Bij het grote bombardement van 14 mei 1940, van 13.27 uur – 13.40 uur, vielen er in Rotterdam zo’n 850 slachtoffers en werden 80.000 mensen dakloos. Dit waren mensen die zich doorgaans in het gebied bevonden waar de bommen op gericht waren, de binnenstad. Het bombardement werd uitgevoerd door 54 Heinkels He-111 bommenwerpers en er werden 97.000 kilo brisantbommen afgeworpen.
Hoewel de Joodse bevolking in Rotterdam rond 1940 zeer verspreid in de stad woonde, waren er wel een paar buurten die een grotere Joodse bevolking kenden. Juist binnen gebied van het bombardement lagen de Zandstraatbuurt (waar de sloop inmiddels al ver gevorderd was), de buurt rond de Schiedamsedijk en de buurt rond de Helmersstraat / Ammanstraat. Deze buurten werden op 14 mei 1940 vrijwel volledig verwoest. Onder de ca. 850 slachtoffers die te betreuren waren, waren ook Joodse bewoners uit dit gebied. Daarbij komen de Joodse Rotterdammers die in dit gebied werkten of tijdens het bombardement daar waren. Wie van hen zijn er in de bronnen terug te vinden?
| Jacob van Arend Rotterdam, 17 juni 1935 4 jaar oud Schooterboschstraat 29b Het gezin Van Arend verhuisde na het bombardement naar Den Haag. In de loop van de oorlog werden de andere gezinsleden vermoord. Mozes van Arend (Rotterdam, 8 april 1910 – Mauthausen, 10 november 1942), Henriëtte van Arend-le Grand (Rotterdam, 31 december 1909 – Auschwitz, 17 september 1942), Mozes van Arend (Rotterdam, 13 februari 1934 – Auschwitz, 17 september 1942) en Hartog van Arend (Rotterdam, 1 februari 1938 – Auschwitz, 17 september 1942). |
 Max Heidt |
| Abraham Albert Blitz Amsterdam, 30 mei 1927 12 jaar oud waarschijnlijk Van Oldenbarneveltstraat 47a Het gezin Blitz verhuisde na het bombardement naar de Jonker Fransstraat 5b. Op 21 mei 1943 werden de andere gezinsleden in Sobibor vermoord. Jacob Blitz (Rotterdam, 19 maart 1900), Judith Blitz-Pappie (Rotterdam, 15 september 1912), Freddy Blitz (Rotterdam, 2 december 1939) en Abraham Meijer (Rotterdam, 15 september 1942). |
Paul Simon Himmelstern |
| Jansje van Dam Rotterdam, 30 augustus 1904 25 jaar oud Westewagenstraat 64 Dochter van Jetje van Dam-Bood en Isaac van Dam. |
Abraham Mozes Kesner
Antwerpen, 3 december 1899 40 jaar oud Pleretstraat 88a De andere leden van het gezin van Abraham Mozes Kesner; Bettchen Huijsmann (Frankfurt am Main, 6 oktober 1910), Leon (Rotterdam, 18 mei 1936) en Maud Nanette Evaline (Rotterdam, 23 juni 1938) werden vermoord in Auschwitz op 5 augustus 1942. |
| Jetje van Dam-Bood Rotterdam, 29 oktober 1883 56 jaar oud Westewagenstraat 64 Haar man Isaac van Dam overleefde het bombardement en werd vermoord in Auschwitz op 24 september 1942. |
Bernard Mol Rotterdam, 16 november 1891 49 jaar oud Harddraverstraat 10b De echtgenote van Bernard Mol, Sientje Droomer (Rotterdam, 12 november 1893) werd in Auschwitz vermoord op 15 oktober 1942. |
| Jacob Louis van Dam Groningen, 29 oktober 1935 4 jaar oud vermoedelijk Helmersstraat 3a |
Saartje Roos Rotterdam, 27 mei 1857 82 jaar oud Groenelaan 23a Saartje is, voor zover na te gaan, niet gehuwd geweest. |
| Regina van Dam, Rotterdam, 25 mei 1939 0 jaar oud vermoedelijk Helmersstraat 3a Waarschijnlijk verhuisde het gezin na het bombardement naar de Koestraat 15-1 te Amsterdam. In de loop van de oorlog werden de andere gezinsleden vermoord. Louis van Dam (Groningen, 9 juni 1911 – Mauthausen, 2 september 1941), Maria van Dam-van der Stam (Rotterdam, 24 juni 1910 – Auschwitz, 7 september 1942), Jonas van Dam (Rotterdam, 1 april 1937 – Auschwitz, 7 september 1942). |
Erich Schmolka Wenen, 10 mei 1921 19 jaar oud Sandrasteeg 5, Deventer Erich was in Nederland op hachsjara (landbouwopleiding voor Palestina) en volgde deze opleiding bij de Deventer Vereniging. |
| Simon Davids Rotterdam, 27 juni 1872 67 jaar oud vermoedelijk Plantageweg 47a |
Eliazer Sekir Amsterdam, 8 maart 1910 30 jaar oud Coolsingel 117 Eliazar Sekir was arts en deed zijn opleiding in Amsterdam. Na de opleiding kreeg hij een baan in Rotterdam. Hij kwam om bij het bombardement, hij was voor zijn werk in het Coolsingelziekenhuis. |
| Sara Davids-van Gelderen Heenvliet, 26 januari 1876 64 jaar oud Plantageweg 47a Sara was de zus van Esther. |
Isidore David van der Stam Rotterdam, 2 juni 1915 24 jaar oud onbekend adres Isidore David was de zoon van David Jacob van der Stam (Den Haag, 1 augustus 1885 – Rotterdam, 31 mei 1971) en Rebecca Dina van der Sluis (Rotterdam, 27 augustus 1886 – Rotterdam, 26 december 1975). |
| Esther van Gelderen Heenvliet, 14 september 1882 57 jaar oud Plantageweg 47a Esther was de zus van Sara. Simon en Sara waren gehuwd en alle bewoners van dit adres kwamen om bij het bombardement. |
Abraham Vieijra Rotterdam, 19 maart 1869 71 jaar oud Nieuwe Haven west Abraham Vieijra was gemengd gehuwd met Gerarda Petronella Jeup (Schiedam, 27 feb 1862 – 14 mei 1940, en had één dochter, Johanna Maria Francisca Vieijra (20 januari 1892 – Rotterdam, 14 mei 1940) en twee zonen, Markus Leonardus Vieijra (Rotterdam, 8 maart 1894 – Rotterdam, 8 augustus 1929) en Hubertus Bernardus Vieijra (Rotterdam, 1 oktober 1898 – Schiedam, 27 november 1898). Het is aannemelijk dat zijn vrouw en dochter ook bij het bombardement zijn omgekomen. |
| Max Elias Hamm, 5 februari 1879 61 jaar oud Mathenesserlaan 320b De vrouw van Max, Helene Elias-Löwenstein (Emden, 16 april 1886) werd op 28 mei 1943 in Sobibor vermoord. |
 Klaartje WalgRotterdam, 24 mei 1918 21 jaar oud Leeuwenstraat 7a De andere leden van het gezin van Klaartje zijn tijdens de oorlog vermoord. Jacob Walg (Ouderkerk aan de IJssel, 19 december 1876 – Monowitz, 24 september1942), Catharina Walg-Walg (Leerdam, 24 augustus 1895 – Rotterdam, 20 mei 1940), Louis Walg (Rotterdam, 5 januari 1920 – Sobibor, 16 juli 1943) en Johanna Cateau (Rotterdam, 5 januari 1924 – Auschwitz, 24 september 1942) Het is mogelijk dat ook Catharina Walg-Walg aan verwondingen die ze opliep tijdens het bombardement is omgekomen. Gegevens daarover ontbreken, wel werd ze begraven op de Joodse begraafplaats te Rotterdam. |
| Henri Frenk Rotterdam, 4 augustus 1885 54 jaar oud Kruisstraat 43a Henri had een groente- en fruitwinkel op de Kruisstraat in het centrum van Rotterdam. Hij was eerst gehuwd met Betje van Dam (Amsterdam, 4 maart 1888). Met Betje kreeg hij Esther (11 juni 1908 – 4 november 1931) en Machiel (8 november 1912 – 19 december 1912). Na het overlijden van Betje op 12 januari 1922 huwde Henri op 28 september 1927 met de Duits-Evangelische Elise Müller en kreeg met haar een dochter Henny (Rotterdam, 26 maart 1928). Ook Elise en hun twaalfjarige dochter Henny kwamen tijdens het bombardement om. |
Werner Israël Wartelsky (Wartelskij) |
| Martin Friedland Burg Stargard, 9 december 1881 58 jaar oud Schiedamseweg 179a Martin Friedland was gehuwd. Er is niets bekend over het lot van zijn vrouw Johanna Francina Ros. Martin was componist en in 1938 naar Nederland gevlucht voor het nazi-regime. Hij was in 1930 gepromoveerd in Leipzig. |
Werner Günther Salomon Berlijn, 6 oktober 190534 jaar oud Ochterveltstraat 21b Werner trouwde op 11 augustus 1938 Annaliese Antonie Hentzschel (Rixdorf, 26 augustus 1909) en was een vluchteling uit Berlijn. Zij woonden vanaf 5 juli 1938 in Rotterdam, en sinds 15 augustus 1938 op de Ochterveltstraat 21b. Op 10 juni 1939 kregen Annaliese en Werner een doodgeboren kind. Werner werd tijdens het bombardement in de buurt van De Doelen gedood. Annaliese overleefde de oorlog. Ze ging in 1947 bij Unilever werken en nam daar in 1966 afscheid. |
| Sophie Cohen Arnhem, 26 september 1909 30 jaar dochter van Philip Cohen en Johanna Goudsmid |
Jakob Kaufmann Wevelingshoven (D), 8 januari 1876 64 jaar oud Bilderdijkstraat 14d. |
| Ludwig Kaufmann Steele (D) 33 jaar oud zoon van Jakob Kaufmann |
Flora Sara Lichtenhain – Salomonski Pinne ?, Duitsland ruim 80 jaar oud echtgenote van Hermann Lichtenhain |
Mannheim, 24 maart 1898bron:
www.joodsmonument.nl (geraadpleegd 6 mei 2015). Dit betreft hier alleen de Joodse personen die door het bombardement van 14 mei 1940 zijn omgekomen.
stadsarchief Rotterdam, gezinskaarten (voor de adressen).
stadsarchief Rotterdam, overlijdensbericht Martin Friedland (voor naam echtgenote).
www.maxvandaminfo, lemma Henri Frenk (geraadpleegd 3 juni 2015)
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Henri Frenk
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 28-03-1940. Geraadpleegd op Delpher op 12-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002304:mpeg21:a0108
“Advertentie Max Heidt”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 21-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 13-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002392:mpeg21:a0097
“Familiebericht Himmelstern”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 20-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 13-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002391:mpeg21:a0107
“Familiebericht Salomon”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 20-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 13-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002391:mpeg21:a0107
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Werner Günther Salomon
www.oorlogsgravenstichting.nl, lemma begraafplaats Crooswijk (geraadpleegd 14 mei 2017)
Stadsarchief Rotterdam, overlijden Flora Salomonski
illustratie:
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 28-03-1940. Geraadpleegd op Delpher op 12-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002304:mpeg21:a0108
“Advertentie Max Heidt”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 21-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 13-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002392:mpeg21:a0097
“Familiebericht Himmelstern”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 20-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 13-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002391:mpeg21:a0107
“Familiebericht Salomon”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 20-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 13-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002391:mpeg21:a0107
laatste aanpassing:
30 augustus 2019