Clara Haagman – Frenk (Rotterdam, – Auschwitz, ) werd samen met haar man Joseph Haagman (Rotterdam, – Auschwitz, ) in Rotterdam gearresteerd door de Sicherheitspolizei in samenwerking met de beruchte Groep X, een groep van circa dertig Nederlandse politiemannen uit Rotterdam die zich specialiseerden in het opsporen van Joden. Zij werden op 16 september 1943, Clara met een ’tasch met inhoud’, Joseph had onder meer een vulpen, zaklantaarn en een koffertje met inhoud bij zich, opgehaald uit hun woning op de Van der Horststraat 12b in Blijdorp. Ze zaten in Rotterdam tot de 29e september gevangen voor ze werden overgebracht naar ‘bestemming onbekend‘, zoals de arrestatiekaart meldt. Wie waren Clara en Joseph?
Voor Clara werd ‘doorgezonden’ moest ze eerst nog tekenen voor het terugkrijgen van al haar bezittingen die ze had meegenomen, de ’tasch met inhoud’. De reden voor de arrestatie en opsluiting was alleen het feit dat deze toen nog 64-jarige vrouw Joods was, net zoals haar 68-jarige man. Ook hij moest tekenen voor het terugkrijgen van zijn bezittingen.
De archiefkaart in het Stadsarchief van Rotterdam vertelt meer over het gezin van Joseph en Clara. Ze hadden één zoon, Levie, die in Rotterdam werd geboren op 12 december 1897. Zijn ouders trouwden na zijn geboorte, op 23 november 1898. Bij het huwelijk werd Levie door vader erkend.
Levie was voor de oorlog handelaar in elektrische artikelen. In 1924, trouwde Levie met Elisabeth Fierlier (Rotterdam, 28 juni 1903 – 1980) en zij kregen in 1925 een dochter Clara. Zijn gezin overleefde de oorlog en Levie veranderde in 1948 zijn voornaam in Lesley. Hij overleed in Rotterdam op 23 december 1974.
Vader Joseph was volgens de archiefkaart achtereenvolgens koopman, bierhuishouder (café-eigenaar), koopman en houder van een huis in in- en verkoop met recht van wederkoop, oftewel een lommerd of pandjeshuis.
Het gezin woonde in het centrum van de stad met adressen als de Lijnbaanstraat 15, Molensteeg 32, Coolvest 39, Van der Takstraat 42, Aert van Nesstraat 60, Raamstraat 36, Helmersstraat 13, 29a en 39, Kruiskade 146a, 43b en 69a. Hun frequente verhuizen en de verschillende beroepen van vader lijken erop te duiden dat het gezin het niet breed had. Volgens de arrestatiekaart van 1943 was het adres Van der Horststraat 12b, de archieven van de Joodse Raad cartotheek geven als adres de Van der Horststraat 14.
Op 29 september 1943 werden Joseph en Clara ingeschreven in Westerbork. Daar bleven ze nog twintig dagen, tot ze op 19 oktober 1943 werden doorgezonden naar Auschwitz. Clara en Joseph werden daar na aankomst vermoord.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, Clara Haagman – Frenk, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3511.
Stadsarchief Rotterdam, Joseph Haagman, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3511.
www.joodsmonument.nl, lemma Clara Haagman – Frenk (geraadpleegd 10 juli 2020)
Stadsarchief Rotterdam, gezin Joseph Haagman, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-167, pagina 177589.
“inbraak”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 1913/12/05 00:00:00, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010295877:mpeg21:p011
“Familiebericht”. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 1921/12/28 00:00:00, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010025840:mpeg21:p011
Stadsarchief Rotterdam, gezin Levie Haagman, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-167, pagina 177596.
illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, Clara Haagman – Frenk, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3511, uitsnede.
Stadsarchief Rotterdam, Joseph Haagman, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3511, uitsnede.
“inbraak”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 1913/12/05 00:00:00, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010295877:mpeg21:p011
“Familiebericht”. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 1921/12/28 00:00:00, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 10-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010025840:mpeg21:p011
gepubliceerd:
10 juli 2020
laatst bijgewerkt:
10 juli 2020