De banketbakkerij had verschillende vestigingen in Rotterdam. En op die vestigingen werken verschillende familieleden in het bedrijf. Een op en top Rotterdamse bakker, (banket)bakkerij Viool.
Hijman Meijer Viool
Hijman Meijer Viool werd in Amsterdam geboren op 22 juli 1841. Hij trouwde met Sara Springer (Amsterdam, 25 mei 1841) en na hun huwelijk bleven ze in eerste instantie in Amsterdam wonen.
Hun eerste dochter, Jetje, werd daar geboren op 21 juli 1865 (zij overleed in Rotterdam op 19 mei 1893). Hun tweede dochter was Esther, zij werd in februari 1868 geboren en overleed op 21 april 1870.
Het gezin verhuisde naar Utrecht, waar op 21 juli 1870 Elisabeth geboren werd; Elisabeth overleed in Rotterdam op 17 mei 1929.
Het gezin trok daarna naar Rotterdam en daar werden de volgende kinderen geboren:
– Meijer (Rotterdam, 18 november 1872 – Auschwitz, 15 oktober 1942),
– Grietje (Rotterdam, 16 december 1874 – Rotterdam, 28 februari 1878)
– Sientje (Rotterdam, 27 maart 1877 – Auschwitz, 19 oktober 1942),
– Alexander (Rotterdam, 29 augustus 1879 – Rotterdam, 7 april 1883),
– Levie (Rotterdam, 28 november 1882 – Rotterdam, 27 juni 1882),
– Branca (Rotterdam, 8 september 1883),
– Raphaël (Rotterdam, 26 mei 1886 – Rotterdam, 20 juni 1886).
Ze waren echte “Zandstraatbuurters”. Ze verhuizen verschillende keren en de adressen waar ze wonen liggen allemaal in de Zandstraatbuurt, zoals Peperstraat 4, Vierwindenstraat 15, Zandstraat 45, Peperstraat 38, Zandstraat 55, Vierwindenstraat 17, Zandstraat 40 en Leeuwenlaan 3. Hijman Meijer Viool was van beroep besteller en begon een fruithandel in de Zandstraat.
Meijer Viool
Zijn zoon Meijer werd banketbakker. In de adresboeken van Rotterdam is te volgen hoe Meijer zijn bedrijf opbouwde. Op 11 oktober 1893 trouwde hij met zijn nicht Judik Viool (Rotterdam, 29 december 1875 – Auschwitz, 15 oktober 1942) en zij kregen vijf kinderen:
– Sara (Rotterdam, 6 april 1894 – Auschwitz, 15 oktober 1942); werd met haar man Barend Karel Joseph Philipse banketbakker,
– Raphaël (Rotterdam, 4 december 1895 – Sobibor, 31 oktober 1943); Raphaël werd banketbakker en was gehuwd met Heintje Coster (Rotterdam, 24 december 1898),
– Engeltje (Rotterdam, 3 september 1897 – Auschwitz, 30 september 1942), Engeltje was gehuwd met visverkoper / koopman / kleermaker Coenraad Ossendrijver (Rotterdam, 23 juli 1898 – Rotterdam, 12 januari 1971). Coenraad overleefde de oorlog, Engeltje en hun twee kinderen niet.
– Henriette (Rotterdam, 12 juli 1901 – Auschwitz, 30 september 1942), was samen met haar man Willem Slier (Rotterdam, 21 mei 1895 – Auschwitz, ) bakker en
– Duifje (Rotterdam, 15 mei 1903 – Sobibor, 5 maart 1943). Duifje was gehuwd met Levie de Vries (Groningen, 6 januari 1905 – Zwolle, ).
In 1908, Meijer is dan 29 jaar oud, werd hij nog bakkersknecht genoemd en woonde hij op de Helmersstraat 8. Het eigen bedrijf werd daarna opgezet en floreerde.
In 1916 waren er winkels op Leeuwenstraat 34b (foto rechtsboven, vlak voor de sloop in 1935) en de Aert van Nesstraat 24b, waar zijn dochter Henriette woonde. Tien jaar later zaten de winkels daar nog. In 1931 kwam er een zaak bij op de Meent 14a.
Heiman Viool
Daarnaast heeft Heiman Viool (Rotterdam, 31 juli 1888 – Auschwitz, 19 november 1943) een banketbakkerij op de Van Speykstraat 113a en was zijn broer Josua Viool (Rotterdam, 6 juli 1885 – Auschwitz, 19 oktober 1942) wafelbakker op het Rode Zand 23b.
Heiman en Josua waren kinderen van fruitkoopman Raphaël Viool (Rotterdam, 31 juli 1851 – Rotterdam, 4 november 1931) en Engeltje Sanders (Rotterdam, 28 april 1847 – Rotterdam, 17 mei 1933). Raphael is de broer van Hijman Meijer Viool, dus Heiman en Josua waren neven van Hijman Meijer.
Naast Josua en Heiman hadden Raphaël en Engeltje nog Meijer (Rotterdam, 16 augustus 1879) en Duifje (Rotterdam, 25 september 1883) als kinderen.
Josua is, voordat hij in Kamp Westerbork terecht kwam, te werk gesteld geweest in Kamp De Bruinhorst bij Ede. Dit kamp werd opgericht als werkverruimingsmaatregel en werd in de loop van de oorlog gebruikt door de bezetter als sub-kamp van Westerbork waarbij mannen te werk werden gesteld. Op het moment dat al deze werkkampen werden opgeheven werden de mannen naar Westerbork overgebracht, en ook hun ’thuis’ verblijvende gezinnen. Dan volgde de deportatie van het hele gezin.
De dochter van Heiman, Rika (Hendrika) Viool (Rotterdam, – Rotterdam, , overleefde de oorlog samen met haar man Salomon (Frans) Polak en werden in Westerbork bevrijd. Met behulp van vrienden konden zij na de oorlog de banketbakkerij in de Van Speijkstraat 113 weer opstarten en deze bestond nog in 1969. Het verhaal van hun dochter Rebekka Polak staat op de website www.bevrijdingsportretten.nl.
bron:
camp de Westerbork,
adres drogist philipse stadsarchief Rotterdam en adresboeken,
digitale stamboom stadsarchief Rotterdam, kaart Hijman Meijer Viool, kaart Meijer Viool
gegevens familie Viool met dank aan Ellen Hamersma
“Advertentie Leeuwenstraat 34b”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 13-01-1914. Geraadpleegd op Delpher op 02-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010295411:mpeg21:a0150
aanvullende informatie Kamp De Bruinhorst met dank aan J. Hiensch-Hess
foto:
uitsnede uit foto stadsarchief Rotterdam, Leeuwenstraat vlak voor de sloop in 1935
gebaksdoos bakker Viool met dank aan Petra van den Heuvel
“Advertentie Leeuwenstraat 34b”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 13-01-1914. Geraadpleegd op Delpher op 02-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010295411:mpeg21:a0150
Stadsarchief Rotterdam, Beeld en Geluid, Gezichten in de Van Speykstraat. Uiterst links banketbakker Viool. 19 juni 1969, toegangsnummer 4100, Fotocollectie algemeen – deel 1
foto optocht met dank L. Morauw (email d.d. 25 mei 2022).
foto gevulde koekentrommel met dank aan S. Renes (email d.d. 22 aug 2022).
gepubliceerd:
14 maart 2016
laatste aanpassing:
22 augustus 2022