Op de Hoogstraat 379 was tot het bombardement van 14 mei 1940 de modezaak ‘De Stad Parijs’ gevestigd. De oorsprong van deze zaak dateert van 1870.
Mozes Frank (Nijmegen, 27 mei 1846 – Amsterdam, 7 september 1902) was de eerste eigenaar, daarna werd de zaak voortgezet door zijn oudste zoon Jacob (Rotterdam, 20 november 1871 – Auschwitz, 26 februari 1943) en daarna diens zonen Hartog (Harry) en Leo. In 1940 werken zeven leden van de familie Frank in het bedrijf. Door het bombardement en de brand werd het winkelpand aan de Hoogstraat verwoest en ook het woonhuis van de familie aan de Witte de Withstraat. Het werd onmogelijk gemaakt om zaak opnieuw op te bouwen, de grond werd onteigend. Alle familieleden kwamen in Auschwitz terecht en alleen Harry en Leo overleven het kamp.
In oktober 1940 werd er een noodwinkel aan de Walenburgerweg 104 geopend. In 1948 volgt de aankoop van een pand aan de Oude Binnenweg 107.
Een spoor in 1979…
In 1979 verscheen er een artikel in ‘Het Vrije Volk’ over de Hoogstraat van voor de oorlog. En in dat artikel deed een klant van De Stad Parijs zijn relaas. Daarop werd gereageerd door I. Frank:
„Ik vond het een verschrikkelijk verhaal. Ik kon het niet vergeten. Ik had geen rust meer. De nagedachtenis aan mijn ouders dwong me u op te bellen.” Zo spreekt de heer I. Frank (71) uit Rotterdam. We moeten terug naar toen we het over de vooroorlogse stoepiers hadden, klantenlokkers. Een lezer vertelde een verhaal over de aan de Hoogstraat gevestigde herenmodezaak „De Stad Parijs”. Een klant had twee luciferhoutjes in een daar gekocht kostuum gedaan om te controleren of ze hem wel het juiste gaven. Reactie van de heer Frank na dat stukje: „Als we op een dergelijke oneerlijke manier zaken hadden gedaan, hadden we het in Rotterdam niet 108 jaar uitgehouden”, De heer Frank is zijn oom, kleinzoon van M. Frank die de zaak In 1870 aan de Hoogstraat heeft opgericht. De ouders van I. Frank hebben het bedrijf tot grote bloei gebracht. Hij en twee van zijn drie broers hebben in de zaak gewerkt. Zelf begon hij daar op zn zeventiende. “Moeder, vader en twee broers hebben de oorlog niet overleefd. Toen het bombardement de winkel aan de Hoogstraat vernietigde, hebben de Franken tot 1942 een noodwinkel gehad. In 1942 maakte de „Verwaltung” aan alles een einde. Isidoor Frank wist naar Zwitserland te ontkomen, zijn oudste broer Hartog. Frank dook onder. Hartog en Isidoor Frank begonnen na de oorlog opnieuw. Momenteel heeft „De Stad Parijs” twee zaken,’ aan de Oude Binnenweg en op de West-Kruiskade. Die worden geleid door M. Frank (de vierde generatie) en J. Verboom, een stiefzoon van I. Frank. Behalve moderne kleding („je moet met de tijd mee”) verkopen zij uniformen aan grote bedrijven.
Dat stukje zit de heer I. Frank héél hoog: „Er zijn in Rotterdam niet veel zaken die door de vierde generatie geleid worden. En zou zo’n bedrijf dan uit oplichters bestaan? We hebben nooit iemand bedrogen. Dat vak hebben m’n ouders ons niet geleerd. ‘ En dat met die lucifers-houtjes vind ik een misselijk verhaal”. In een bewogen gesprek ziet I. Frank zijn ouders weer voor zich in het dubbele, dertig meter diepe pand waar zon 3000 meter kostuums aan rekken hingen: “Dat verhaaltje zie ik als een smet op m’n ouders. Ze leefden zuinig en werkten van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat, ook op zondagmorgen zoals toen de gewoonte was. In vijftig jaar hebben ze een prachtige zaak opgebouwd. Neem m’n moeder. De klanten droegen haar op handen. Ze kende ze. Ik heb haar dikwijls zien huilen als een van hen iets naars was overkomen. Een correcte vrouw. „En onze aanroeper, de stoepier? Dat was een geweldige vent, David Hart. Hij is nog bestuurslid van de SDAP geweest. De chefverkoper Swaalep is dertig jaar bij ons in dienst geweest. Op de zaterdagen stonden we met twintig verkopers. Daar was hulppersoneel bij, maar vakbekwaam.” De tijd heelt veel wonden en ik heb véél willen terugdringen. Maar een wond in je hart, in je gemoed, die blijft er inzitten.”
Jacob Frank
Jacob Frank was gehuwd met Maria Louise Frank (Nijmegen, 22 oktober 1868 – Auschwitz, 26 februari 1943) en zij hadden de volgende kinderen: Mozes (Rotterdam, 18 november 1894 – Rotterdam, 17 december 1894), Hartog (Rotterdam, 9 januari 1896), Mozes (Rotterdam, 11 april 1887), Elizabeth (Rotterdam, 17 augustus 1898 – Rotterdam, 17 oktober 1898), Mozes (Rotterdam, 7 juli 1900 – Auschwitz, 19 augustus 1942), Hendrika (Rotterdam, 15 januari 1902 – Rotterdam, 1 april 1936), Isidore (Rotterdam, 11 juni 1907) de man van het artikel hierboven, Alexander (Rotterdam, 9 november 1910 – Auschwitz, 30 september 1942).
Hartog Frank
Hartog – Harry – Frank trouwde met Emmy Frieda Berta Marie Wegner (Altona, 30 maart 1904) en zij kregen twee zoons, Jacques en Max.
bron:
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/05/17/hoogstraat-front-special-a1503401 (geraadpleegd 29 juli 2017)
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 17-10-1940. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002491:mpeg21:a0053
“Advertentie”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad“. Rotterdam, 31-10-1930. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010212923:mpeg21:a0125
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Jacob Frank (20 november 1871)
www.dutchjewry.org, lemma Jacob Moses Frank (geraadpleegd 28 juli 2017)
“‘De Stad Parijs’ gemoderniseerd”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 19-09-1959. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010950875:mpeg21:a0192
“De Stad Parijs”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 29-01-1979. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010960012:mpeg21:a0112
illustratie:
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 17-10-1940. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002491:mpeg21:a0053
“Advertentie”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad“. Rotterdam, 31-10-1930. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010212923:mpeg21:a0125
“De Stad Parijs”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 29-01-1979. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010960012:mpeg21:a0112
laatst bijgewerkt:
10 september 2019