Horneman, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 499, pagina 40.
Marcus Drukker, Familiebericht. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 09-12-1918, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010297181:mpeg21:p012
Stadsarchief Rotterdam, Machiel Reens, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-388.
Mozes de Haan, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-168.
Mug, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 4, 1931-1932, no 6, 07-05-1931. Geraadpleegd op Delpher op 13-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=OBA01:022970006:00001.
De Heemraad, Het beloofde land. 31 oktober 1934. Geraadpleegd op Delpher op 20-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005629004:00001.
Illustraties
prentbriefkaart Binnenweg, 1903
“Advertentie”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 01-08-1960. Geraadpleegd op Delpher op 06-04-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010951114:mpeg21:a0032.
Mug, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 4, 1931-1932, no 6, 07-05-1931. Geraadpleegd op Delpher op 13-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=OBA01:022970006:00001.
De Heemraad, Het beloofde land. 31 oktober 1934. Geraadpleegd op Delpher op 20-01-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005629004:00001.
Van Witsen met dank aan Ruben Vis (email 5 maart 2024)
gepubliceerd:
5 maart 2016
laatst bijgewerkt:
5 maart 2024