Hoogstraat

Gezicht op de Sint Laurens vanaf de Hoogstraat 1939

Vanaf het Oostplein loopt de Hoogstraat in een rechte lijn naar de Coolsingel over de dam in de Rotte die Rotterdam haar naam heeft gegeven. Het is een deel van de oude zeewering die van Vlaardingen tot Gouda loopt. De Hoogstraat is van oorsprong een dijk, vandaar dat men in Rotterdam spreekt van “op de Hoogstraat”. Ongeveer op de plek waar de huidige Hoogstraat het spoor (ondergronds) kruist (Binnenrotte) is de plaats waar rond 1260 de dam in de Rotte gelegd werd.
De Hoogstraat is altijd een vrij smalle winkelstraat geweest. Tot 1920 stond het stadhuis aan de Hoogstraat (Kaasmarkt), in dat jaar werd het nieuwe gebouw aan de Coolsingel betrokken.
Op de Hoogstraat was een aantal Joodse winkels gevestigd, waaronder een filiaal van Kattenburg & Co. Bij Kattenburg was textiel te koop, bekend werd de firma door de Falcon regenjassen, een begrip in Nederland. Een van de fabrieken van Kattenburg stond in Amsterdam-Noord en meer hierover via deze link. Nabij de Coolsingel was de Korte Hoogstraat een zijstraat.

1930

Hoogstraat 12a – boekhandel Mozes Stad
Mozes Stad (Rotterdam, ) had hier in 1939 een boekhandel en leesbibliotheek. Hij was gehuwd met de niet-Joodse Dirkje en ze hadden een dochter Anthonia. Bij het bombardement van 14 mei 1940 ging de zaak verloren. De zaak werd voortgezet in Zaandam. Mozes kwam in Westerbork terecht, werd er ziek en overleed op 31 juli 1944. Dirkje en Antonia overleefden de oorlog.

Hoogstraat 39-89 – Joods Tehuis
Aan het begin van de Hoogstraat stond een ziekenhuis. Sinds het einde van de negentiende eeuw werd dit gebouw gebruikt voor maatschappelijke nuttige zaken als kosteloze lessen handenarbeid of het uitdelen van koffie en brood aan de armen. In de jaren dertig was in het reusachtige complex onder meer de Gemeentelijke Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon gevestigd – de sociale dienst van toen.
In april 1939 werd het een Tehuis voor Joodsche Vluchtelingen, vooral voor alleenstaande kinderen. Er zaten tientallen Duits-Joodse kinderen en een enkele volwassene. De meeste vluchtelingen blijken zes jaar later slachtoffer te zijn van de nazi’s. Op 17 april 1940, net voor het bombardement, werd het pand ontruimd en de kinderen werden over verschillende locaties verdeeld.

Het Tehuis voor Joodsche Vluchtelingen was geen prettig verblijf. Erna Rechnitz (1921 – 1998) schreef achteraf in haar levensgeschiedenis dat ze hier met honderd kinderen werd ondergebracht: ,,Het tehuis staat in de slechtste buurt van Rotterdam, niet ver van de haven. Het was het stadhuis geweest [hier vergist ze zich, het oude raadhuis lag verderop in de straat] en er waren allemaal grote, lelijke kamers. Als speelruimte bijvoorbeeld hadden we een enorme hal, net als van een postkantoor, met loketten en al. Dat was dus niet erg plezierig.….. Eerst mochten we het huis niet uit en we hoorden de hele dag gevloek. We waren erg ongelukkig.”

Hoogstraat 102 – Louis Dobbelman
Louis Dobbelman had op dit adres zijn reclamebureau. Louis adverteerde veelvuldig in het Nieuw Israëlietisch Weekblad.

Hoogstraat 107 – Megon Hatsedek
Tot 1866 was op dit adres het Joods ziekenhuis Megon Hatsedek gevestigd.

Hoogstraat 115 – Lampenkappenmagazijn
Op dit adres was een lampenkappenmagazijn gevestigd, gedreven door de heer Cohen.

Archiefkaart archief Rode Kruis (tot 2018, daarna Nationaal Archief), Nathan Aandagt

Hoogstraat 115 – Nathan Aandagt & Zn.
Hier was eind jaren dertig op de begane grond de snuisterijwinkel van de echtgenote van Nathan Aandagt (Rotterdam, 25 maart 1879) gevestigd; de zaak van winkelierster Sophia Aandagt-van Goch (Rotterdam, 13 januari 1878 – Auschwitz, 26 oktober 1942). Het gezin woonde op de Oostzeedijk 284a. Nathan was de eigenaar, maar die bemoeide zich vooral met zijn groothandel in emaille aan de Goudsesingel en de winkel op het Haagscheveer.
Sophie (Fietje) runde met Levie (Rotterdam, 27 juni 1902 – Dordrecht, 24 december 1941), Isaac (Rotterdam, 17 mei 1904), Sophia (Rotterdam, 6 april 1906), Julie (Rotterdam, 3 maart 1909 – Auschwitz, 28 januari 1944) en Hartog (Rotterdam, 25 september 1911 – Auschwitz, 1 september 1942) de zaak aan de Hoogstraat.
Toen de veertienjarige Beppie van Yperen (Elisabeth Oudenaarden – Van Yperen) in 1938 aantrad als leerling-verkoopster maakte de winkel een armoedige indruk op haar: ‘overal serviesgoed, potten en pannen, speelgoed en lappen stof, waarmee ‘Mevrouw’ elke dinsdag op de markt op de Goudsesingel staat. De winkel werd op die dagen gerund door juffrouw Fietje, de dochter van Nathan en Sophie’.
Beppie vertelde verder dat ze ƒ 2,50 per uur verdiende en verder dat de zaak op zaterdag tot tien uur ’s avonds geopend bleef, maar dat zij als jong meisje niet tot sluitingstijd hoefde te blijven. Wél moest ze die dag steevast slagroomgebak halen bij banketbakker Brummelkamp op Hoogstraat 194. Daarmee vierde de familie Aandagt de sabbat. Begin 1942 werd de hele familie Aandagt, met uitzondering van de al eerder overleden Isaac en Levie, opgepakt en gedeporteerd naar concentratiekamp Auschwitz. Ze werden er in de loop van 1942 vermoord.

Transportkaart
Op de Transportkaart, die tot 2018 in het archief van het Rode Kruis lag, werd in de oorlog in rode potloodletters geschreven: ‘Trspt 23 10 42’. Dat werd gedaan door een medewerker van de Joodsche Raad, die de administratie van kamp Westerbork beheerde. Op de kaart de naam van Aandagt, zijn geboortedatum (25 maart 1879), zijn woonadres in Rotterdam (Oostzeedijk 284a) en de datum waarop hij in het doorgangskamp Westerbork in Drenthe is ingeschreven (15 oktober 1942). Dan in de rode letters de datum dat hij op transport werd gesteld: 23 oktober (1942). Drie dagen later, op 26 oktober 1942, arriveerde Nathan in Auschwitz, waar hij direct werd vermoord – dat staat weer op een ander dossierkaartje. De moord op Nathan Aandagt werd in acht dagen uitgevoerd.

Hoogstraat 136-140 – City Theater
Op dit adres was het City-theater gevestigd. Nathan Koekoek was hier filmoperateur.

Hoogstraat 144 – Café Concert Terminus
Joseph van der Ster had op dit adres zijn café.

Hoogstraat 144 – kledingzaak Sprecher
In 1953 openden op dit adres Jetty Sprecher – Kattenburg () en Jozef Sprecher () hun kledingzaak in de opnieuw opgebouwde Hoogstraat.

Hoogstraat 146 – Liever de Liver
Na de oorlog was hier de stoffenzaak van Frits Tugendhaft gevestigd.

Hoogstraat 151 – Tabakshandel Weinthal
Op dit nummer was een filiaal van tabakshandel Weinthal gevestigd.

Hoogstraat 160 – Asta Theater
Hier zat tot het bombardement van 14 mei 1940 het Asta-theater.

Hoogstraat 161 – Bioscoop Americian
Hier was bioscoop Americain gevestigd.

Hoogstraat 163 – De Twee Witte Zwanen
De winkel die op dit adres gevestigd was, was de meubelzaak “De Twee Witte Zwanen” van J. Manheim Rzn. De zaak was gespecialiseerd in kinderledikanten.
Joseph Manheim (Amsterdam, 2 februari 1878 – Auschwitz, 15 oktober 1942) woonde met zijn vrouw Debora Margaretha Manheim-Manheim (Alkmaar, 21 maart 1879 – Auschwitz, 15 oktober 1942) en hun twee zoons Rudolf (Rotterdam, 26 juli 1910 – onbekend, 30 oktober 1942) en Hartog (5 juni 1914) op 163b. Ook de zuster van Joseph, Jeannette (Amsterdam, 13 oktober 1873 – Auschwitz, 7 september 1942) was hier ingeschreven. Na het bombardement verhuisde het gezin naar de Nolensstraat 8b.

Hoogstraat 163 – Jeshang Chouliem
Op dit adres was in 1936 het secretariaat gevestigd van de Joodse organisatie Jeshang Chouliem (Hulp aan Zieken). Het was een organisatie die extraatjes regelden voor zieken. Zo meldde het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 16 oktober 1936 dat, vanwege Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar) en Simcha Torah (Vreugde der Wet) patiënten, onder meer in het Israëlitisch Ziekenhuis, honing en een zoete appel kregen (dit is een traditie voor Rosj Hasjana). De penningmeester van deze organisatie was mevr De Vries – Cohen, zij woonde op de Essenburgsingel 2.

Hoogstraat 165 – Vleeschhouwerij D. L. Deege
In 1885 was hier de slagerij van D. L. Deege gevestigd. Naar zijn eigen zeggen kon hij koosjer geslacht vlees verkopen.

Hoogstraat 167b – Abraham Izaak van Dam
Op 14 november 1916 overleed hier koopman in antiquiteiten Abraham Izaak van Dam (Dordrecht, 11 mei 1831), ten tijde van zijn overlijden was hij echtgenoot van Flora Worms (Amsterdam, 6 mei 1842 – Den Haag, 26 maart 1921). Abraham was twee keer eerder gehuwd, met Trijntje van Blankenstein (IJsselmonde, 24 maart 1828 – Dordrecht, 5 juni 1857) en met Hanna Rijnveld (Noordwijk, 12 maart 1830 – Dordrecht, 5 juni 1886). In zijn huwelijken kreeg Abraham de volgende kinderen: Jacques Abraham (IJsselmonde, 31 maart 1854 – Berlijn, 21 november 1922), Marianne (Dordrecht, 14 juni 1855 – Dordrecht, 26 juli 1855), Salomon (Dordrecht, 22 augustus 1856 – Dordrecht, 7 januari 1859), Daniël (Dordrecht, 15 augustus 1859 – Rotterdam, 17 juli 1917), Philippus (Dordrecht, 1 juli 1860 – Dordrecht, 26 augustus 1960), Mozes (Rotterdam, 26 augustus 1861 – Rotterdam, 18 september 1961), Jansje (Dordrecht, 14 september 1863 – Rotterdam, 21 december 1935), Sara (Dordrecht, 29 mei 1865 – Sobibor, 5 mei 1943) en Philippus (Dordrecht, 10 oktober 1867 – Auschwitz, 15 december 1942).
Het gezin woonde sinds 1891 in Rotterdam, daarvoor woonden ze in Dordrecht. In Rotterdam woonden ze op adressen als Oppert 88, Hoogstraat 196 en Hoogstraat 167b. Abraham werd begraven op de begraafplaats aan het Toepad.

Hoogstraat 172 – mantelmagazijn De Ster
Mantelmagazijn De Ster adverteerde in 1892 in De Israëliet, wekelijks orgaan gewijd aan de bevordering van Joodse belangen. De zaak was van L. van de Werff – Baerwaldt. Cornelia Magdalena Baerwaldt (Amsterdam, 27 december 1859 – 25 november 1943) vestigde zich hier op 25 maart 1885. Zij was gehuwd met Lodewijk van der Werff (Leeuwarden, 12 januari 1867 – Rotterdam, 2 augustus 1916). Hoewel de zaak ook in Joodse media adverteerde waren de eigenaren Rooms-katholiek.

1930

Hoogstraat 175 – De Ooievaar
Babyzaak “De Ooievaar” had in 1930 op dit adres een zaak.

Hoogstraat 176 – Jacob Schustirowitz en Hester van Blankenstein
Ten tijde van het overlijden van Jacob Schustirowitz, ondernemer in de filmindustrie, woonden hij en zijn vrouw Hester op dit adres.

Hoogstraat 184a – pension Van Straten
In 1925 was op dit adres restaurant-pension Van Straten gevestigd. Het pension adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad en profileerde zich als een koosjer pension. Het pension was aangesloten bij R. E. O. R.

Hoogstraat 187a – logement
In dit logement verbleef Izak Cohen de Heer langdurig. Izak was koopman van beroep. Na het bombardement verhuisde het logement op 11 juni 1940 naar de Beatrijsstraat. Izak Cohen de Heer (Rotterdam, 25 mei 1881) werd op 15 oktober 1942 in Auschwitz vermoord.

Hoogstraat 196 – juwelier Van Messel
In 1896 werd de juwelierszaak van Eugene van Messel opgericht en bij het 25-jarig bestaan was de zaak op dit adres gevestigd. Het was de onderneming van Eugène Samuel van Messel (Rotterdam, – Extern kommando Oranienburg, ). Eugène was gehuwd met Antje van Messel – Mogendorff (Hengelo, – Rotterdam, ) en zij hadden twee kinderen; Jacob (1930) en Ies (1933). In 1927 waren de Van Messels ingeschreven op de Hoogstraat 196, in 1936 op het Van Hogendorpsplein 8a en in september 1940 op de Provenierssingel 29b. Op 8 mei 1944 werd het gezin geregistreerd in Westerbork. Op 19 mei 1944 werden ze naar Bergen-Belsen gedeporteerd en Antje en haar kinderen keerden in augustus 1945 in Nederland terug.

Hoogstraat 196 – Mozes Izaak de Jong en Esther Emmy Meijer
In 1933 woonden Esther Emmy Meijer (Hamburg, 7 september 1879 – Rotterdam, 4 oktober 1948) en haar echtgenoot Mozes Izaak de Jong (overleden 17 juni 1953) op dit adres in.

Hoogstraat 200 – meubelmaker Salomon Speelman
Van zeker 1892 tot 1932 was hier de meubelmakerij/stoffeerderij van Salomon Speelman (Zaandam, 2 april 1861) gevestigd.
Meer over Salomon Speelman.

Hoogstraat 216 – familie Blazer
Dit was tot het bombardement van 14 mei 1940 het woonhuis van de familie Blazer. Vader Isaac Carel Blazer was ten tijde van het bombardement 35 jaar jong en hij woont er met zijn drie jaar jongere vrouw Rosa en hun kinderen Andries Isaac (1929) en Esther Clara (1931). Ze woonden sinds juli 1937 op de Hoogstraat. Esther Clara werd bekend als Ellen Blazer.

Hoogstraat 218 – Glaser’s bedrijfskleding
Hier was de zaak van Eli Glaser gevestigd.

Hoogstraat 219b – Au Bon Marché
De dames- en herenmodezaken van Au Bon Marché hadden op de Hoogstraat 219b een filiaal. Rond 1875 was deze keten gesticht door A. de Vries. De onderneming begon met de verkoop van handschoenen en dit werd al snel uitgebreid. De goede kwaliteit en de lage prijs stonden voorop en de winkels werden een succes met in 1925 achttien filialen, zes in Amsterdam, vijf in Den Haag, twee in Utrecht, een in Baarn en een in Rotterdam. In Rotterdam zaten de filialen op de Hoogstraat 219, in de Passage 1-8, op de Korte Hoogstraat 17 en op de Jonker Fransstraat 118b.

Hoogstraat 223 – Klokken en Horloges Overstrijd
Alfred Andre Overstrijd voerde hier de horlogewinkel die zijn vader aan het einde van de negentiende eeuw had geopend. Na het bombardement zet hij de zaak voort aan de Nieuwe Binnenweg. Alfred (Rotterdam, 22 juli 1887) werd vermoord in Auschwitz op 21 januari 1943. Alfred huwde op 3 juli 1919 met Louise Petronella Nije. Op 12 november 1930 trouwde hij met Irina Emilie Louise Kreitz.

Hoogstraat 230 – Dameshoeden De Leeuw
Tot aan het bombardement was hier Dameshoeden De Leeuw gevestigd.

Hoogstraat 231-235 – N.V. H. van Dam
In het voorjaar van 1938 werd hier de zaak in damesstoffen en nouveautés van H. van Dam geopend.

Hoogstraat 232 – kleding E. & B. Naarden
Vanaf het begin van de jaren dertig was hier de kledingzaak van Emanuel en Barend Naarden gevestigd.

Hoogstraat 237 – apotheek Bulterman & Cohen
Bulterman en Cohen was een apotheek op nummer 237. De enige keer dat deze zaak in publicaties is terug te vinden was in het Rotterdamsch Nieuwsblad van 17 september 1901 toen de hondenbijtwond bij een 15-jarige jarige jongen hier werd uitgebrand. Deze apotheek zat er in de dertiger jaren nog. De vestiging was op de hoek met de Stadhuissteeg en het was de oudste apotheek van Rotterdam. In het adresboek van 1925 laat deze apotheek zich ook vermelden als een “Homoeopathische en Allopatische Apotheek”.
De Cohen die deze zaak mede voerde was Isaac Samuel Cohen (Rotterdam, 22 september 1872). Hij was gehuwd met Johanna Henriëtte van Meekren (Groningen, 26 mei 1875 – Rotterdam, 29 januari 1934). Zijn dochter Bertha Rosa Cohen (21 december 1912) verhuisde aan het einde van 1937 naar Palestina en ging in de kibboets Nata’im wonen. Verder hadden Johanna en Samuel nog een zoon Samuel Isidoor (Rotterdam, 14 februari 1907 – Sobibor, 23 juli 1943) en een dochter Henriëtta Johanna (Rotterdam, 3 oktober 1910). Samuel werd eveneens apotheker. Na het bombardement verhuisde de apotheek naar de Benthuizerstraat 13 en veranderde bij de heropening de naam; Bulterman en De Groot.

Hoogstraat 238 – Fa. M. van Os, optiek en foto
In 1938 was deze zaak hier gevestigd en men adverteerde in Ha’Ischa.

Hoogstraat 243 – Cohen Stoffen
Hier was een van de vestigingen van de stoffenzaak van Levie en Kaatje Cohen gevestigd.

Hoogstraat 250 – Bont Herman Druyf
Op dit adres was in 1921 de bontzaak van Herman Druyf gevestigd. In 1914 werd het bedrijf geleid door Alex Druijf en was op Hoogstraat 244 en 248 gevestigd. Deze zaak verkocht ook dameshoeden. Op nummer 294 en 296 was een filiaal gevestigd.

Hoogstraat 257 – Simon Weijl
Simon Weijl had zijn banketbakkerij op Hoogstraat 257. Simon was in 1939 lid van de kerkeraad van de Nederlands Israëlitische Gemeente.

Hoogstraat 257 – redactieadres Berit Chaloetsim Datayim BeHolland
Het redactieadres van deze organisatie was begin 1940 gevestigd op dit adres en was in handen van Gien Drukker. Regina Drukker (Amsterdam, 8 september 1918 – Auschwitz, 24 september 1942), dochter van Hartog Drukker en Naatje Leuw, woonde in 1938 op de Hugo Molenaarstraat 29a. In 1939 woonde ze in Amsterdam op de Sarphatistraat 103hs en later op de Ruyschstraat 44bhs en op 5 april 1940 was ze terug in Rotterdam.

Hoogstraat 265b – Meijer Jakob Walg
Meyer Jakob Walg was fotograaf en woonde op 265b. Hij werd doorgaans Jacob genoemd.
Jacob werd geboren in Leerdam op 26 december 1884. Hij trouwde op 28 november 1906 met Betje Blom (Leiden, 7 januari 1883) en op 23 augustus 1907 kregen ze hun dochter Jetta Mariana. Hun zoon Louis Abraham werd geboren op 14 augustus 1908 en op 20 maart 1915 werd hun dochter Mariana Jetta geboren.
Betje overleed op 29 december 1933. Een jaar later hertrouwde Jacob met Johanna ter Wiel. Johanna was 20 jaar jonger – Jacob was door dit huwelijk gemengd gehuwd en overleefde de oorlog. In 1946 was hij een van de mensen die de NFPV (Nederlandse Fotografen Patroons Vereniging) nieuw leven inblies.
Dochter Marianna Jetta, die gehuwd was met Jacob Soesman, werd op 30 september 1942 in Auschwitz vermoord. Louis Abraham werd op 31 maart 1944 in Auschwitz vermoord. Over dochter Jetta Mariana ontbreken nadere gegevens.

Hoogstraat 272 – kledingmagazijn “De Stad Berlin”
In 1913 was op dit adres De Stad Berlin, een kledingmagazijn, gevestigd. Deze zaak werd gedreven door firma S. Rozenberg & Co, Salomon Rozenberg was daarvan een van de compagnons.

Hoogstraat 279 – coupeur Leo Schulster
Hier was de zaak van Chaim Lewie (Leo) Schulster (Brobrka, Polen, 20 augustus 1899). Hij was gehuwd met Betje Katan (Rotterdam, 31 oktober 1906) en zij hadden een dochter Johanna (Rotterdam, 26 maart 1929). Lees meer over deze kledingzaak.

Hoogstraat 283 – Eduard Barnstijn’s Hoedenmagazijn
Rond 1890 was deze zaak hier gevestigd. Op dit adres waren Henriëtte Barnstijn (Amsterdam, – Auschwitz, ) en haar broer Alexander Barnstijn (Amsterdam, 8 oktober 1874 – Etterbeek, 12 oktober 1933) ingeschreven op 6 november 1890. Zij waren kinderen van Efraïm Barnstijn (Amsterdam, 21 juli 1840 – Driebergen, 28 juni 1906) en Schoontje Dondorp (Amsterdam, 14 juni 1838 – Baarn, 26 mei 1895)

Hoogstraat 285 – Juwelier Delmonte
Dit was het gezin van goudsmid Jules Christiaan Victor Delmonte (Amsterdam, 14 augustus 1898) en zijn vrouw Christine Marie Schweitzer (Wenen, 16 februari 1899). Ze woonden er met hun kinderen Marie Christina Victor (Amsterdam, 17 maart 1923) en Jack Christiaan Victor (Amsterdam, 17 december 1925). Voor ze zich hier vestigden, in 1935, woonden ze in Antwerpen. Daar gingen ze ook weer wonen in 1939. Hoewel ze zich mede op een Joods publiek richtten was het gezin katholiek.

Hoogstraat 285 – Juwelier Delmonte
De zaak werd voor de oorlog overgenomen door Mikulas Baum.

Hoogstraat 289 – Dameshoedenzaak Marlène
In 1940 was hier dameshoedenzaak Marlène gevestigd, van James Israël en Johanna Catharina Elisabeth Beijersdorff. James Israël werd geboren in Berlijn op 14 april 1906. Hij kwam in 1934 naar Nederland toe. Hij woonde in eerste instantie op de Westzeedijk 108, daar woonde hij in net zoals op zijn tweede adres, vanaf april 1934 de Westersingel 70. In december 1935 kwam hij op de Hoogstraat 289 terecht waar hij zijn zaak begon. Johanna Catharina werd eveneens in Berlijn geboren op 1 februari 1900. Zij was gehuwd met een heer Thäns en woonde met James op een adres in Schiebroek. Lees verder

Hoogstraat 294 en 296 – bont Alex Druijf
zie Hoogstraat 250.

Hoogstraat 299 – Snelfoto Rembrandt
Op Hoogstraat 299 zat rond 1935 snelfoto “Rembrandt” van J. Cohen.

Hoogstraat 299 – Dameshoeden Boeki
Jacob Boeki verkocht op Hoogstraat 299 dameshoeden, eerder was hij koopman in horloges.
Jacob werd geboren in Rotterdam op 5 oktober 1897 als zoon van Hartog Boeki en Saartje Frenk en trouwde op 1 april 1924 met Sophia Gans uit Anderlecht (13 juni 1904). Jacob en Sophia hadden een zoon, Henry, geboren in Rotterdam op 3 februari 1925. Vader en moeder Boeki, toen woonachtig op de Kruiskade 16a, vertrokken op 6 september 1926 naar Venezuela. Op 3 september 1936 kwamen ze vanuit Peru terug naar Rotterdam. In de tussentijd woont Henry in Noordwijk aan Zee in huize Sonnevanck, destijds een herstellingsoord voor kinderen en jonge meisjes. Henry ging weer bij zijn ouders wonen zodra zij terugkeerden in Nederland. Zij hebben gedurende deze periode in Rotterdam-Overschie gewoond op de Boezemlaan 66, destijds een aparte gemeente. Het gezin verhuisde vervolgens op 30 juli 1936 naar Brussel en gingen op de Avenue Wielemond Ceupens 194 wonen.
Zoon Henry Boeki heeft de oorlog overleefd en is als Harry Boeki op 23 september 2010 in Wilrijk (Antwerpen) overleden. Hij werkte meer dan 30 jaar als diamanthandelaar.

Hoogstraat 304 – Kruidenier S. van Cleeff
Rond 1872 was deze kruidenier hier gevestigd. De producten waren Onder Rabbinaal Toezicht (ORT).

Hoogstraat 310-320 – Wisbrun & Lifmann
Wisbrun & Lifmann was een modezaak van twee ondernemers van Duitse origine en werd in 1886 opgericht.
Het was een luxe zaak, klanten werden er met koffie of thee ontvangen. Daarnaast was het een grote zaak, op de Hoogstraat zaten ze van 310 – 320 en op de Grote Markt op de nummer 29 – 37. In 1924 waren er vijftien zaken van de onderneming in Nederland. Het bedrijf verkocht met name damesconfectie, dameshoeden, wollen- en zijden stoffen, lingerie, bonnetterie, garneringen etc. Verder lezen.

Hoogstraat 313 – Horloges B. J. A. van Dijk
Rond 1880 was op dit adres de horlogezaak van B. J. A. van Dijk gevestigd. Hij adverteerde in het Weekblad voor Israëlitische Huisgezinnen.

Hoogstraat 317 – confectie M. Jakobs
Deze confectiezaak was hier rond 1885 gevestigd.

Hoogstraat 322-326 – Henri Huisman
Op nummer 322-326 zat de zaak van H. Huisman in 1939. Het was een zaak in herenkleding. In 1942, de zaak werd weggebombardeerd in 1940, was de zaak gevestigd op de 1e Middellandstraat 100. Deze zaak was van Henri Huisman, die hem in 1885 stichtte. De zaak adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. Meer over deze zaak staat hier.

Hoogstraat 323 – A. J. Polak & Zonen
Tot 1911 was hier de textielfirma A. J. Polak & Zonen gevestigd.

Hoogstraat 325 – Thalia
Op nummer 325 was bioscoop Thalia gevestigd. Deze bioscoop was van Abraham Icek Tuschinski, die vanuit Polen kwam en in Rotterdam bleef hangen en hier begon met het opbouwen van zijn imperium. Via de link een artikel over hem.
Deze bioscoop was de tweede Thalia, de eerste was in een voormalige kerk gebouwd.
In 1916 werd deze bioscoop officieel geopend en er was gebruik gemaakt van de beste architecten, aannemers, glasbranders, ontwerpers van lichtornamenten, tapijtknopers en dergelijke en zij bouwden de eerste bioscooptempel van Tuschinski. Thalia had het eerste balkon zonder pilaren, zoals nu nog steeds te zien is in het Tuschinski Theater in Amsterdam.
Tuschinski bemoeide zich met alle facetten van de bouw. Alles controleerde hij; hij vond dat iedereen zich als een vorst in zijn theater moest voelen en haalde het verschil tussen arm en rijk weg door iedereen over de handgeknoopte tapijten te laten lopen. ‘Laten oog en oor, maar ook de zool van uw voet gestreeld worden door het goede, dat de aarde en mensenhanden voortbrengen’, schreef bioscoopmagnaat Abraham Tuschinski in 1916 ter gelegenheid van de opening van zijn van luxe tapijten voorziene Thalia Bioscoop te Rotterdam. Thalia zouden we een voorloper van het Tuschinski theater in Amsterdam kunnen noemen.
Het bombardement in 1940 vernielde Thalia volledig.

Hoogstraat 325a – Hersch Jozef Gerschtanowitz
Naast bioscoop Thalia, op 325a, woonde Hersch (Herman) Jozef Gerschtanowitz in het begin van de jaren dertig. Hij werd op 17 februari 1912 ingeschreven in Rotterdam en woonde toen op de Nadorststraat 27.
Hersch werd in Lodz, Polen, geboren op 28 november 1887. Hij was getrouwd met Chaia Ehrlich. Chaia werd geboren in Zdunska Wola, Polen, op 3 mei 1888. Chaia was de zus van Mariem Ester Ehrlich, de vrouw van Abraham Tuschinski en daarmee waren Abraham en Herman elkaars zwager. Chaia en Hersch hadden twee kinderen, Max (Rotterdam, 23 april 1912) en Sera (Rotterdam, 16 september 1918). Hersch, Chaia en Sera overleefden de oorlog niet, ze werden vermoord in Auschwitz op 5 oktober 1942.

Hoogstraat 332 – galanterieën Rohde & Determeyer
Rond 1914 was hier, en op de Weezenstraat 12, een zaak gevestigd van Rohde & Determeyer.

Hoogstraat 336 – Juwelier Bob Blom
Tot aan het bombardement was hier de juwelierszaak van Emanuel (Bob) Blom (Rotterdam, 1 november 1907) gevestigd.

Hoogstraat 337 – De Jongh, grossiers in manufacturen
Op dit adres was de De Jongh gevestigd, grossier in manufacturen.

Hoogstraat 342 – H. A. Reens, optiek en fotografie
Deze zaak stond bij de hoek van de Hoogstraat en liep door naar de Steiger 8. In 1920 werd de zaak ingrijpend verbouwd en deze goed geslaagde verbouwing werd in 1925 geroemd door ir. A. Siebers. Voor 1920 zat de zaak op Hoogstraat 320. De zaak ging verloren bij het bombardement. In oktober 1940 waren er noodwinkels op de Coolsingel voor het hoofdpostkantoor, een van deze gebouwtjes werd door H. A. Reens, optiek, gebruikt.

Hoogstraat 343 – Tabakshandel Weinthal

Op dit nummer was een filiaal van Tabakshandel Weinthal gevestigd.

Hoogstraat 351-353 – Stoffenhandel Monnickendam

Vrijwel naast Magazijn Nederland zat de stoffenhandel Monnickendam op 351-353. Dit was van Jacob Monnickendam (Amsterdam, – Apeldoorn, en Jansje Park (Amsterdam, – Amsterdam, .

Hoogstraat 357-359 – Magazijn Nederland
Magazijn Nederland verkocht heren- en kinderkleding. Er waren door het hele land meer filialen en deze zaak was zeer populair. Op de Hoogstraat waren ze op 357-359 gevestigd. Meer informatie via de link.

Hoogstraat 367 – damesmodemagazijn Hartogs
Op nummer 367 was het damesmodemagazijn van Maurits Hartogs gevestigd. Zijn zoon zou later Enka oprichten.

strausshoogstraatstrausshoogstraatzakjeHoogstraat 375 – Fotografie Strauss
Op nummer 375 was Fotografie Strauss gevestigd. Deze fotozaak werd geleid door het echtpaar Nathan Strauss (24 april 1863) en Amalie Oppenheimer (2 maart 1871) die in de jaren dertig uit het Duitse Konigsteele vertrokken waren vanwege het groeiende antisemitisme. Een uitgebreide beschrijving staat hier.

Hoogstraat 379 – De Stad Parijs
Op dit adres was tot het bombardement het modemagazijn “De Stad Parijs” gevestigd.

Hoogstraat 386 – Magazijn De Modegids.
Tot aan het bombardement was hier Magazijn De Modegids van Salomon van Son gevestigd.

Hoogstraat 388a – lederwaren P. Th. Breslauer
Op dit adres zat Paul Theodor Breslauer (Katowitz, 16 september 1861 – Rotterdam, 26 augustus 1929) met zijn zaak in lederwaren en bijouterieën in 1925. Op 15 februari 1932 werd gepubliceerd dat zijn weduwe, Maria Petronella Ponsen (Rotterdam, 29 juli 1888 – ?), failliet was verklaard. Paul en Maria waren in Londen op 23 juli 1913 getrouwd en Paul werd op 6 juli 1921 tot Nederlander genaturaliseerd.

 

 

bron:
stadsarchief rotterdam gezinskaarten en adresboeken,
stadsarchief rotterdam, adresboek 1925
scheptediepte,
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 16 sep 1898,
aanvullingen familie Boeki met dank aan Jan Lemmens, Rotterdam (april 2014)
zoeken.nai.nl, lemma winkel huisman (geraadpleegd 11 mei 2015)
Maasbode, 27 oktober 1940, noodgebouwtjes voor hoofdpostkantoor.
Het Vrije Volk, 15 jan 1958, H Wisbrun viert jubileum
Maasbode, 23 oktober 1940, noodgebouw Wisbrun en Liffmann
Rotterdamsch Nieuwsblad, 5 jan 1923, Wat Wisbrun en Liffmann gaan bouwen
stadsarchief rotterdam gezinskaarten en adresboeken,
scheptediepte,
www.nrc.nl/hoogstraat, verhaal Mozes Stad (geraadpleegd 10 mei 2015)
www.joodsmonument.nl, lemma Mozes Stad (geraadpleegd 10 mei 2015)
www.nrc.nl/hoogstraat, verhaal logement 187a (geraadpleegd 10 mei 2015)
www.joodsmonument.nl, lemma Izak Cohen de Heer (geraadpleegd 10 mei 2015)
www.nrc.nl/hoogstraat, verhaal Alfred Andre Overstrijd (geraadpleegd 10 mei 2015)
www.nrc.nl/hoogstraat, aanvulling Bulterman & Cohen
www.joodsmonument.nl, lemma Alfred Andre Overstrijd (geraadpleegd 10 mei 2015)
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Isaac Samuel Cohen
Rotterdamsch Nieuwsblad, 19 aug 1930, advertentie Cohen Hoogstraat 115
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 16 sep 1898, advertentie De Groote Slok i.v.m. Rosj Hasjana
Voorwaarts: sociaal democratisch dagblad, 4 juni 1930, advertentie Manheim
www.joodsmonument.nl, lemma Joseph Manheim
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 24 juli 1925, kosjer pension Van Straten
Hoogstraat 39 – 89; www.nrc.nl/hoogstraat (geraadpleegd 14 mei 2015)
met dank aan S J Vorst, email 17 november 2016.
nummer 39 – 89  Stadsarchief Rotterdam; Miriam Keesing heeft voor het NIOD onderzoek gedaan naar tehuizen voor Joodse vluchtelingetjes: http://www.dokin.nl/refugee-homes-in-nl/tag/Rotterdam/
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/05/17/hoogstraat-front-special-a1503401 (geraadpleegd 28 juli 2017)
“Advertentie gedicht”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad“. Rotterdam, 31-10-1930. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010212923:mpeg21:a0125
www.poolsespoorzoekers.nl, lemma Hoogstraat, Rotterdam (Sprecher)
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/05/17/hoogstraat-front-special-a1503401
partners overstrijd: https://rotterdam.voorouder.nl, lemma Alfred Andre Overstrijd (geraadpleegd 30 juli 2017)
James Israël: stadsarchief Rotterdam, gezinskaart
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Chaim Lewie Schulster
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Delmonte
Sophie Aandagt: bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2016/05/17/hoogstraat-front-special-a1503401
Bas Blokker, 
Archief Rode Kruis: het drama van Nathan op https://www.nrc.nl/nieuws/2018/02/17/archief-rode-kruis-het-drama-van-nathan-a1592576 (geraadpleegd 17 februari 2018)
Stadsarchief Rotterdam, archiefkaart Speelman NL-RtGAR_494-03_851-448_0482325R.jpg
“Advertentie Speelman”. “De Maasbode”. Rotterdam, 20-05-1903. Geraadpleegd op Delpher op 30-08-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000190221:mpeg21:a0035
www.joodsmonument.nl, lemmata Monnickendam (geraadpleegd 30 augustus 2019)
“Advertentie”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad”. Rotterdam, 1931/09/04 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 25-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213180:mpeg21:p007
Stadsarchief Rotterdam, Emanuel Blom, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-039, pagina 42157
“Een nieuwe zaak van de N.V. H. van Dam te Rotterdam.”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1938/05/05 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 04-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000580062:mpeg21:p00005
M. van Os, Ha’ischa; orgaan van de joodsche vrouwenraden in Nederland, jrg 10, 1938, no 9, 01-09-1938. Geraadpleegd op Delpher op 23-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMATR01:001890009:00001
Gien Drukker, Berit ḥalutsim datiyim be-Holand, jrg 7, 1940, no 2, 1940. Geraadpleegd op Delpher op 23-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005768013:00001
D. L. Deege, Israëliet; wekelijksch orgaan gewijd aan de bevordering van joodsche belangen, jrg 6, 1885, no 49, 04-12-1885. Geraadpleegd op Delpher op 23-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005569049:00001
M. Jakobs, Israëliet; wekelijksch orgaan gewijd aan de bevordering van joodsche belangen, jrg 7, 1886, no 40, 30-09-1886. Geraadpleegd op Delpher op 23-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005570040:00001
Eduard Barnstijn, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 21, 1890, no 30, 01-08-1890. Geraadpleegd op Delpher op 24-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005405082:00001
Familiebericht Van Dam. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 15-11-1916, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 06-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010296611:mpeg21:p010
Abraham Izaak van Dam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-092.
Adres Schustirowitz, Familiebericht. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 06-06-1918, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010297028:mpeg21:p012
Regina Drukker, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 200.
Regina Drukker, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-111.
Barnstijn, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 532.
Cornelia Baerwaldt, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 507.
Rohde & Determeyer, Krantenbank Zeeland, Maas en Scheldebode, 13 juni 1914, 7.
Van Cleeff, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-03-1872, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 10-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873654:mpeg21:p004.
Van Messel, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-02-1921, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 04-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860142:mpeg21:p006.
Esther Emmy Meijer, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-086.

Afbeelding:
fotozakje Strauss, met dank aan A van den Berg, 5 juli 2015
“Advertentie gedicht”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad“. Rotterdam, 31-10-1930. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010212923:mpeg21:a0125
Archief Rode Kruis, Archiefkaart Nathan Aandagt
“Advertentie De Twee Zwanen”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-07-1919. Geraadpleegd op Delpher op 07-01-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859741:mpeg21:a0009
“Advertentie Speelman”. “De Maasbode”. Rotterdam, 20-05-1903. Geraadpleegd op Delpher op 30-08-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000190221:mpeg21:a0035
afbeelding meubel Speelman met dank aan S. Pruijssen Kool
“Een doorkijk op den St. Laurenstoren te Rotterdam, gezien van de Hoogstraat.”. “De Maasbode”. Rotterdam, 18-06-1939. Geraadpleegd op Delpher op 30-08-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000193586:mpeg21:a0040
“Een nieuwe zaak van de N.V. H. van Dam te Rotterdam.”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1938/05/05 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 04-04-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000580062:mpeg21:p00005
D. L. Deege, Israëliet; wekelijksch orgaan gewijd aan de bevordering van joodsche belangen, jrg 6, 1885, no 49, 04-12-1885. Geraadpleegd op Delpher op 23-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005569049:00001
Eduard Barnstijn, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 21, 1890, no 30, 01-08-1890. Geraadpleegd op Delpher op 24-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005405082:00001.
Van Cleeff, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-03-1872, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 10-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873654:mpeg21:p004.

gepubliceerd:
2 maart 2016

laatste aanpassing:
8 februari 2024