Botersloot

Stadsarchief Rotterdam beeld en geluid, toegangsnummer 4113, IX-867-01 Gezicht op de Gedempte Botersloot met wagen met huiden uit het noordoosten. Op de achtergrond de toren van het stadhuis aan de Kaasmarkt. Collectie Henri Berssenbrugge, 1908, Bernard Heinrich Wilhelm (Henri) (B.H.W.) Berssenbrugge, 13/09/1873-04/05/1959

De Botersloot is een van de oudste straten van Rotterdam en de naam komt bij het stadsarchief van Rotterdam al in 1433 voor. Het was toen een vaart voor platbodems tussen de Rotte naar het Boterhuis. De Botersloot werd in 1866 gedempt.

Botersloot 12b – Sal. Bril & Co
Op dit adres was in 1930 de grossier in manufacturen Sal. Bril & Co gevestigd.

Botersloot 19 – Van Cleeff & Co
Hier waren Van Cleeff & Co’s magazijnen en fabrieken van bedartikelen gevestigd in 1935.

Botersloot 22b – tropische vruchten E. & I. Polak
In 1923 was hier de handel in tropische vruchten van E. & I. Polak gevestigd.

Botersloot 25b – elektische artikelen Wolff & Co
In 1930 was hier Wolff & Co, in elektrische artikelen gevestigd.

Botersloot 33 – restaurant Walg-Glaser
Restaurant Walg-Glaser was op dit adres gevestigd in 1934 en werd opgenomen in de lijst van REOR (Ritueel Eten Op Reis). Deze locatie werd ook gebruikt voor vergaderingen en dergelijk. Zo was in 1938 de vereniging Dower Touf er voor een leeroefening.

Schoenmaker Jacob Walg (Utrecht, – Auschwitz, ) was gehuwd met Julia Glaser (Nijmegen, 18 augustus 1881- Auschwitz, ) en zij hadden een zoon Abraham Jonas (Rotterdam, 28 augustus 1921). Van 1933 tot 1938 woonde het gezin naast het restaurant, op Botersloot 33b. Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op de Van der Duynstraat 11c in Den Haag. Abraham Jonas overleefde de oorlog.

Gedempte Botersloot 41 – Isaac Sohlberg
Hier woonde Isaac Sohlberg, leraar aan het Beth Hamidrasch

Gedempte Botersloot 42b – gezin Peekel
Hier woonden Machiel Simon Peekel en zijn vrouw Hanna Viool.

boterslootmogendorffBotersloot 42b – huidenhandel Mogendorff
J. Mogendorff & Zoon, huidenhandelaar uit Groenlo, had hier vanaf 1917 het Rotterdamse kantoor. Jacques Mogendorff werd geboren in Groenlo op 6 augustus 1882. Hij werkte als huidenhandelaar met verschillende bedrijven samen, zoals de Lederfabriek Oisterwijk en de in Rotterdam gevestigde Kaufmann’s Huidenhandel. Het gezin Mogendorff woonde aan het begin van de oorlog in Gouda. Jacques werd vermoord in Dachau, op 28 juli 1942.

Botersloot 45 – Firma L. Grosz
In 1938 was hier de opticien Firma L. Grosz gevestigd.

Botersloot 59b – Zinkpletterijen Hamburger
In 1930 was hier de Zuid-Hollandse Zink Pletterijen, voorheen D. A. Hamburger, gevestigd. David Abraham Hamburger (Rotterdam, 13 juni 1904 – Heemstede, 11 december 1970), zoon van Celina Tabak en Abraham Hamburger, was de directeur. Hij huwde in 1930 met Jetje van Os (Rotterdam, 13 maart 1903 – Heemstede, 3 maart 1978). David was tijdens zijn leven vice-voorzitter van het bestuur van de synagoge in Haarlem en bestuurder van het Joles ziekenhuis.

Botersloot 61 – Textiel Bosman & Den Arend
Het textielbedrijf van Bosman & Den Arend was hier een tijd gevestigd.

Botersloot 67 – synagoge

Op nummer 67 stond vanaf 1891 tot het bombardement de synagoge. Meer informatie via deze link. Vanaf 1931 verleende het kerkelijk zangkoor “Sjierij Jisroeil” de medewerking aan de diensten in deze synagoge.

Botersloot 67 – Nederlandsch Israëlietisch Armbestuur
Rond 1933 was hier het Nederlandsch Israëlietisch Armbestuur gevestigd.

Botersloot 67a – chazzan Philipson
In 1925 woonde naast de synagoge voorzanger E. Philipson.

flessemanbotersloot
Flesseman

Botersloot 72 – 86 – Flesseman
Op dit adres zat Flesseman gevestigd. Meer via deze link.

Botersloot 73 – secretarie Nederlandsch Israëlitische Gemeente
In mei 1939 kon de nieuwe secretarie van de Rotterdamse afdeling van de Nederlandsch Israëlitische Gemeente geopend worden op dit adres.

Botersloot 79 – Café Botersloot
Het Bureau van Advies der Kiesvereeniging “Joodsch Gemeentebelang” was in 1928 op dit adres gevestigd.

Botersloot 81b – hotel Adler

Op dit adres was in vanaf 1924 hotel Adler gevestigd, een Israëlitisch Hotel en Restaurant. In 1924 staat er van dit hotel een advertentie in het Nieuw Israëlietisch Weekblad waarbij een streng orthodoxe kookster gevraagd wordt. Het bedrijf heette eerst Hotel Restaurant Kleerekoper.

Botersloot 107a – Sigarenhandel Kokernoot
In 1930 was hier de sigarenhandel van J. Kokernoot gevestigd. Jacob Kokernoot werd in Amsterdam geboren op 17 februari 1885. Hij overleed op 22 juni 1924. Hij trouwde met Grietje de Wit (Rotterdam, 6 november 1884) en ze kregen twee zoon en een dochter; Israël (Rotterdam 5 oktober 1916 – Sobibor, 9 juli 1943),
Levie (Rotterdam, 16 oktober 1918 – Auschwitz, 30 september 1942) en
Leentje (Rotterdam, 30 december 1920 – Auschwitz, 30 september 1942).
Het gezin woonde voornamelijk in en rond de Zandstaatbuurt, eerst op Zandstraat 22, daarna Zandstraat 45, Lombardstraat 112, vanaf 20 september de Botersloot 107a en vanaf 7 april 1938 de Gedempte Binnenrotte 176b.

Botersloot 109a – gezin Van Lier – Duizend
Tot aan bombardement woonde hier het gezin van directeur van een vennootschap Simon van Lier (Rotterdam, – Sobibor, ) en zijn tweede echtgenote Sara Duizend (Amsterdam, – Sobibor, ). Op 1 juli 1940 werden ze ingeschreven op de Mathenesserlaan 281. Daarna gingen ze naar de Brugsestraat 56 in Scheveningen.

Botersloot 107b – musicus Kosman
Musicus H. M. Kosman woonde in 1930 op dit adres. Hartog Mozes Kosman werd op 24 april 1893 in Rotterdam geboren. Volgens de kaart van het bevolkingsregister was hij pianist. Hij trouwde met de niet-Joodse Cornelia van Gelderen (Rotterdam, 13 februari 1899) en zij kregen op 13 februari 1920 hun dochter Paulina. Hartog werd in Auschwitz vermoord op 28 februari 1943.

Botersloot 123 – Eliazar Doodewaard
doodewaardEliazar Doodewaard (Rotterdam, 13 augustus 1888 – Sobibor, 20 maart 1943) had tot het bombardement op dit adres een schilderijen- en lijstenfabriek annex winkel. Na het bombardement was de winkel vernietigd en er kwam een noodwinkel op de Goudsesingel te Rotterdam. Eliazar was in 1923 gehuwd met Rika Wilhelmina Godschalk (Rotterdam, 6 juni 1898 – Sobibor, 20 maart 1943) en zij hadden een zoon Abraham Henri (Rotterdam, 14 januari 1927 – Sobibor, 20 maart 1943). De familie Doodewaard woonde sinds mei 1930 op de Diergaardelaan 68a. Na het bombardement moest het gezin verhuizen naar de Koninginnelaan 2 te Rijswijk. In 1932 schreef Rika het bekroonde meisjesboek ‘Beroepsfilm’.

Botersloot 126 – Godsdienstschool voor Israëlietische Burgerkinderen
Rond 1907 was op dit adres deze godsdienstschool gevestigd. Leerkrachten waren de heer S. Elzas Mzn., Van Oldenbarneveltstraat 103, de heer N. Alter, Goudscheweg 50 en mejuffrouw R. Slagter, Kipstraat 81.

Botersloot 143 – Drukkerij A. R. Hofsteede
Drukkerij, binderij, boek- en papierhandel A. R. Hofsteede was vanaf eind maart 1900 op dit adres gevestigd. Hofsteede profileerde zich als een Hebreeuwse boekhandel.

Botersloot 191 – Vleeschhouwer Van Dijk
Bij H. van Dijk werd in 1898 mosterd verkocht die ORT geproduceerd was bij de Utrechtsche Stoom Mosterd-Fabriek van de Firma Van Rijn & Co. Van Dijk was een slager. In een advertentie van het rabbinaat uit 1901 werd dit als een van de koosjere en onder toezicht van het rabbinaat staande zaken genoemd.

 

bron:
adresbroek stadsarchief rotterdam 1925
http://www.joodsmonument.nl/person/461036 (bezocht 24 okt 2013).
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 3 juni 1898, Van Dijk, nummer 191
ibidem, 23 maart 1900, Hofsteede, nummer 143
ibidem, 26 okt 1928, Café Botersloot, nummer 79
ibidem, 30 maart 1934, Walg-Glaser, nummer 33
ibidem, 5 april 1934, Walg-Glaser, nummer 33
ibidem, 29 maart 1935, jubileum, Van Cleef, nummer 19
ibidem, 27 mei 1938, Dower Touf, nummer 33
ibidem, 19 mei 1939, secretarie, nummer 73
Stadsarchief Rotterdam, adresboek 1930
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart familie Kokernoot
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Doodewaard.

www.joodsmonument.nl, lemma leden gezin Kokernoot
“Advertentie Doodewaard”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 06-02-1948. Geraadpleegd op Delpher op 12-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872027:mpeg21:a0024
“Advertentie kleerekoper”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 31-03-1922. Geraadpleegd op Delpher op 17-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860201:mpeg21:a0008
Stadsarchief Rotterdam, Walg-Glaser, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-552, pagina 566848
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Walg-Glaser (geraadpleegd 27 december 2020)
Advertentie Walg-Glaser. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-04-1934, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874841:mpeg21:p008.
Armbestuur, Joodsch hulpbetoon; halfmaandelijks tijdschrift voor de joodse instellingen van weldadigheid en sociale voorzorg in Nederland, jrg 1, 1933, no 14, 20-11-1933. Geraadpleegd op Delpher op 25-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005691015:00001.
Rabbinaat, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 32, 1901, no 11, 15-03-1901. Geraadpleegd op Delpher op 25-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005412011:00001.
Godsdienstschool, 3023-51. Stadsarchief Rotterdam, Adresboeken Rotterdam, 1907; p. 77. Gemeentebestuur en instellingen, blad 83.
Simon van Lier, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-297.

illustratie:
“Advertentie Doodewaard”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 06-02-1948. Geraadpleegd op Delpher op 12-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872027:mpeg21:a0024
“Advertentie kleerekoper”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 31-03-1922. Geraadpleegd op Delpher op 17-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860201:mpeg21:a0008
Stadsarchief Rotterdam beeld en geluid, toegansnummer 4113, IX-867-01 Gezicht op de Gedempte Botersloot met wagen met huiden uit het noordoosten. Op de achtergrond de toren van het stadhuis aan de Kaasmarkt. Collectie Henri Berssenbrugge, 1908, Bernard Heinrich Wilhelm (Henri) (B.H.W.) Berssenbrugge, 13/09/1873-04/05/1959
Advertentie Walg-Glaser. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-04-1934, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874841:mpeg21:p008

gepubliceerd:
6 maart 2016

Laatst bijgewerkt:
1 oktober 2023