De Jonker Fransstraat is een winkelstraat in het centrum van Rotterdam die loopt vanaf de Meent/Goudsesingel ten oosten van de Rotte tot de Noorderbrug waar de weg overgaat in de Linker Rottekade. De straat is vernoemd naar Jonker Frans van Brederode (1466–1499). Ten tijde van de Hoekse en Kabeljauwse twisten wist hij als aanvoerder van de Hoeken Rotterdam te heroveren en te verdedigen tegen Maximiliaan I van Oostenrijk. In de buurt van de Jonker Fransstraat speelden de avonturen van Pietje Bell, de jeugdheld uit de boeken van Chr. van Abkoude, zich af. Het gedeelte van de Jonker Fransstraat tussen de Meent en iets voorbij de Admiraal de Ruyterweg lag binnen de brandgrens en werd op 14 mei 1940 (grotendeels) vernietigd.
Jonker Fransstraat 5b – familie Blitz
Gedurende de oorlog had Jacob Blitz (Amsterdam, 19 maart 1900 – Sobibor, 21 mei 1943) hier zijn zaak “Stoppage Uniek”, waar ook stomen en verven van kleding mogelijk was. Jacob was gehuwd met Judith Pappie (Rotterdam, 15 mei 1912 – Sobibor, 21 mei 1943) en zij hadden drie kinderen. Abraham Albert (Rotterdam, 30 mei 1927) kwam bij het bombardement van 14 mei 1940 om. Verder hadden ze een zoon Freddy (Rotterdam, 2 december 1939 – Sobibor, 21 mei 1943) en Abraham Meijer (Rotterdam, 15 september 1942 – Sobibor, 21 mei 1943). In 1941 verscheen er, nu onder de naam Unic, in het Nieuw Israëlietisch Weekblad een advertentie waarin deze zaak (in dames- en herenkleding) genoemd werd als een van de Joodse zaken die nog open was.
Jonker Fransstraat 6 – Weinthal
Op nummer 6 was in 1904 een filiaal van de tabakshandel Weinthal gevestigd. Op de foto uit 1904 prentbriefkaart uit 1904 is deze zaak herkenbaar.
Jonker Fransstraat 19a – Bernard Roos
Opticien Bernard Roos (Rotterdam, 9 juli 1883 – Auschwitz, 19 oktober 1942) verkocht vanaf dit adres tijdens de oorlog medische hulpmiddelen. Hij was gehuwd met Sara Betje Abas (Rotterdam, 20 november 1886 – Auschwitz, 19 oktober 1942).
Jonker Fransstraat 20 – onderwijzer E. Levie
E. Levie was in 1893 hoofdonderwijzer aan de school voor Meer Uitgebreid Lager Onderwijs (MULO) aan de Linker Rottekade.
Jonker Fransstraatr 33b – Aäron Frenk en Mietje Rosendaal
Tot het bombardement van 14 mei 1940 woonde het gezin Frenk – Rosendaal op dit adres.
Jonker Fransstraat 36 – Slagerij Jac. de Haas ORT
De vleeschhouwerij van Jac. de Haas werd in november 1921 verplaatst van de Hofdijk 52 naar dit adres. Jacob Simon de Haas werd in Middelharnis geboren op 25 juni 1885 en hij trouwde met Henriëtte van Thijn (Alkmaar, 10 juni 1886). Zij kregen drie kinderen, Belia (Rotterdam, 4 januari 1915 – Auschwitz, 26 augustus 1942), Eslina (Rotterdam, 28 februari 1917 – Sobibor, 11 juni 1943) en Simon Jacob (Rotterdam, 3 april 1920 – Naarden, 27 oktober 1993). Jacob Simon werd samen met zijn vrouw vermoord in Sobibor op 23 april 1943.
Jonker Fransstraat 38 – Berta Austeiczer
Advocaat en procureur Berta Austeiczer woonde tussen 1910 en 1922 op dit adres.
Jonker Fransstraat 44 – tabakshandel Weinthal
Op dit adres was rond 1890 een vestiging van de Tabakshandel Weinthal.
Jonker Fransstraat 44 – afbetalingsmagazijn Katan
Dit afbetalingsmagazijn was hier in het begin van de vorige eeuw gevestigd. De zaak was van Israël Marcus Katan (1862 – 1933) en zijn vrouw Celle van Gelderen (1863 – 1918). Op 8 maart 1902 vierde hun zoon Marcus (Maassluis, 2 maart 1889 – Sobibor, 26 maart 1943) zijn bar mitswa. Israël en Celle hadden naast Marcus nog vier kinderen; Sara (1892 – 1943), Elisabeth (1894 – 1942), Henriëtta (1896 – 1942) en Alexander (1899 – 1943).
Jonker Fransstraat 48b – Abraham Stranders
Abraham Stranders woonde hier rond 1920 en hij was de vader van Nico Stranders, musicus en muziekleraar.
Jonker Fransstraat 55 – IJzerwaren en Gereedschappen Van Tijn
Philip van Tijn (Amersfoort, 20 december 1863 – Den Haag, 26 oktober 1934) en Sara van Tijn – Haagman (Rotterdam, 2 mei 1854 – Rotterdam, 31 januari 1921) hadden in 1915 hun ijzerwarenzaak op dit adres gevestigd.
Jonker Fransstraat 61 – banketbakker Michiel Winkel
Hier was de banketbakkerij van Michiel Winkel (Gouda, 20 november 1851) rond 1875 gevestigd. Er was rond 1882 ook een zaak in de prestigieuze Passage 8 gevestigd. Banketbakker Michiel Winkel (Gouda, 20 april 1851) woonde hier met zijn vader Abraham (Delft, 24 december 1817), broer Meijer (Gouda, 27 maart 1858) en zusters Flora (Gouda, 22 maart 1846) en Sara (Gouda, 20 december 1849).
Jonker Fransstraat 66 – Restaurant Marina
In 1986 was Restaurant Marina op dit adres gevestigd. Het restaurant adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad.
Jonker Fransstraat 70 – Apotheek/Drogist Spetter
Apotheek Hartog Spetter was hier gevestigd in 1900 en verkocht toen al – heel vooruitstrevend – voorbehoedsmiddelen. Hartog Spetter werd in Rotterdam geboren op 20 mei 1861 en hij trouwde met Esther van der Sluijs (Rotterdam, 30 juni 1860). Zij hadden twee zoons, Salomon van der Sluijs (Rotterdam, 12 juni 1881 – Rotterdam, 28 april 1883) en inspecteur van politie Maurits (Rotterdam, 19 juni 1886) die met Sientje van der Sluijs (Rotterdam, 19 december 1886) huwde.
Jonker Fransstraat 87b – Judko Barmat
Dit was een van de Rotterdamse adressen van Judko Barmat van het Barmat-concern.
Jonker Fransstraat 89a – Moisei Karlitzki
Moisei Karlitzki werd in 1920 in Rotterdam ingeschreven en was straatfotograaf. Gedurende zijn verblijf in de Maasstad woonde hij steeds in bij anderen en de adressen op zijn kaart zijn de volgende: november 1923 – Lien Verschuerenstraat 32b, december 1923 – Provenierssingel 29c – juni 1924 – Burgemeester Roosstraat 29c, maart 1925 – Nieuwe Boezemstraat 31a, augustus 1927 – Nicolaas Zasstraat 34. Volgens zijn kaart van de Burgerlijke Stand werd Mosei geboren op 1 januari 1888 in Drabowo, Rusland. Lees verder.
Jonker Fransstraat 98b – Majorie Winifred Gotlieb
Toen Majorie acht jaar oud was, rond 1922, kwam ze uit Manchester met haar ouders. Haar ouders waren in Rotterdam geboren en het gezin ging op dit adres wonen waar grootvader een parapluwinkel had. Majorie overleefde de oorlog in de Maasstad.
Jonker Fransstraat 109-111 – steenhouwer P. A. Boer
Rond 1902 was hier de stoomsteen-, marmerzagerij en steenhouwerij van P. A. Boer gevestigd die ook Matseiwoth (grafzerken) produceerde.
Jonker Fransstraat 114a – Pension Drielsma
Pension Drielsma was voor de oorlog een van de locaties in Rotterdam waar men koosjer ORT kon eten.
Jonker Fransstraat 120 – Wisbrun & Lifmann
In 1922 verscheen er een advertentie waarin melding gemaakt werd van een filiaal van de firma Wisbrun & Lifmann op dit adres.
Jonker Fransstraat 120 – familie Roos
Op dit adres woonde deze familie. Het is het verhaal van een apotheker en Perzische Kruidenbalsem.
Jonker Fransstraat 134-136 – Maison van Teeffelen
Hier was een van de drie vestigingen van Maison van Teeffelen, in dameshoeden.
Jonker Fransstraat 142a – Aron Salomons en Johanna Sophia Hartog
Vanaf april 1934 woonden hier Aron Salomons (Amsterdam, 4 januari 1872 – 13 november 1942) en Johanna Sophia Hartog (’s Gravendeel, 3 september 1879 – Amersfoort, 19 juli 1948). Volgens de kaart van de Joodsche Raad was het laatste adres Rijnstraat 15-2 in Amsterdam.
bron:
Wikipedia, algemene informatie
“Advertentie Katan”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 17-07-1903. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010179186:mpeg21:a0115
“Familiebericht Marcus Katan”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-02-1902. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874141:mpeg21:a0041
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Katan (geraadpleegd 11 maart 2018)
“Advertentie Van Tijn”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 08-09-1915. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859581:mpeg21:a0062
“Advertentie De Haas”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-11-1921. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874028:mpeg21:a0033
“Advertentie Roos” . “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 11-07-1941. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318163:mpeg21:a0061
“Advertentie Marina”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 26-09-1986. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859215:mpeg21:a0024
www.joodsmonument.nl, lemmata familie Blitz (geraadpleegd 11 maart 2018)
“Advertentie Spetter”. “Middelburgsche courant”. Middelburg, 15-06-1900. Geraadpleegd op Delpher op 30-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010630858:mpeg21:a0022
“Advertentie Unic”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 04-07-1941. Geraadpleegd op Delpher op 03-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318162:mpeg21:a0063
Stadsarchief Rotterdam, Michiel Winkel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 596, pagina 171.
Moisei Karlitzki, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-232.
Levie, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 24, 1893, no 37, 10-09-1893. Geraadpleegd op Delpher op 18-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005407037:00001.
P. A. Boer, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 15 oktober 1902. Geraadpleegd op Delpher op 13-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005413042:00001.
Michiel Winkel, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, toegangsnummer 248.
Aron Salomons, kaart Joodsche Raad, 130367335 (Aron SALOMONS).
Aron Salomons, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-412.
illustratie:
“Advertentie Katan”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 17-07-1903. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010179186:mpeg21:a0115
“Advertentie De Haas”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-11-1921. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874028:mpeg21:a0033
“Advertentie Roos” . “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 11-07-1941. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318163:mpeg21:a0061
“Advertentie Marina”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 26-09-1986. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859215:mpeg21:a0024
“Advertentie Spetter”. “Middelburgsche courant”. Middelburg, 15-06-1900. Geraadpleegd op Delpher op 30-04-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010630858:mpeg21:a0022
“Advertentie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 04-07-1941. Geraadpleegd op Delpher op 03-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318162:mpeg21:a0063
Stadsarchief Rotterdam, beeldbank, PBK-3227 Jonker Fransstraat met op de voorgrond de Goudsesingel, gezien uit het zuiden, 1904, Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam.
P. A. Boer, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 15 oktober 1902. Geraadpleegd op Delpher op 13-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005413042:00001.
gepubliceerd:
11 maart 2018
laatst bijgewerkt:
10 februari 2024